nieuws

40 jaar na de Piersonrellen weet Lieke het nog goed: 'Er werd onvoorstelbaar geweld gebruikt'

Foto van de Piersonrellen uit 1981. Buurtbewoonster Lieke Meijs zit rechts, bij de pijl.
Foto van de Piersonrellen uit 1981. Buurtbewoonster Lieke Meijs zit rechts, bij de pijl. © Privécollectie
NIJMEGEN - Precies 40 jaar geleden was Nijmegen het decor van de Piersonrellen. Uit onvrede over de bouw van een bovengrondse parkeergarage bezetten krakers toen op verzoek van de bewoners de Piersonstraat en kwam het tot een confrontatie met de autoriteiten. Uiteindelijk kwam het leger er aan te pas om de straat schoon te vegen. Drie aanwezigen van toen bespraken de situatie vrijdag in De Week van Gelderland.
Drie jaar vóór de Piersonrellen werd het fundament gelegd. Het gemeentebestuur van Nijmegen besloot in 1978 tot de bouw van een bovengrondse parkeergarage. Dat werd gezien als een goedkopere optie dan een ondergrondse garage onder Plein 1944. Bijkomend nadeel was dat de bestaande woningen in de Piersonstraat gesloopt moesten worden. Dat leidde tot fel verzet van de buurt.
Bekijk beelden van de Piersonrellen en het gesprek met drie aanwezigen.
Op 23 februari 1981 ging de gemeente over tot ontruiming van de buurt. Eerst verwijderden marechaussees de sympathisanten die een zitblokkade vormden met geweld van hun plek. Daarna werd grof geschut tevoorschijn gehaald om de krakers te verdrijven: tweehonderd ME-busjes, vijf tanks, een helikopter, een pantserwagen, traangas en getrokken wapens.

Sympathie voor de goede zaak

Sander Ram herinnert het zich nog als de dag van gisteren. Hij was in 1981 als kraker aanwezig bij de Piersonrellen. Ram zegt dat activisten zich in aanloop naar de Piersonrellen meldden op het kraakspreekuur en het verzoek bij hen neerlegden de woningen in de Piersonstraat te kraken. Niet met puur en alleen de intentie er te gaan wonen, maar ook om sympathie te betuigen voor de goede zaak: het laten staan van de huizen. Dat het uiteindelijk uit de hand liep, kwam volgens Ram door een combinatie van factoren.
De tekst gaat verder onder de foto:
Sander Ram was als kraker betrokken bij de rellen in 1981.
Sander Ram was als kraker betrokken bij de rellen in 1981. © Omroep Gelderland
"Het begint met een politiek besluit en de buurt die zich tegen dat besluit verzet", legt Ram uit. "Vervolgens werd de buurt overgenomen door krakers. In overleg met de bewoners dus, we deden het omdat we het met ze eens waren. Dáár zetten we op in. Dat het uit de hand liep, kwam doordat mensen uit de stad stenen naar ons gingen gooien."
"Ze voelden zich geprovoceerd door wat wij deden. Zo ontstond er een sfeer van 'we zijn uit op een rel'. Maar daar waren wij als krakers niet op uit", benadrukt Ram 40 jaar na dato. "We dachten voor elkaar te krijgen dat de huizen zouden blijven staan. Dat was ons doel", aldus de voormalig kraker, die zegt dat het vooral een maatschappelijke reactie was.

Buurt moest leefbaar blijven

Buurtbewoonster Lieke Meijs, die in de nabijgelegen In de Betouwstraat woonde, erkent dat het primaire doel de buurt leefbaar houden was. Een parkeergarage zagen omwonenden ook niet zitten, maar het ging om méér. "En wij vonden het heel sympathiek dat de krakers het voor de Piersonbewoners opnamen."
De tekst gaat verder onder de foto:
Lieke Meijs nam deel aan de vreedzame zitblokkade.
Lieke Meijs nam deel aan de vreedzame zitblokkade. © Omroep Gelderland
De buurt koos zelf voor een geweldloze, vreedzame blokkade. En in hun beleving zou het ook vreedzaam blijven. Dat de politie uiteindelijk fors optrad, was een schok, zegt Weijs. "Wat ons daar overkomen is, hadden wij nooit kunnen bedenken. Er is traangas ingezet, waar iedereen vreselijk ziek van werd. Dat was het moment dat wij ervandoor gingen. Als ik de beelden zo zie, dan komt het wel weer terug. Het is niet voor te stellen wat voor geweld er gebruikt werd."

Onwerkelijke ervaring voor politieman

Politieman Hans van Meegen begeleidde in de vroege ochtend van 23 februari als motoragent meerdere tanks naar de Piersonstraat. Daarna moest hij tegemoetkomend verkeer uit het centrum houden. Een onwerkelijke ervaring voor de toen 29-jarige Van Meegen. "Het was heel vreemd om tanks naar de wijk te brengen die ik zelf goed kende. Ik kreeg daar natuurlijk best discussies over met de mensen die ik kende. Of ik er achter stond? Tja, je dééd het gewoon. Je was 29 en je deed het maar. Je kreeg opdracht en je ging rijden", zegt de politieman in ruste.
De tekst gaat verder onder de foto:
Hans van Meegen was in 1981 werkzaam bij de politie.
Hans van Meegen was in 1981 werkzaam bij de politie. © Omroep Gelderland
Toen er meer en meer sympathisanten en krakers verjaagd werden en zijn kant uitkwamen, kreeg Van Meegen - die nog bezig was het verkeer tegen te houden en om te leiden - het Spaans benauwd. "Mijn collega en ik wilden ervandoor gaan, maar mijn motor startte niet. Toen ben ik bij hem achterop gesprongen en zijn we weggereden", weet hij nog.

'Traangas had nooit gemogen'

Buurtbewoonster Lieke Meijs zegt dat de escalatie van de ontruiming sympathie opriep bij de buitenwereld. "In de dagen erna zag je grote demonstraties ontstaan. Gewone burgers sloten zich aan. Zij vonden ook dat het zo écht niet kon. De politiek heeft het destijds volkomen verkeerd ingeschat, door tweeduizend ME'ers en drie tanks in te zetten. In de 40 jaar erna heb ik nooit meer zó erg het gevoel gehad dat uit de hand liep. Later hoorde ik pas dat het gebruik van traangas nooit had gemogen. De grip op de situatie was gewoon weg."
Sander Ram gaf als kraker op het dak een interview aan een journalist van de VPRO. Die kwam een spectaculair verhaal bij hem halen, maar toen Ram zei dat de krakers geen geweld wilden gebruiken, was de journalist niet tevreden. Ram dikte toen zijn verhaal aan en schrok erg van hoe hij wegstapte van zijn eigen moraal. "Ik heb me toen laten opjutten door het sentiment, en dat spijt me. Dat is ook wat we ervan moeten leren. Je moet erg oppassen als de media zich erover buigen, want dan wordt vooral het sensationele aspect belicht."