Arnhem en omstreken / Achterhoek

1200 kinderen niet naar school: 'Je staat machteloos'

Zeker 1200 Gelderse kinderen vallen buiten de boot
Zeker 1200 Gelderse kinderen vallen buiten de boot © Pixabay
ARNHEM - Zeker 1173 kinderen in Gelderland gaan niet naar school omdat ze om uiteenlopende redenen niet passen in het reguliere onderwijs. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland naar de gegevens van het VSv Kompas (Verzuim en Schoolverlaters Kompas). Het aantal ligt vermoedelijk nog een stuk hoger omdat niet alle thuiszitters even goed worden geregistreerd.
Hoeveel kinderen precies thuis zitten is dus niet helemaal duidelijk. Dat heeft vooral te maken met de verschillende definities van 'thuiszitter' die worden gehanteerd. Zo gaat de overheid uit van het aantal leerlingen dat niet ingeschreven staat op een school en geen vrijstelling van de leerplicht heeft (absoluut verzuim) plus het aantal leerlingen dat wel ingeschreven staat op een school maar voor een periode van vier weken of langer niet of slechts gedeeltelijk op school aanwezig is (langdurig relatief verzuim).
Tekst gaat verder na de video:
Gijs en Pieter lopen vast in het onderwijs en zitten ongewild thuis
Daarbij zitten dus nog niet eens de kinderen de kinderen die vanwege een lichamelijke of psychische beperking niet op school aanwezig kunnen zijn. Als je alle cijfers in Gelderland bij elkaar op telt kom je in ieder geval op zo'n 1200 kinderen die thuis zitten.

Passend onderwijs

In 2014 is het passend onderwijs ingevoerd om de druk op het speciaal onderwijs te verminderen en om zoveel mogelijk kinderen van het speciaal onderwijs naar regulier onderwijs te krijgen, met extra begeleiding, middelen en steun. Zeven jaar later kun je rustig concluderen dat die ambitie te hoog gegrepen was. Sterker nog: het aantal leerlingen dat tussen wal en schip komt te zitten, lijkt alleen maar grote te worden.
Voormalig kinderombudsman Marc Dullaert is niet verbaasd over het aantal thuiszitters, hij zet zich al jaren in voor deze groep kinderen. "Ik vind het wel heel pijnlijk, want alle kinderen hebben recht op onderwijs." Volgens Dullaert ligt de complexiteit aan strikte regelgeving, de scheiding tussen zorg en onderwijs en de leerplicht ten grondslag aan de problemen. De geboren Zutphenaar spreekt over een vastgeroest systeem. "Als we daar vanaf kunnen stappen, flexibeler gaan werken, kunnen veel meer kinderen dat leerrecht tot zich nemen."
In het programma In het Vizier van de Jager bij Omroep Gelderland, dat donderdag geheel in teken staat van thuiszitters, komt ook Betty uit Apeldoorn aan het woord. Haar 10-jarige zoon Gijs zit al drie jaar thuis omdat er geen passend onderwijs voor hem geleverd kan worden. Ze ondervindt aan den lijve dat regeltjes de boventoon voeren, in plaats van het belang van het kind. "Ik ben er echt kapot van, je staat machteloos. Je kind gaat niet naar school en je gezin ligt in duigen."

Van leerplicht naar leerrecht

Een rapport dat Marc Dullaert opstelde met adviezen om de impasse in het passend onderwijs te doorbreken ligt al een tijdje bij de overheid. Volgens Dullaert heeft de coronacrisis bewezen dat het ook echt anders kan. "Er is veel meer mogelijk dan het ouderwetse systeem waar we nu in zitten. Kinderen zouden in het passend onderwijs eigenlijk voor de helft van de tijd op school moeten zitten, maar dat is eigenlijk flauwekul want je ziet nu in de coronacrisis dat ze via de computer les kunnen krijgen. Leerplicht en schoolplicht is uit de oude doos, we moeten naar een leerrecht of ontwikkelrecht met allerlei andere flexibele vormen om kinderen deel te laten nemen.
Demissionair minister van Onderwijs, Arie Slob, zegt de situatie serieus te nemen. "Zorg en onderwijs zijn nu twee aparte stelsels met twee aparte geldstromen en in de praktijk merken we dat dat nog wel eens knelt. Daarom bekijk ik samen met staatssecretaris Blokhuis wat we hieraan kunnen doen", laat hij in een reactie weten.
Het gaat altijd om geld, niet om het welzijn van het kind
Ondertussen hopen ouders vooral dat er snel iets verandert. In de eerste plaats voor het welzijn van hun kind. De redactie van 'In het vizier van De Jager' sprak met nog veel meer ouders die met de rug tegen de muur staan. De meesten van hen willen anoniem blijven omdat ze bang zijn dat het systeem zich dan nog meer tegen hen keert. "Het gaat altijd om geld, niet om het welzijn van het kind", beschrijft één van die ouders. "We worden al jaren niet serieus genomen, er moet in het belang van kind en ouders gekeken gaan worden", voegt een bezorgde moeder toe. "Wij zitten al drie jaar in lockdown, maar onze lockdown gaat niet over."