Nieuws

Geweld op geweld: hoe pedojagers de Gelderse samenleving in hun greep hielden

De plek van de fatale mishandeling van de 73-jarige Jan Kruitwagen.
De plek van de fatale mishandeling van de 73-jarige Jan Kruitwagen. © Persbureau Heitink
ARNHEM - Gelderland kende eind vorig jaar een opvallend hoog aantal pedojaagincidenten. In veel van die gevallen werden minderjarige verdachten opgepakt. Een reconstructie van een onstuimige maand, die leidde tot de tragische dood van oud-docent Jan (73). Dinsdag horen de vijf verdachten die hem mishandelden hun straf.
Hij is een regionaal bekende voetbalbestuurder. En iemand met vijanden. Begin oktober komt via social media naar buiten dat de Groesbeekse Harrie Derks is ontmaskerd door pedojagers. Hij zou met een minderjarig meisje in Utrecht hebben afgesproken. Hij bleek echter in de val te zijn gelokt. Een groep mannen belaagde hem op de plaats van afspraak en plaatste nadien het chatcontact dat ze met de voetbalbestuurder hadden gehad op internet.
Groepen soortgelijke pedojagers zien in de recente berichtgeving al snel een startschot om eigen acties te ondernemen. Met name het Sonsbeekpark is een 'strijdterrein'. De politie weet in die dagen, maar ook pas lang naderhand, diverse mannen aan te houden die in het Arnhemse stadspark afspraken maakten met vermeende pedofielen. Ook aan de Rijnkade doet zich een incident voor. In totaal zou het in deze periode zijn gegaan om vijftien pedojaag-incidenten, meldt het Openbaar Ministerie (OM).

Complottheorieën op internet

De pedojagers vormen een frontlinie in de strijd tegen pedofilie. Een landelijke veenbrand die dan al enige tijd woedt. Midden september vorig jaar komt televisiemaker Danny Ghosen met een uitzending over een groepje pedojagers. Op beelden is te zien hoe hun doelwit tegen de grond wordt gewerkt. In Nijmegen vindt in dezelfde week een Save our children-demonstratie plaats tegen pedofilie, georganiseerd door jonge moeders.
Op social media komt naar voren wat al deze actievoerders drijft. Uiteraard is er de woede dat mannen afspraken maken met minderjarigen om seks te hebben, wat strafbaar is. Daarachter schuilt een wilde reeks gedachten, meningen én complottheorieën. De al jaren opspelende geruchten over oud-topambtenaar Joris Demmink - van wie wordt gezegd dat hij ooit seks met minderjarigen had - komt vaak terug in de posts. Ook de huidige bestuurders van het land moeten het ontgelden.

Pamfletten en knuffels in Lochem

Maar veel beweringen uit deze hoek berusten niet op waarheid en soms trekken de actievoerders zaken uit hun verband. Harrie Derks wordt midden oktober vrijgelaten. De politie en het OM weten het bewijs niet rond te krijgen dat hij daadwerkelijk het plan had voor een seksafspraak. De voetbalbestuurder kondigt juridische stappen aan wegens smaad.
In Lochem verschijnen knuffels en pamfletten in het straatbeeld, gericht tegen pedofilie. Een specifieke boom in de gemeente geldt als een monument voor strijders tegen pedofilie. Een woordvoerder van de stichting Strijd Tegen Misbruik ziet dat de naam van zijn organisatie zonder enige vorm van toestemming terugkomt op dergelijke anti-pedopamfletten, zo laat hij weten aan Omroep Gelderland. Er zouden ook activisten zijn die hun naam gebruiken bij collectes.

Jonge mannen hebben 'beet' bij afspraak met Jan

Ondertussen loopt een groepje jongeren, rondom twee broers uit Rozendaal, zich warm voor een nieuwe chatafspraak. Zij lopen al enige tijd mee in het wereldje van de pedojagers. Een van de leiders van dit clubje is al eerder in verband gebracht met de mishandeling van een oudere man in Park Angerenstein, maar is daar niet voor vervolgd. De groep als geheel kent elkaar onder meer van school, voetbalclub VDZ en social media. De jonge mannen hebben beet, wanneer de gepensioneerde Arnhemmer Jan reageert op een bericht op chatsite Bullchat.
Dat ook dit incident opnieuw om een daad van anti-pedofiliestrijders gaat, is dan al bekend bij Arnhemse middelbare scholieren. Want de groep jongens die nu opgepakt is, heeft op social media nooit een geheim gemaakt van hun intenties. Op een YouTube-filmpje dat van de mishandeling gemaakt is, zou een van hen 'Pedo! Pedo!' hebben geroepen.
Dat zulke jonge mannen vast komen te zitten, is voor veel leeftijdsgenoten een grote schok. Op advies van de politie nemen de scholen zelf een grote mate van terughoudendheid in acht. Vanaf dat moment is alles erop gericht de jonge verdachten te begeleiden, op weg naar hun straf en rehabilitatie.

'Vergunning krijg je niet'

En de pedojagers? Die houden zich sindsdien redelijk stil. De politie meldt dat er na oktober nauwelijks nog zulke incidenten plaatsvinden. Een pedojager die destijds gepakt is bij een actie legt aan Omroep Gelderland uit dat hij nog druk bezig is met zijn zaak en zich, 'op advies van zijn advocaat', beter stil kan houden.
Een andere activiste laat weten dat ze 'enorm door de politie is tegengewerkt'. "Een vergunning krijg je niet. Zodra je iets organiseert wat lijkt op een manifestatie, krijg je de boa's achter je aan."
Zie ook: