Nieuws

Piratenmuziek van zenders als 'Bak & Braad' en 'Handgas FM' wordt wellicht cultureel erfgoed

EIBERGEN - De cultuur van de piratenmuziek is dichtbij om immaterieel cultureel erfgoed te worden. Een groep vrijwilligers uit Drenthe zet zich hiervoor in en ieder moment kan bekend worden of de 'status' wordt toegekend. Maar leeft het ook hier, in Gelderland, die piratencultuur?
"Dag luisteraars, aan de band voor u DWP radio", klinkt het door de speakers in Holterhoek. De heren achter het station van de 'Dolle Weekend Piraatjes' hebben de zender, die ergens in de buurt staat, net weer aangezet voor hun wekelijkse uitzending.
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
Worden etherpiraten cultureel erfgoed?

Nieuwe zenders

Dat de cultuur van de piratenmuziek cultureel erfgoed kan worden, vinden ze in Holterhoek mooi. "Als je kijkt naar hoeveel mensen de piratenmuziek omarmen en dagelijks luisteren. Bijvoorbeeld iedere dag op het werk, dan denk ik: dat mag best een beetje meer waardering krijgen", vertelt Jeroen. Samen met Jurjen, Marcel, Jeffrey, Jarno en Ramon runt hij het station.
In 2018 werd de cultuur van de piratenmuziek toegelaten tot het Netwerk Immaterieel Erfgoed. Initiatieven uit het netwerk kunnen een aanvraag doen om toe te treden tot Inventaris Immaterieel Erfgoed, oftewel cultureel erfgoed. Voor die status is de piratenmuziek nu in de race.
Volgens Jurjen leeft de piratencultuur enorm in de regio. "In coronatijd schoten de zenders uit de grond hier, vooral onder jongeren. Ik denk dat het misschien wel is verdriedubbeld in de afgelopen jaren." De piraten kunnen zo een handvol collega's uit de regio opnoemen. "Piratenzender Bak & Braad, Handgas FM, Station HPF en Station KLM: allemaal zenders hier in de regio."

De romantiek van de piraterij

Een zender aanschaffen voor een paar duizend euro, die op een geheime locatie plaatsen met het risico dat hij wordt vernietigd en een flinke boete aan je broek krijgen: aan de piraterij zitten risico's. Toch blijven de heren volhouden. "Het kat en huisspel hoort erbij: je zet een mast op in het bos, dat is spannend. Dan beginnen de kriebels over of je gepakt wordt, dat maakt de hobby leuk."
"Het is de romantiek die eraan zit", vult Jurjen aan. "Jij draait een plaatje, en je weet niet hoeveel mensen er naar luisteren. Dat is het mooie aan de piraterij." De gezelligheid die bij het plaatjes draaien komt kijken, dat maakt het voor het zestal een geliefde hobby.
Juist die cultuur van de piratenmuziek, met haar schlagers, polka's, en gouden ouden muziek uit de jaren 60 en 70, is nu in de race om cultureel erfgoed te worden. "Niet het illegale zenden", benadrukt initiatiefnemer Peter Zwiers. "Het gaat om de muziek die gedraaid wordt, alles wat er in de studio gebeurt, de dorpsfeesten en het legale zenden via internet of met een vergunning."

Mast neergegooid

Veel piraten stapten de afgelopen jaren over op legale methoden om uit te zenden, bijvoorbeeld via internet. De mannen uit Holterhoek niet. "We zijn een keer gepakt, de zender viel uit. Toen zijn we gaan kijken en hadden ze de mast al neergegooid en kapot geslepen. Maar ze kunnen niks traceren, want wij draaien via internet en wij worden 'per ongeluk' versterkt door een mast met een zendertje." Een boete, die kan oplopen tot tienduizenden euro's, bleef de heren dus bespaard.
De ontmanteling was geen reden om te stoppen. "Het bloed kruipt waar het niet gaan kan, je kunt er wel mee stoppen, maar als je er eenmaal mee besmet bent wil je doorgaan."
Volgens de piraten zelf doen ze weinig mensen kwaad met hun illegale praktijken. De zender staat alweer geruime tijd ergens in de natuur. "Niet op particuliere grond, anders zou iemand anders een boete kunnen krijgen."

'Het illegale, dat geeft een kick'

Van het verstoren van het bereik van andere, legale, stations is volgens de piraten geen sprake. "Vroeger was dat zo, toen werden zenders zelf in elkaar gebouwd, die stoorden. Nu zijn het allemaal fabriekszenders, daar kun je eigenlijk niet mee storen."
Hoewel het DWP ook gestreamd wordt naar het internet, voelen de Dolle Weekend Piraatjes er niets voor om hun illegale praktijken te stoppen en volledig over te gaan op internetradio. Het kat en muisspel, dat hoort erbij vinden ze hier. "Ik vind het hartstikke mooi dat de muziek misschien cultureel erfgoed wordt, maar als het maar niet legaal wordt gemaakt: het illegale, dat geeft de kick."
Of de status 'Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland' aan de cultuur van de piratenmuziek wordt toegekend, wordt binnenkort bekend.