'Het is niet niks', hoofdrolspelers fipronilcrisis moeten twaalf maanden zitten

De rechtbank in Zwolle veroordeelde de twee mannen maandag tot een jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf. De straf is lager dan de eis: het Openbaar Ministerie wilde dat ze werden veroordeeld tot 24 maanden cel, waarvan zes voorwaardelijk.

Zie ook: Jaar cel voor voormalig eigenaren Chickfriend in fipronilzaak

Advocaat Van Voorthuizen is desondanks teleurgesteld en spreekt van een 'heel forse' straf. "Er speelt veel meer rond zo'n zaak. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die vinden dat ze het verdiend hebben, maar er zijn ook genoeg mensen die dit niet begrijpen."

De rechtbank heeft bij de straf rekening gehouden met het leed van de hoofdrolspelers in de fipronilzaak. Ze zijn persoonlijk aansprakelijk en moeten zo'n 120 pluimveehouders een schadevergoeding betalen. Er is onder meer beslag gelegd op hun woning. "De hele financiële afwikkeling moet nu nog volgen en dat zal ze ook niet in de koude kleren gaan zitten", zegt persrechter Ronald van Vuure.

Aan de andere kant heeft de affaire ook een enorme impact gehad op een groot aantal pluimveehouders, zegt hij. Het duo bediende zo'n twintig procent van alle pluimveehouders in Nederland. "Die mensen is enorm veel ellende aangedaan. Ook dat weegt de rechtbank mee."

De mannen zeggen niet te hebben geweten dat hun 'wondermiddel' schadelijk was, maar volgens de rechtbank was er wel degelijk sprake van opzet. Het duo zou de volksgezondheid in gevaar hebben gebracht, ook al is er zover bekend niemand ziek geworden van fipronil. "Als je je als professionele ontluizer profileert, heb je ook de opdracht je goed te verdiepen in de regelgeving", zegt de persrechter. "Dat hebben ze niet gedaan."

De rechter besloot alleen een voorwaardelijke boete van 50.000 euro op te leggen, zodat er zoveel mogelijk geld naar de gedupeerden gaat en niet naar de staat. De meeste kippenboeren gaan er echter niet vanuit ooit nog geld te zien, zegt voorzitter Hennie de Haan van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP). "Van een kale kip kun je niet plukken. Voor hen is het een zwarte bladzijde uit de geschiedenis die ze hebben omgeslagen."

De schade voor de pluimveesector wordt geschat op 100 miljoen euro. De meeste boeren leden volgens De Haan meer dan 100.000 euro schade. Toch is er geen sprake van veel rancune naar de oud-eigenaren van Chickfriend en Chickclean, merkt ze. "Ze hebben altijd meer moeite gehad met het overtrokken handhavingsregime vanuit de overheid. Ze zien de twee mannen ook eerder als gedupeerden, dan als mensen die willens en wetens de volksgezondheid in gevaar hebben gebracht."

Zie ook: Chickfriend zegt sorry tegen boeren: 'Dit hebben we niet gewild'

De pluimveehouders hadden hun geld gezet op een rechtszaak tegen de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), omdat die te laat zou hebben ingegrepen in de fipronilcrisis. Die zaak ging echter verloren, ook in hoger beroep. De Haan verwacht niet dat de pluimveehouders in cassatie gaan.

Of de oud-eigenaren van Chickfriend en Chickclean tegen hun veroordeling in hoger beroep gaan, is nog niet bekend. Advocaat Van Voorthuizen wil eerst met zijn cliënt Van de B. het vonnis bestuderen. "Op de de zitting heeft hij spijt betuigd, openheid van zaken gegeven en zich gerealiseerd dat er per saldo dingen verkeerd zijn gegaan. Of hij daarin gaat berusten in zo'n zware straf, want dat is twaalf maanden zitten toch wel, weet ik niet."

De 28-jarige Mathijs IJ. uit Nederhemert was maandag niet bij de uitspraak aanwezig.