Vitesse stond vaker bovenaan, maar steeds kwam er onrust

Ronald Koeman staat als trainer aan het roer bij Vitesse, als de Arnhemmers in het seizoen 2000/2001 al na vijf speelrondes de trotse koploper van de eredivisie zijn. Het gaat zelfs zo goed, dat de club dat volhoudt tot de veertiende speelronde. Halverwege de competitie staat Vitesse op een keurige derde plaats met 37 punten - dat was tot afgelopen week een record. Daarnaast doet de ploeg het in Europa goed door twee keer gelijk te spelen tegen Internazionale. Dat betekent overigens wel het einde van het Europese avontuur.

Ook wordt in dat seizoen drie keer van Ajax gewonnen: twee keer in de competitie en één keer in de beker. De Arnhemmers stranden in de halve finale van het bekertoernooi, ze worden op strafschoppen uitgeschakeld door FC Twente.

"Kwalitatief gezien hadden wij gewoon echt een heel goed elftal", vertelt Marc van Hintum, die in dat seizoen aanvoerder was van de Arnhemmers. "We hadden heel veel individuele klasse en we genoten van onze speelstijl. We speelden 4-3-3, met veel druk naar voren en op een hoog tempo. We kregen weinig goals tegen en scoorden makkelijk. Daarnaast waren we ook echt een vriendengroep. Dat is zo belangrijk geweest. Dat was essentieel voor ons goede presteren."

Maar na de winterstop gaat het meteen mis voor Koeman en zijn mannen. Vitesse kan na de winterbreak zes wedstrijden op rij niet winnen, er worden maar drie punten gepakt. Tegelijkertijd speelt het verhaal rondom Karel Aalbers. De voorzitter moet vertrekken uit Arnhem, maar spelers en supporters vinden dat niet goed. Zij eisen dat de ambitieuze Aalbers terugkeert. Er ontstaat onrust in Arnhem.

"Dat heeft zeker invloed gehad op de plaats waar we eindigden (zesde, red.)", zegt Van Hintum. "Als die onrust er niet was geweest, waren we veel hoger geëindigd. Ik was dat seizoen aanvoerder en ik was meer in de media om te praten over Aalbers, dan over het voetbal. Dat heeft heel veel effect gehad op de groep, we konden minder de focus op het voetbal houden. Want telkens als je het stadion inliep, hingen er bijvoorbeeld spandoeken met 'Karel moet blijven' en in de top van de club zaten mensen die dat niet wilden. Wij zaten er als spelersgroep tussenin."

Maar er zijn meer redenen waarom Vitesse de race bovenin niet volhield, vertelt de voormalig hoofd scouting van Vitesse. "Je hebt ook te maken met een kwalitatief minder goed bezette bank bij Vitesse, dan bijvoorbeeld bij Ajax, Feyenoord en PSV. Dat waren toen echt topclubs, met spelers die gewend waren om internationaal te spelen. Wij kregen te maken met blessures bij spelers. En als je dat bij meerdere spelers hebt, ga je dat merken aan het einde van het seizoen. Daarnaast zijn Ajax, PSV en Feyenoord eraan gewend om internationaal te spelen, voor ons was dat nieuw."

"En, tot slot: het is lastig om continu je geest naar zo'n hoog niveau te stuwen. Dat maakt je ook moe. Spelers bij topclubs weten hoe ze daarmee om moeten gaan, dat is voor clubs als Vitesse moeilijker. Maar ondanks dat blijf ik erbij: met die selectie hebben we echt te weinig uit dat seizoen gehaald."

Het duurt vervolgens meer dan tien jaar voor Vitesse weer een uitstekende eerste seizoenshelft heeft. Nu staat Fred Rutten aan het roer. De trainer uit Alverna coacht de Arnhemmers na zestien wedstrijden naar de tweede plek op de ranglijst. Vitesse heeft een hele sterke ploeg, met onder andere spelers als Wilfried Bony, die dat seizoen 31 doelpunten maakt. Maar ook Marco van Ginkel en Tomás Kalas zijn sterkhouders in die ploeg. Het is ook het seizoen waarin Theo Janssen terugkeert bij zijn grote liefde. Met dat team staat Vitesse na 17 speelrondes op 35 punten en wordt er ook in dat seizoen twee keer gewonnen van Ajax.

"In dat seizoen was de mix van spelers zo ontzettend goed", stelt Simon Cziommer, die dat jaar 21 keer voor de Arnhemmers uitkwam. "De hiërarchie was ook duidelijk met spelers als Guram Kashia, Theo Janssen en Wilfried Bony. Maar daarbij hadden we ook jonge, goede spelers als Marco van Ginkel, Davy Pröpper en Patrick van Aanholt. En op de bank ook nog eens spelers als Gaël Kakuta. Dat team was onwijs sterk, ook in de breedte. En dat is echt nodig, als je spelers met een dipje of blessure moet vervangen."

"Daarnaast wist de trainer precies hoe hij dat team moest leiden. Dat is belangrijk om bovenin mee te draaien, anders houd je het namelijk niet vol. Dat komt ook omdat de spelers niet ervaren genoeg waren."

Maar ook in dat seizoen ontstaat er onrust en zakt Vitesse weg uit de top drie. Trainer Rutten wil heel graag dat Kelvin Leerdam naar Arnhem komt, als versterking voor zijn ploeg. Leerdam komt niet en de trainer meldt zich daarop ziek.

"De bepalende spelers binnen het team wisten dat Vitesse Kelvin Leerdam wilde halen, om kans te maken in de nek van Ajax te blijven hijgen", herinnert Cziommer zich. "Maar toen kwam er wat onrust tussen het team van de trainer en de technisch directeur (Fred Rutten en Ted van Leeuwen, red.) en de leiding van de club."

"Die onrust zette zich vervolgens voort en wij begonnen tegelijkertijd slechter te spelen en dan is de onrust niet bevorderlijk", vertelt de oud-middenvelder.

"Het is niet zo dat wij slechter gingen spelen door de onrust, want een keer een slechte wedstrijd spelen kan. Maar er waren zeker afleidingen en we raakten geïrriteerd. Je neemt die onrust toch ook mee de kleedkamer in", stelt Cziommer die tegenwoordig analyticus is.

Vitesse verliest na de winterstop met 2-1 uit bij NEC en ook in de beker tegen Ajax wordt verloren: 0-4. Uiteindelijk weet de ploeg zich wel op te richten en staat Vitesse vier speelrondes voor het einde op de tweede plaats. Uiteindelijk verliezen de Arnhemmers nog drie wedstrijden en zakken ze terug naar de vierde plek. Een knappe prestatie, maar daar zat meer in.

Fred Rutten kan zijn kunstje bij Vitesse niet nog een seizoen herhalen, door een verschil in inzicht met eigenaar Merab Jordania. Peter Bosz volgt hem op als trainer en oogst vooral lof met zijn aanvallende speelstijl. Met sprankelend, aanvallend voetbal worden topclubs als Ajax (0-1) en PSV (2-6) verslagen.

Lucas Piazon is de grote ster: de huurling van Chelsea maak voor de winterstop elf treffers. Vitesse doet het zo goed dat het na zeventien wedstrijden voor het eerst in de clubhistorie op de eerste plaats van de ranglijst staat. Bosz en Vitesse hebben 36 punten vergaard.

Maar, verrassend of niet: weer komt er onrust binnen de club. In januari gaat het goed mis. Vitesse gaat op trainingskamp naar Abu Dhabi, maar zonder speler Dan Mori. Die mag als Israëliër de Verenigde Arabische Emiraten niet in. Heel Nederland valt over Vitesse heen met de vraag waarom de club desondanks tóch gaat. Daarnaast trekt Vitesse met Bertrand Traoré, Rochdi Achenteh, Zakaria Labyad en Uros Djurdjevic vier nieuwe spelers aan. Vervolgens loopt het spel ineens een stuk minder goed in Arnhem.

Uiteindelijk weten de Arnhemmers de laatste zeven wedstrijden van het seizoen niet te winnen en zakken ze terug naar plek zes, met 55 punten.

En nu, in dit coronajaar, is het dus weer zover. Na 17 wedstrijden heeft Vitesse 38 punten, heeft de ploeg onder meer PSV en Feyenoord geklopt en staan de Arnhemmers tweede achter Ajax. De Duitse trainer Thomas Letsch en technisch directeur Johannes Spors hebben alles goed op de rit in Arnhem. Jeugdspelers krijgen de kans en sterspelers als Riechedly Bazoer en Oussama Tannane trekken de kar.

En dat kan zomaar eens voor succes gaan zorgen, denkt Van Hintum. "De trainers hebben van deze selectie een heel mooi collectief gemaakt. Als je kijkt naar de selectie, zijn er heel veel sterkhouders: Bazoer, Tronstad, Tannane, Bero, Pasveer, Dasa, Doekhi. En ook alles wat invalt, Bruns of Vroegh bijvoorbeeld, doet het goed. Je ziet daarnaast dat er in deze selectie een bepaalde sfeer hangt, door de blijdschap die er is. Dit is echt een heel degelijke ploeg, die weinig doelpunten tegen krijgt."

En dan zie je dat er maar één vraag nog belangrijk is: kan Vitesse het dit jaar wel volhouden? Marc van Hintum denkt van wel. "Dit seizoen is alles anders dan anders. Vitesse heeft echt baat bij het feit dat er dit seizoen geen publiek is. Als jij naar Ajax of Feyenoord uit moet, dat is toch echt anders dan wanneer je thuis speelt. Nu er geen publiek is, ligt er veel minder druk op. Dit seizoen is niet te vergelijken met normale competities en dat kan voor Vitesse een groot voordeel zijn."

De Brabander denkt dat Vitesse dan ook hoog kan eindigen. "Ik zie niet in van wie ze moeten verliezen. Het staat goed, de drive is goed en er is focus. Als ik Vitesse was, zou ik gokken op de beker en de competitie, alles kan namelijk gebeuren."

Van Hintum hoopt dat Vitesse het volhoudt bovenin. Maar hij wijst op enkele valkuilen. "Natuurlijk is de club ook afhankelijk van blessures en schorsingen en hoe ze met de druk omgaan. Want aan het einde van het seizoen, dan gaat het echt om de pegels. Dan voel je plotseling druk en gebeurt er iets in de spelersgroep. Dat heeft invloed op het spel en kan tot puntverlies leiden."

"Maar het is een kwestie van goed managen. De topclubs hebben daarin een voordeel, want die hebben dat al eens meegemaakt. Maar als Vitesse heb je eigenlijk niks te verliezen, ik zou dat gewoon meenemen in het achterhoofd. En de onrust moet buiten de deur blijven. Dat het nu rustig is, is een enorm voordeel."

Oud-middenvelder Cziommer hoopt ook dat Vitesse lang bovenin mee kan doen. "De mogelijkheid bestaat dat ze niet in de top drie mee blijven draaien, daar moet niemand gek van opkijken. Maar ik ben wel benieuwd hoelang ze het volhouden."

"Ze gaan slechte wedstrijden spelen, dat gebeurt elk seizoen. Bij topclubs ook, maar daar is toch meer stabiliteit. Daarnaast is het afwachten hoe individuele spelers omgaan met verhalen over hen in de media en de interesse van andere clubs. Voor jonge spelers is het moeilijk zoiets van zich af te zetten en normaal te blijven presteren. Dan ligt er echt een taak voor de trainer, ervaren spelers en de technisch directeur. En dat gaat bij een profclub gewoon makkelijker dan bij een subtopper."

De oud-middenvelder van Vitesse heeft dan ook maar één advies aan de huidige groep. "Blijf de jager. En jagen tot het einde. Zorg dat je niet bovenaan komt, want dan wordt er op je gejaagd. En jagen is makkelijker dan bovenaan staan. Want als je denkt dat je echt iets kan bereiken, komen er andere krachten opzetten."