Nieuws

De zwartste bladzijde uit de geschiedenis van Nijmegen is beschreven

Schrijver Frank Eliëns.
Schrijver Frank Eliëns. © Omroep Gelderland
NIJMEGEN - "De zwartste bladzijde van Nijmegen moest beschreven worden", zegt schrijver Frank Eliëns over het boek dat hij schreef. 'Voor Joden verboden' vertelt het verhaal van de Nijmeegse Joden die in de oorlog werden weggevoerd om vermoord te worden in de kampen van de Nazi's.
Eliëns sprak verschillende nabestaanden en overlevenden en ploegde in het Nationaal Archief in Den Haag meters en nog eens meters papier door. "De dossiers van agenten betrokken bij de Jodenvervolging liggen daar opgeslagen en die moet je daar ter plekke in gaan zien."
Het onderzoek ging hem niet in de koude kleren zitten. "Ik vond het heel confronterend te lezen wat de ene mens de andere aandoet. Hoe ver mensen gaan in de jacht op een stadsgenoot. Agenten kregen betaald voor iedere Jood die ze arresteerden. 'Kopgeld' heette dat. En dan gingen die agenten zelfs soms nog terug naar het huis om de meubels weg te halen."
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
De zwartste bladzijde uit de geschiedenis van Nijmegen is beschreven
Eliëns is naast schrijver ambtenaar bij de gemeente Nijmegen en werkte lange tijd op het archief. Daar werd het zaadje geplant om de verhalen te vertellen van het menselijke drama dat Nijmegen in de oorlog zo hard heeft geraakt.
"Het is de enige pagina in de geschiedenis van Nijmegen waar niets over geschreven is en toen ik in 1995 een tentoonstelling organiseerde over de oorlog kwam ik achter een namenlijst van de Nijmeegse Joodse slachtoffers en vond ik dat ik er meer mee moest doen."

Het briefje

Het verhaal van een jong verliefd koppel raakte hem erg. "Een niet-Joodse jongen werd verliefd op een Joods meisje en ze hadden zelfs al trouwplannen. Maar bij een razzia in 1942 werd het meisje opgepakt."
"Hij ging in paniek langs de trein waar ze in zou zitten en vond haar zelfs nog. Ze wist hem een briefje toe te stoppen waarmee hij familie moest waarschuwen. En ze drukte hem op het hart de gebakjes bij bakkerij Strik op te halen; er was een jarige in de familie. Ze hebben elkaar nooit meer teruggezien. Ik kreeg het briefje in handen. Dat staat ook in het boek. Dat gaat je door merg en been. En zo zijn er veel verhalen."