Nieuws

'Ze zijn moe van het raar gevonden worden', zegt socioloog over kerkgangers

Gelovigen bij de gereformeerde kerk in Barneveld.
Gelovigen bij de gereformeerde kerk in Barneveld. © Omroep Gelderland
ARNHEM - Het lijkt helemaal uit de hand te lopen in Krimpen aan den IJssel en Urk. Nadat verschillende verslaggevers belaagd werden afgelopen weekend, is er vanochtend vuurwerk afgestoken bij de deur van de Mieraskerk.
Hoe heeft het zo ver kunnen komen en, misschien nog wel belangrijker, hoe zorg je dat de rust terugkeert? "Het grootste deel van de samenleving snapt de gereformeerde gemeenschap niet, en andersom."
Het zijn de woorden van Wim Dekker. Hij is lector informele netwerken en geeft het vak sociologie aan de Christelijke Hogeschool van Ede en doet onderzoek naar de manier waarop de reformatorische gemeenschap zich in de samenleving bevindt. Hij zegt dat de gemeenschap zich onbegrepen voelt en pleit voor minder verontwaardiging en veroordeling.

'De kerk is het centrum van hun bestaan'

"Ze leven op een eigen manier, met hun eigen scholen en eigen hulpverleningsorganisaties. De kerk is het centrum van hun bestaan. Daar omheen organiseren ze hun sociaal en maatschappelijk leven", aldus Dekker.
"Het onbegrip is wederkerig. De samenleving snapt niet meer dat mensen hun leven op die manier inrichten, het wordt veroordeeld, men vindt het een vreemde leefstijl. De kloof groeit aan beide kanten. Dat gebeurt ook met andere groepen in de samenleving."

'Een fundamenteel ritueel'

Dekker legt uit waarom het zo belangrijk is om naar de kerk te gaan, in een tijd waarin zo’n beetje alles op afstand kan. "De kerk is het middelpunt van hun leefstijl. Het is een fundamenteel ritueel in hun bestaan, als je dat weghaalt, dan haal je het hart uit dat leven weg. Daarnaast vragen ze zich af of je écht alles moet opofferen voor corona, ook dat vraagstuk leeft breder in de samenleving. Het is balanceren voor de kerken, sommigen blijven wel alleen online diensten aanbieden."
De laatste jaren is de leefstijl van de meeste Nederlanders veel veranderd, en die ontwikkeling is steeds sneller gegaan, legt Dekker uit. "Er is veel veranderd op het gebied van seksualiteit, de rol van vrouwen, het huwelijk, het gezin, echtscheidingen."
"We leven heel anders dan dertig jaar geleden. En de gereformeerde groep eigenlijk niet, dat maakt de kloof groter. En omdat ze zich terugtrekken in hun eigen groep, ontstaat afkeer. Van beide kanten. Als er wel contact is, is het vaak een conflict met veel verontwaardiging. De verleiding om te oordelen is groot."

'Een conflict zat eraan te komen'

Dekker voorspelde al eerder een conflict als deze. "De angst om hun eigen levensstijl kwijt te raken, neemt toe in reformatorische kring. Ze zijn moe van het raar gevonden worden. En de samenleving heeft meer moeite met groepen die afwijken van de norm. Het wederzijds begrip en tolerantie neemt af, het is wachten op dit soort clashes."
Om conflicten te voorkomen, zou wederzijds begrip een boel schelen. "We moeten leren omgaan met verschillen en diversiteit. En de reformatorische kring zou er goed aan doen om verbinders en woordvoerders aan te stellen. En die verbinders moeten er ook komen bij de gemeente, de politie, de overheid. We doen soms net of het opzienbare types zijn, maar het ook gewoon mensen."
Luister hier het radiofragment.