Zonnepanelen boven frambozenteelt is voor iedereen winst

Teler Piet Albers bestudeert zijn jonge frambozenplantjes, zeker nu de temperaturen 's nachts nog onder het vriespunt willen duiken. Aan de ene kant van zijn land staan de plantjes in de open lucht, maar kan er folie overheen worden gespannen. Aan de andere kant staan rijen met zonnepanelen boven de frambozen. "Zo kunnen we goed blijven vergelijken", zegt Albers.

Het begon allemaal in 2019. Samen met GroenLeven, een bedrijf dat zonne-energie ontwikkelt, werd een eerste proefveld gerealiseerd. Hoe donkerder de panelen, hoe meer stroom het oplevert. Maar frambozen hebben naast schaduw ook licht nodig. Dus was de gulden middenweg nodig. "We zijn gestart met zonnepanelen die 11 procent licht doorlieten, maar dat werkte niet, " vertelt Albers. "Uiteindelijk zijn we uitgekomen bij 40 procent. Daarbij is de oogst vergelijkbaar met de frambozen die onder folie zijn geteeld. De grootte, smaak en houdbaarheid zijn vrijwel hetzelfde. "

De energie die het oplevert kan ongeveer 750 huishoudens voorzien van stroom. Voor de teler is een bijkomend voordeel dat de frambozen op deze manier beter beschermd zijn tegen hoge temperaturen, storm en harde regen. "Die folie waait nog wel eens kapot. Dat gebeurt met deze panelen niet zo gauw, denk ik." Een bijkomend voordeel is dat vrijwel niemand last van de zonnepanelen heeft, terwijl projecten waarbij panelen op landbouwgrond of op water worden geplaatst, regelmatig voor weerstand bij omwonenden zorgt.

GroenLeven neemt in Nederland zes gewassen onder de loep waar allemaal pilots worden gedaan. "Niet alles is even geschikt om te verbouwen onder zonnepanelen", aldus innovatiemanager Willem de Vries. "Zoals tomaten, die hebben veel licht nodig. Zacht fruit, zoals frambozen en bijvoorbeeld bessen groeien ook in het bos en hebben juist ook schaduw nodig, dus zijn wel geschikt. "

Een groot nadeel zijn de enorme kosten die het allemaal met zich meebrengt. "De aanleg van 10.000 panelen in Babberich kost miljoenen. Eén hectare kost al meer dan een half miljoen euro. We kunnen niet zonder subsidies. Het is een keuze van het rijk of we hier in gaan investeren. "

In Wadenoijen loopt inmiddels een proefproject met rode bessen bij teler Rini Kusters. Ook hij heeft afgelopen zomer de voordelen gezien: "Buiten was het op een gegeven moment 39 graden, onder de panelen 29. Dat scheelt nogal." Op dit moment wordt er op zijn land een afleverstation gebouwd van GroenLeven voor de stroom. "Ik geloof wel in deze teelt, maar zeker weten doe ik het ook niet. "

Die spanning voelde Piet Albers in het begin zeker ook: "Het was spannend en gaf ook stress. Je weet eigenlijk niet waar je aan begint." Inmiddels krijgt de proef aandacht vanuit heel Europa en zelfs uit Zuid-Korea en de Verenigde Staten. "De academische wereld is erg geïnteresseerd en schrijft erover", aldus Willem de Vries.

Albers is na twee jaar testen overtuigd van het concept: "Nu hebben we eigenlijk een dubbel functie: zonne-energie en productie. Wat willen we nog meer?"