'Ik stond te stuiteren van opwinding', sluipwespen in eitjes van eikenprocessierups

Het is nog niet te zeggen om welke soort sluipwesp het gaat. Dat wordt pas duidelijk zodra de eitjes uitkomen, en ook dat moment is niet exact te voorspellen. De experts blijven ermee bezig. Om nauwkeurig vast te stellen om welke soort het gaat, zullen de eipakketjes worden uitgekweekt waarna een specialist de uitgekomen insecten zal bepalen.

De sluipwespen die parasiteren op de eitjes van de rups kunnen ervoor zorgen dat het aantal rupsen vermindert. Er is tot nu toe echter maar één locatie bekend waar de parasitering daadwerkelijk plaatsvond, zegt het kenniscentrum.

"Daar moeten we niet op rekenen. Wel op de sluipwespen die niet op het eitje, maar op de rupsen zelf parasiteren. Die zijn er volop op plekken waar de natuur op orde is", zegt onderzoeker Silvia Hellingman. "En die hebben wel een aandeel in de reductie van de overlast."

Experts wisten al dat het sluipwespen op eitjes parasiteren, maar zagen het nog niet eerder met eigen ogen gebeuren in Nederland. Hellingman maakte een deel van de verzamelde eikenprocessierupseitjes open onder de microscoop. "En toen stuitte ik op een sluipwesp. Ik stond te stuiteren van opwinding", zegt ze vanuit Spanje, waar ze haar onderzoek doet. "Ik heb de afgelopen vijftien jaar duizenden eipakketjes onderzocht en nog nooit eerder een geparasiteerd eitje gevonden. In Spanje wel, in de eitjes van de dennenprocessierups, maar in Nederland niet in de eitjes van de eikenprocessierupsen."

Anthonie Stip van De Vlinderstichting in Wageningen kan zich wel iets voorstellen bij die opwinding. "Je ziet de biologische bestrijding voor je neus plaatsvinden", zegt hij. "Er is de laatste jaren veel te doen om de eikenprocessierupsen en de last die ze veroorzaken. Maar de natuur levert een goede bijdrage aan de bestrijding - en daar is wel wat weinig aandacht voor geweest", zegt Stip.

"Je ziet dat de natuur het toch oplost, zoals bij veel plagen het geval is. We zijn als mensen vaak niet zo geduldig dat we daarop willen wachten, maar de rups heeft wel degelijk natuurlijke vijanden. Dat zie je nu bij de sluipwesp. Er zijn niet veel mensen die de moeite nemen om dit zo gedetailleerd te onderzoeken, maar je ziet wat voor moois het oplevert als we daar tijd in steken."

Van de kou hebben de eitjes geen last gehad, zegt Silvia Hellingman. Ze bekeek eitjes van vóór de vorstperiode van februari, maar ook eitjes van na die periode. In beide gevallen waren de eitjes er goed aan toe, wat erop wijst dat de eitjes uitstekend tegen de vorst zijn bestand.

Dat de sluipwesp parasiteert op de eitjes is een positieve ontwikkeling, voor wie een afkeer heeft van de eikenprocessierups. Zelf zorgt de sluipwesp totaal niet voor overlast, zegt Anthonie Stip van De Vlinderstichting. "Het is een vriendelijker soort dan de bekende wesp die op limonade afkomt. Ze spelen juist een rol in het oplossen van een 'probleem', namelijk de eikenprocessierups. Zelf zorgen ze niet voor problemen."