Achterhoek / Achterhoek / Rivierengebied

De architect van het Rijksmuseum leerde het vak in de Achterhoek

Pierre Cuypers.
Pierre Cuypers. © Heiligenbeeldenmuseum
VORDEN - Hij bouwde het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam, maar restaureerde ook de Ridderzaal in Den Haag. Talloze gebouwen in Nederland kregen hun middeleeuwse uitstraling dankzij het werk van Pierre Cuypers. Denk aan het Stadskasteel in Zaltbommel of de Dijkpoort in Hattem. Eén van zijn eerste grote opdrachten kreeg Cuypers als jonge architect in het dorp Kranenburg bij Vorden.
Pierre Cuypers werd in 1827 geboren in de oude Gelderse hoofdstad Roermond. Hier werd hij in 1849 stadsarchitect en begon hij aan de restauratie van de Munsterkerk. In het Achterhoekse Kranenburg kreeg Cuypers de kans om zelf een ensemble van gebouwen te ontwerpen. De Antonius van Paduakerk, de pastorie, de school en de grafkapel zijn allemaal van zijn hand. In de kerk huist tegenwoordig het Heiligenbeeldenmuseum. Zodra de coronamaatregelen het toelaten, opent daar een tentoonstelling over Pierre Cuypers naar aanleiding van de honderdste sterfdag van de architect eerder deze maand.
Tekst gaat verder onder de foto.
De Cuyperskerk in Kranenburg.
De Cuyperskerk in Kranenburg. © Omroep Gelderland

Opvouwbare biechtstoel

Vrijwilligers zijn al druk bezig met de inrichting van de tentoonstelling. Ton Rutting geeft een tipje van de sluier. “We hebben ontwerpen van Cuypers uit heel Nederland naar de Achterhoek gehaald. Hij maakte namelijk niet alleen gebouwen, maar ook het volledige interieur met heiligenbeelden, kruiswegstaties en zelfs orgels. Eén van de topstukken in de tentoonstelling is een opvouwbare biechtstoel die Cuypers speciaal ontwierp om rond te reizen langs kermissen en carnavalsfeesten. Daar gebeurden natuurlijk genoeg dingen die een goede katholiek beter meteen kon opbiechten.”
Tekst gaat verder onder de foto.
Opvouwbare biechtstoel.
Opvouwbare biechtstoel. © Omroep Gelderland

Oude glorie van de katholieken

Pierre Cuypers leverde een belangrijke bijdrage aan de katholieke emancipatie in Nederland. Eeuwenlang was het rooms-katholieke geloof een minderheidsgodsdienst in een overwegend protestants land. Dat veranderde halverwege de negentiende eeuw. In 1855 haalde de katholieke familie Van Dorth tot Medler Pierre Cuypers naar de Achterhoek. De gebouwen die de architect in Kranenburg ontwierp, moesten de oude glorie van de katholieken opnieuw laten zien. Cuypers liet zich daarbij inspireren door de middeleeuwse bouwkunst. Zijn neogotische stijl is ook te zien in het Rijksmuseum en in het Centraal Station van Amsterdam.
Tekst gaat verder onder de foto.
Interieur van de kerk in Kranenburg.
Interieur van de kerk in Kranenburg. © Omroep Gelderland

Koninklijke onderscheiding

Cuypers bouwde ongeveer zeventig kerken in heel Nederland. De Antonius van Paduakerk in Kranenburg is de oudste kerk van Cuypers die nog bestaat. In Gelderland zijn onder andere de dorspkerken van Ruurlo, Netterden en Druten ook van zijn hand. Eén van de bekendste bouwwerken van Cuypers in Nederland is Kasteel De Haar bij het Utrechtse Haarzuilens. Ook de troon in de Ridderzaal en de koninklijke onderscheidingen die nog altijd worden uitgereikt, zijn ontworpen door Pierre Cuypers.
Tekst gaat verder onder de foto.
Sint-Ewaldenkerk in Druten.
Sint-Ewaldenkerk in Druten. © Omroep Gelderland

Achterkleinzoon

In het Betuwse Gendt woont de achterkleinzoon van Pierre Cuypers die dezelfde naam draagt als zijn beroemde overgrootvader. Hij is nog altijd trots op de nalatenschap van Cuypers. “Zijn bijdrage aan het huidige Nederland is enorm. Ik vind het fijn om te zien dat een lokale gemeenschap, zoals in Druten, nog altijd goed zorgt voor een kerk die mijn overgrootvader heeft ontworpen.”
Tekst gaat verder onder de foto.
Achterkleinzoon Pierre Cuypers in de kerk van Druten.
Achterkleinzoon Pierre Cuypers in de kerk van Druten. Omroep Gelderland © Omroep Gelderland

Ridders van Gelre

De Ridders van Gelre besteden vanavond op Omroep Gelderland aandacht aan het werk van Pierre Cuypers in Gelderland. Ze bezoeken het Heiligenbeeldenmuseum in Kranenburg en krijgen alvast een kijkje in de tentoonstelling. Ook bewonderen ze de Sint-Ewaldenkerk van Druten. Daar krijgen ze een rondleiding door de achterkleinzoon van de beroemde architect.
De uitzending is hier al te zien.
Ridders van Gelre - Rijksbouwmeester Pierre Cuypers