'Koffiedrinken' tegen corona: wat maakt of het wel of niet rustig blijft?

Afgelopen zondag ging het flink mis in Eindhoven. Het leidde onder meer tot de aanhouding van Marcel de Ruiter uit Nunspeet. Op beelden was te zien dat De Ruiter een fiets gooit onder een waterkanon van de Mobiele Eenheid; hij verklaarde het waterkanon te willen saboteren.

Zie ook: Marcel relde in Eindhoven: 'Ik ga voor eerlijkheid en rechtvaardigheid'

Wat beweegt de relschopper en hoe ga je daarmee om? Een gesprek met criminoloog Ferwerda.

De man die zondag de fiets onder het waterkanon gooide, zei dat hij zich had laten gaan. Tijdens demonstraties die tegen de coronamaatregelen worden georganiseerd gaat het voor een groot deel om mensen die niet van plan zijn om te plunderen, de politie aan te vallen of geweld te plegen. Maar op die betogingen kwamen ook relschoppers af die uit zijn op rellen.

Bij zo'n demonstratie zijn ook altijd de meelopers, de sensatiezoekers. Die lopen er opeens tussen als het losgaat. En ze hebben een hoodie op, een sjaal om en wanen zich onherkenbaar. En opeens staan ook zij in een supermarkt en denken: hé, er valt hier wat te halen. En daar zitten op dat moment jongeren van een jaar of 14 tussen en brave huisvaders.

Nee, politie en Mobiele Eenheid gaan dan niet met je in gesprek maar handelen. Dan kunnen er onschuldige slachtoffers vallen.

Dat is een lastige. Het is heel goed mogelijk dat onder deze 'hoeders van de stad' mensen zitten die in de dagen ervoor hebben lopen rellen. En ze overtreden dan wel de coronaregels, houden geen anderhalve meter afstand en doen aan groepsvorming.

En wat ook interessant is, is wat er kan gebeuren als groepen die aanvankelijk de confrontatie met elkaar zoeken en waar politie en ME op afkomen zich tegen de politie keren. Dat acht ik niet ondenkbaar. Het is sowieso een vreemd fenomeen. De politie staat open voor burgerparticipatie, je zag het in het verleden bijvoorbeeld bij vermissingen, maar de overheid dient wel de regie te hebben.

Politie en justitie winden er geen doekjes om. De impact is heel groot. Als je minderjarig bent, draaien je ouders op voor de schade, jij kunt bijvoorbeeld je bijbaan kwijtraken en je vergooit vanwege een strafblad als het ware je toekomst. En dan is er nog de impact voor de samenleving. De politie wordt met voorrang ingezet bij de bestrijding van coronarellen. Dat betekent minder aandacht voor andere zware misdrijven zoals moord en doodslag, verkrachting en overvallen. Die zaken blijven liggen.