nieuws
Plastic korrels in de IJssel gevonden: 'Een alarmerende hoeveelheid'
ZUTPHEN - Volgens rivierplasticonderzoeker Tim van Emmerik ligt er een uitzonderlijke hoeveelheid plastic korrels op de rivieroevers in Zutphen. "We vinden ze op behoorlijk wat plekken langs de Nederlandse rivieren, maar deze waarden komen we niet vaak tegen."
Op de afmeting van een bakblik telde vrijwilliger Maarten Kerkhof in Zutphen dit najaar 1600 plastic korreltjes, ook wel nurdles genoemd. Zijn collega Frida Miedama noteerde er ruim 300 op dezelfde afmeting. Een 'alarmerende hoeveelheid', constateerde Stichting Schone Rivieren, die de data verzamelt.
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
Zorgen
Van Emmerik, universitair docent experimentele hydrologie aan de Wageningen Universiteit, analyseert met zijn team de data die via het onderzoek van Schone Rivieren wordt verzameld.
"De afgelopen twee jaar zijn er op zo'n 400 locaties metingen gedaan. Daar is het maar drie keer voorgekomen dat we meer dan 1000 nurdles per bakblik hebben gevonden. Dus het is echt veel wat hier is gevonden."
Met 1600 nurdles op een stukje van 50 bij 50 centimeter eindigt Zutphen dus hoog in het lijstje. "Deze meting springt eruit ja en dat is zorgwekkend", aldus de onderzoeker.
Gevolgen voor dieren
Over of nurdles een direct gevaar vormen voor vissen en andere dieren in rivieren, is nog weinig bekend. "Wat wel heel erg zorgwekkend is, is dat nurdles ook een drager kunnen zijn van andere soorten vervuiling. Dus zware metalen of andere giftige stoffen, die kunnen via nurdles in dieren terechtkomen. En dat zijn giftige stoffen die allerlei nare consequenties kunnen hebben."
Volgens Van Emmerik zijn er dus aanwijzingen, maar is er meer onderzoek nodig om de consequenties voor flora en fauna goed in kaart te brengen. Voor groter plasticafval zijn die gevolgen al wel duidelijk. "Daar kunnen vogels in stikken als ze het opeten. Maar ondanks dat niet bekend is wat de negatieve effecten zijn van nurdles, is het vanuit moreel oogpunt wel verwerpelijk dat nurdles het milieu in lekken."
Moeilijk op te sporen
Het probleem met de nurdle is alleen dat moeilijk te achterhalen is waar ze vandaan komen. "We weten alleen dat ze van een producent moeten komen, maar het is lastig te herleiden welke producent het is, want er staan geen barcodes of merknamen op. Maar als je ze op een plek vindt, toevallig vlak bij een bedrijf, dan is dat wel de eerste partij waar je eens gaat praten."
Op die manier is ook de bron dit najaar in Zutphen opgespoord, omdat het waterschap de korrels tegenkwam in de rioolwaterzuivering. De milieudienst Achterhoek constateerde vervolgens een lek bij een plasticbedrijf op het industrieterrein in Zutphen. Het bedrijf zelf wil niet reageren op de kwestie, maar volgens de gemeente zijn er maatregelen genomen om het lekken tegen te gaan.
Hoewel het kwaad al geschied is en opruimen onbegonnen werk is, is vrijwilliger Frida Miedema blij met de uitkomst. "Wij willen onderzoeken maar daarnaast ook oplossen. Dus kijken: waar komt wat we vinden vandaan? En kunnen we er iets aan doen zodat dit stopt? Dus het is mooi dat de gemeente nu ook stappen onderneemt om het bedrijf dat verantwoordelijk is voor het verlies van deze nurdles aan te pakken."
Nurdles zijn kleine stukjes plastic (variërend in grootte van een paar millimeter tot microscopisch klein, maar meestal met een diameter van ongeveer 5mm), die gebruikt worden als grondstof voor veel plastic producten.