Het valt heel erg mee met de droogte en dit is waarom

André Ormel is melkveehouder in Lintelo. Samen met zijn moeder en vrouw runt hij een melkveebedrijf. Ze hebben tachtig koeien en ongeveer vijftig hectare grond. De afgelopen jaren had André veel last van de droge en hete zomers. "We hadden weinig voer onze koeien omdat de grasopbrengsten veel lager waren en dat kost veel geld", zo zegt André. "Daarnaast zag je nog wel eens in het voorjaar dat in natte periodes de sloot vol met water laag. En als het dan een paar dagen droog was en je kwam weer terug bij die sloot, dan was het water weg. En dan denk: je waar is dat water gebleven?"

André hoort over de droogtestuwtjes die waterschap Rijn en IJssel plaatst in boerensloten en besluit mee te doen samen met boeren naast hem. "Je moet dat wel samen doen, want anders werkt het niet", zo vertelt hij.

In de herfst hebben ze stuwtjes in de sloten gekregen. En dat betekent dat ze er een 'taak' bij hebben gekregen. In de stuwtjes zitten namelijk houten planken. Afhankelijk van de hoeveelheid water moet er een plank uit of in. Het doel is om zoveel mogelijk water vast te houden. En dat betekent dat de boeren regelmatig een ronde langs de sloten van het waterschap doen. "Nu staat het water best laag, maar ik doe er deze week toch een plank bij in. Als die regenbuien die verwacht worden inderdaad gaan vallen, dan kan ik dat water namelijk vasthouden in mijn sloot."

De boeren zien dat het werkt. "Je houdt nu het water vast en dat infiltreert in de grond. Als je kijkt naar de sloten die geen stuwtje hebben, dan zie je dat die droog staan."

Zie ook: Waterschappen ondanks hitte nog niet bang voor extreme droogte

André en zijn buren zijn niet de enige boeren in de Achterhoek die mee doen. Waterschap Rijn en IJssel heeft inmiddels ruim 100 stuwtjes in boerensloten geplaatst. "In de Achterhoek is animo vrij groot", zegt Daniël Nieuwenhuis van het waterschap. Hij praat met de boeren in het gebied en bekijkt per situatie wat de mogelijkheden zijn. "We hopen deze zomer de gesprekken (na corona) weer op te pakken. Er staan nog zo'n 200 boeren te trappelen die mee willen werken."

De droogte is niet alleen een probleem van de Achterhoek. Ook Waterschap Veluwe en Vallei heeft de hulp van particuliere grondeigenaren ingeschakeld. “Dat is zo belangrijk, omdat het waterschap geen water kan vasthouden zonder die eigenaren. Zij hebben zo ontzettend veel grond en watergangen in beheer. Als we daar niet vasthouden, sturen en remmen kunnen we als waterschap veel te weinig”, legt adviseur Maarten Veldhuis uit.

Om grondeigenaren te stimuleren, is vorig jaar augustus de regeling Watersparen in het leven geroepen. Met deze subsidieregeling kunnen particuliere grondeigenaren op korte termijn concrete maatregelen realiseren, waarvan bewezen is dat die bijdragen aan het vasthouden van water, het vergroten van de grondwatervoorraad en het tegengaan van verdroging op hun landelijk gebied.

Inmiddels hebben honderd Veluwse grondeigenaren gehoor gegeven aan de oproep van het waterschap en maatregelen genomen. Eén van hen is Rita Vink uit Epe. “Het gaat me aan het hart om te zien wat de droogte met de natuur doet. Het maakt me soms ook verdrietig als je ziet dat dingen doodgaan en niet meer terugkomen. Het is onomkeerbaar en dat is heel triest.”

Door de subsidie heeft ze drie kleine stuwdammen op haar grond kunnen aanleggen. “Ik kan grondwater nu langer vasthouden, mijn grond blijft natter waardoor die minder uitdroogt. Mijn grond is nu veel gezonder.”

Er zijn ook aandachtspunten. Zo bleek er afgelopen winter zoveel water te zijn dat de weilanden onder water stonden. In een bouwland moest mais opnieuw worden ingezaaid.

Volgens de boeren is het belangrijk dat het waterschap op dat moment snel handelt en zorgt dat het water afgevoerd wordt. "Het is belangrijk om te horen waar verbeterpunten", zegt Daniël Nieuwenhuis. "Dan kunnen wij als waterschap daar iets aan doen."

De boeren zien op gezette tijden graag een flinke regenbui, maar dat heb je niet in de hand. Door de stuwtjes zien ze de komende zomer wel vol vertrouwen tegemoet.