Herman en Marry mogen als eersten naar binnen in Museum Het Valkhof: 'Divers en indrukwekkend'

Via 'de poorten van de hel' komen Marry en Herman de tentoonstelling over de grootste pandemie uit de wereldgeschiedenis binnen. De pest woedde vanaf 1346 tot diep in de achttiende eeuw door Europa en maakte miljoenen slachtoffers. Marry Morsink ziet veel parallellen met onze huidige coronacrisis. “De pest en corona kwamen allebei vanuit China, via Italië naar West-Europa. Het is heel indrukwekkend.”

Nadat bezoekers door een nauwe doorgang lopen, komen ze in een aantal ruimere zalen. Daar worden enkele grote thema's belicht zoals de rol van geloof en bijgeloof in pestpandemie. Middeleeuwers gingen met hun doodsangsten naar verschillende heiligen. Deze beelden staan in een zaal die is ingericht als katholieke kapel. Marry is van deze heiligenbeelden minder onder de indruk. De volgende kleine zaal vindt ze wel heel bijzonder. “De lijken van pestslachtoffers vind ik het meest indrukwekkend. En dat de ratten over de vloer lopen.” Deze ratten zijn gelukkig een lichtanimatie. De lijken zijn wel echt. Het zijn skeletten uit Bergen op Zoom waar het DNA van de pest op is aangetroffen.

In de tentoonstelling zijn veel schilderijen en andere kunstwerken te zien die geïnspireerd zijn op de pest of de angst voor de ziekte. Het zijn vooral historiestukken, maar ook werken van moderne kunstenaars zijn te bewonderen. Herman Morsink waardeert vooral de diversiteit van de tentoonstelling. “Bezoekers krijgen een compleet verhaal over de pest met veel verrassende invalshoeken. Ik vind de bijdrage van IJsbrand van Diemerbroeck bijvoorbeeld heel bijzonder.”

In de tentoonstelling hangt een groot portret van IJsbrand van Diemerbroeck. Hij werd in 1636 aangesteld als de stadsarts van Nijmegen. In die periode woedde een grote pestepidemie in de stad die duizenden slachtoffers eiste. Van Diemerbroeck was een van de eerste artsen die de pest goed bestudeerde en die zijn waarnemingen opschreef in een traktaat. Later in de zeventiende eeuw werden doeltreffende maatregelen genomen zoals reisverboden en quarantaine. Deze droegen bij aan de definitieve oplossing voor de pestepidemieën in de Nederlandse republiek.

Ook andere bezoekers zijn onder de indruk van de tentoonstelling. Adèle de Vries uit Arnhem vindt het verhaal deprimerend en heel interessant tegelijk. Ook Wil van Elk uit Huissen vindt de tentoonstelling heel bijzonder. “Meteen bij binnenkomst krijg je een beklemmend gevoel. Je loopt door een smalle, donkere gang met afschrikwekkende afbeeldingen van de pest. Je voelt het gevaar dat onze voorouders ook gevoeld moeten hebben.”

De tentoonstelling De Pest is tot en met 22 augustus te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen.