Nieuws

Echt waar: Ruud drukt zijn foto's af met kaas

Doesburg, caseïne fotgrafie
Doesburg, caseïne fotgrafie © Omroep Gelderland
DOESBURG - Kaas eet je op brood of bij de borrel. Maar wist je dat je er ook foto's mee kunt afdrukken? Deze oude druktechniek wordt vrijwel nergens meer gebruikt, want het is kostbaar en tijdrovend. Maar de Doesburgse fotograaf Ruud Smit houdt binnenkort zelfs een expositie met zijn bijzondere caseïnewerken.
Het lijken net schilderijen, maar het zijn toch echt foto's. Op tafel in het huis van Ruud Smit - waar op de begane grond ook zijn expositieruimte is - liggen enkele werken in A4-formaat, met onder andere een afdruk van een zuilengalerij en een zelfportret. "Deze selfie is een soort try-out. Eén van de eerste werken die ik met kaas heb afgedrukt."
De druktechniek met kaas werd in 1870 eeuw voor het eerst gebruikt, ongeveer 30 jaar na de uitvinding van de fotografie. "Maar het was ontzettend bewerkelijk en daarom kozen de meesten voor de druktechniek met Arabische gom."
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
Foto's afdrukken met kaas: 'Het is een meditatief proces'

Nauwkeurig en langdurig proces

Smit heeft het proces geleerd van een fotograaf in het Zeeuwse Middelburg en mede dankzij de coronacrisis heeft de zeventigplusser alle tijd en rust kunnen nemen om zich de druktechniek eigen te maken. "Er kan namelijk een heleboel misgaan", zegt hij even later vanuit zijn kleine keukentje. "Eerst verwarmen we een halve liter melk met nul procent vet tot 70 graden. " Smit staat er bij als een echte kaasmaker, met schort aan en een petje op om zo schoon mogelijk te kunnen werken.
"Het is magie." Na een beetje azijn bij de melk te hebben gedaan ontstaat al roerend een klonterige massa. "Dit is de basis van mijn fotografie." Hij giet het pannetje af en de klont belandt in een zeef. "Dit kun je dus eten", zegt de fotograaf terwijl hij een klein hapje neemt met een vork. "Lekker is het niet, want dan moet er nog zout bij en zo, maar het is eetbaar. "
Het proces is dan nog niet eens halverwege. Het goedje moet nu 24 uur drogen, daarna vijzelen tot poeder, er moet ammonia bij, weer 24 uur wachten. "Als ik vandaag caseïne maak, kan ik dat over drie dagen gebruiken. "
Smit ziet het dan ook als een meditatief proces. "Kijk, iedereen maakt foto's. Dat is niet bijzonder meer. Ik wil daarom een meditatief, langzaam element inbouwen. En ik stel in mijn foto's graag vragen. Dat zie je ook terug in mijn werk. "

Magisch

Gelukkig heeft Smit al wat voorwerk gedaan en kunnen we ook een afdruk maken met caseïne die inmiddels weer helemaal vloeibaar is, geen enkel klontje bevat en ook niet meer eetbaar is. Het bijzondere is ook dat het afdrukproces meerdere keren te herhalen is: "Zo krijg je telkens een andere foto."
doesburg caseïne fotografie
doesburg caseïne fotografie © Omroep Gelderland
Het is inderdaad magisch als aan het eind van het hele proces in de doka een afbeelding op het aquarelpapier te voorschijn komt. "Ik ben absoluut niet ontevreden over dit resultaat", aldus de Doesburgse fotograaf.