Nieuws

Je bent gevaccineerd en krijgt toch corona, dat roept veel vragen op

Gevaccineerde oudere overleden aan corona.
Gevaccineerde oudere overleden aan corona. © ANP
WEHL - De gesloten afdeling De Heikant van woonzorgcentrum Oldershove in Wehl heeft te maken met een corona-uitbraak onder bewoners. Die waren echter al gevaccineerd tegen het virus. Hoe kan dit? Vijf vragen aan hoogleraar ouderengeneeskunde Marcel Olde Rikkert van het Radboudumc.

Gevaccineerd en toch besmet raken met corona, hoe kan dat?

"Dat kan omdat vaccinatie geen 100 procent dekking geeft, zeker niet bij ouderen. Ouderen hebben te maken met veroudering van het immuunsysteem. Daardoor is de respons op vaccinatie lager dan bij jongvolwassenen. Dat geldt voor alle vaccinaties, ook bijvoorbeeld bij influenza (griep, red.)."

Hangt het af van het vaccin hoe effectief de vaccinatie is onder deze ouderen?

"Het Pfizer-vaccin geeft onder 80-plussers twee weken na de eerste prik voor zeventig procent bescherming, met voldoende opbouw van antilichamen. Na een tweede prik is dat 85 procent. Dan blijft er dus nog vijftien procent over bij wie de opbouw van antilichamen onvoldoende is. Bij AstraZeneca ligt dat laatste percentage nog iets lager. Terwijl bij jongvolwassenen het percentage dat na de tweede prik voldoende beschermd is, 95 procent is. Het is dus onder 80-plussers minder effectief, en zo kan het dus dat een bewoner van een verpleeghuis toch covid krijgt. Het lastige is dat je niet van de buitenkant kan zien wie wel en wie niet goed beschermd is."

Nu is er in dit verpleeghuis in Wehl ook sprake van besmettingen tússen gevaccineerden. Het virus wordt dus doorgegeven van gevaccineerde op gevaccineerde. Hoe bijzonder is dat?

"Als je na vaccinatie een infectie oploopt, ben je ook besmettelijk. Maar in de meeste situaties zal er vanwege die 80 procent bescherming 'kudde-immuniteit' zijn. Dan is er één persoon die het virus verspreidt, maar tachtig procent is goed beschermd, waardoor het virus zich niet verder verspreidt. De kans is heel klein dat die ene besmette gevaccineerde een andere treft die óók niet goed beschermd is. Deze uitbraak is dus redelijk bijzonder. Het is een toevalstreffer als je een populatie hebt waar, ondanks vaccinatie, geen kudde-immuniteit is."

Er is nu ook een besmette bewoner overleden. Het is nog niet bekend of corona hierbij ook de doodsoorzaak was. Beschermt een vaccin niet tegen een ernstig beloop van de ziekte of zelfs sterfte?

"Het werkt dubbelop bij deze groep ouderen. De mensen die het zwakste zijn, hebben ook het grootste risico om niet die optimale afweer op te bouwen. Zulke kwetsbare mensen hebben aan de kleinste corona-stress – een temperatuurstijging door het virus of een daling van het zuurstofgehalte in het bloed – genoeg om te overlijden vanwege die kwetsbaarheid."

Wat betekent deze corona-uitbraak onder gevaccineerden voor wat we kunnen verwachten als samenleving van deze vaccins?

"Geen paniek! Niet meteen in de defensieve stand schieten en teruggaan naar isolatie en minder bezoek omdat dit nou eenmaal kan gebeuren. Daar ondervindt ook een hele grote groep schade van die geen hoog risico loopt. Vooralsnog is deze uitbraak in te calculeren pech. Het betekent niet dat het vaccin slecht is of de maatregelen slecht zijn. Dat is anders als bewezen is dat een andere, agressievere variant de oorzaak is." Dat wordt in Wehl nog onderzocht en wordt na het weekend bekend.
"Het is wel een onderstreping dat je, ook na vaccinatie of een doorgelopen infectie, toch de normale hygiënemaatregelen moet handhaven. Dus handen wassen en afstand bewaren. Dat is veruit het belangrijkste."
Bekijk de video over dit onderwerp.
Je bent gevaccineerd en krijgt toch corona, dat roept veel vragen op