Nieuws

Rechtszaken rond doodgeslagen Jan van start; dit weten we tot nu toe

De plek waar de 73-jarige Jan Kruitwagen werd mishandeld in het Spijkerkwartier.
De plek waar de 73-jarige Jan Kruitwagen werd mishandeld in het Spijkerkwartier. © Persbureau Heitink
ARNHEM - Deze maandag starten de rechtszaken rondom de in oktober doodgeslagen leraar Jan. Hij overleed aan zijn verwondingen van wat een uit de hand gelopen 'pedojacht' zou zijn geweest in het Arnhemse Spijkerkwartier. In totaal staan er acht verdachten terecht. Wat weten we tot nu toe?
Maandag is de behandeling van de zaak tegen drie minderjarige verdachten, die geen direct verband houdt met de dood van Jan. Zij zijn wel in dat onderzoek naar voren gekomen. Voor hoeveel delicten zij terechtstaan en welke dat zijn, laten de rechtbank en het Openbaar Ministerie (OM) niet weten.
Op dinsdag en woensdag dient de zaak tegen de vijf verdachten van de fatale mishandeling. Net als die op maandag zal ook deze achter gesloten deuren zijn, omdat de verdachten grotendeels minderjarig zijn. Op een na, die tijdens het incident 18 jaar oud was. Zijn zogeheten 'requisitoir' op woensdagavond is wel openbaar. Daarin maakt het OM onder meer de eventuele strafeis bekend.

Wat weten we van de verdachten?

De vijf verdachten komen uit 'goede families'. Twee minderjarigen komen uit Westervoort en een uit Arnhem. Nog eens twee komen uit Rozendaal, waarvan er dus een op dat moment meerderjarig was.
Een 15-jarige verdachte gaf eerder via zijn advocaat aan spijt te hebben. Zijn advocaat Jamil Roethof wilde toen niet spreken van een pedojacht. "Alhoewel niet ontkend wordt dat de ontmoeting met de 73-jarige niet ‘toevallig’ plaatsvond, is de term ‘pedojagen’ in deze niet op zijn plaats", zei Roethof.

Wat weten we over de toedracht van de mishandeling?

Op woensdagavond 28 oktober werd Jan zwaar mishandeld door een groep van vijf jongeren. Dat gebeurde op de Spijkerstraat in Arnhem, ter hoogte van de Prins Hendrikstraat. Hij werd zo hard geslagen, dat hij onwel raakte en ter plaatse gereanimeerd moest worden. Jan werd in kritieke toestand naar het ziekenhuis gebracht, waar hij later overleed.
De vijf verdachten waren in het zwart gekleed en één van hen zou op dat moment een witte trui met capuchon hebben gedragen. De groep rende na het voorval weg in de richting van station Arnhem Velperpoort.
Een buurtbewoner die in de woonkamer zat toen het gebeurde vertelde: "Ineens hoorde ik een klap en geschreeuw. Ik keek naar buiten, zag een jonge gast naar de stoep lopen om naar iets of iemand te kijken. Twee andere gasten stonden verderop en zeiden tegen hem: kom, kom. Daarna zag ik de meneer op straat liggen. Die lag helemaal stil en bewegingsloos."

Wat weten we over Jan Kruitwagen?

Voor zijn pensioen was Jan leraar op het Titus College in Velp. Enkele oud-leerlingen van hem organiseerden kort na zijn dood een herdenking. "Jan was een goede leraar, was rechtvaardig en straalde gezag uit", sprak oud-leerling Jeffrey Gerrits daar. "Hij heeft zich tientallen jaren als docent ingezet voor de jeugd. Dat hij juist door jeugd op gruwelijke wijze van het leven is beroofd, is bijna niet te bevatten."
De homoseksuele Jan kwam regelmatig bij mannenclub De Kringen. Marcel Mos, die coördinator is van De Kringen in de regio Arnhem en Ede, liet destijds weten dat Jans overlijden een hele grote impact op hen heeft. Volgens Mos zijn er meer geluiden 'uit het Arnhemse' over homoseksuele mannen die worden uitgelokt.
De directe nabestaanden van Jan mijden contact met de media.

Pedojagen? Gebeurt dat nog veel?

Mogelijk was Jan dus het slachtoffer van 'pedojagen'. Daarbij worden mannen 'in de val gelokt en vaak mishandeld' nadat zij online een afspraak met een minderjarige menen te hebben gemaakt. "Mensen spelen soms voor eigen rechter", liet de politie eerder aan Omroep Gelderland weten. "Dat maakt 'jagers' strafbaar. De mannen worden bovendien publiekelijk veroordeeld, zonder goed onderzoek."
Bekijk de video. De tekst gaat eronder verder.
In de periode rondom de fatale mishandeling van Jan, was pedojagen 'een hype'. Inmiddels is dat afgenomen, ziet de politie. "Er was vorig jaar landelijk een grote hoeveelheid incidenten", laat een woordvoerder weten. "We zagen tussen juli en november meer dan 250 incidenten. Het viel op dat er relatief veel incidenten in Oost-Nederland waren."
"Na eind november is het aantal incidenten snel gedaald en lijkt de hype op z’n retour", vervolgt hij. "We hebben als politie een indringende oproep gedaan om te stoppen met het pedojagen en uitgelegd waarom het niet werkt. Het leidt namelijk vaak tot het plegen van strafbare feiten, zoals mishandeling, en eigenlijk nooit tot de succesvolle vervolging van een vermeende kindermisbruiker."
"Op de dag dat we dit bekend wilden maken, werd toevallig ook bekend dat de zaak in Arnhem mogelijk een link had met pedojagen", volgens de politie.
De politie heeft niet de indruk dat pedojagen nu niet meer gebeurt. "Het is een fenomeen dat al heel oud is, en ook niet ineens zal verdwijnen. Alleen zien we nu niet de heftigheid waarmee het vorig jaar gepaard ging." Exacte cijfers heeft de politie niet. "We registreren namelijk niet apart op pedojagen."