Achterhoek / Gelderse Vallei

Tjitske koopt haar vrijheid met gedichten

NIJMEGEN - Dichteres Tjitske Jansen uit Barneveld gelooft dat mensen zijn bedoeld om vrij te zijn. Ze had zelf niet bepaald een makkelijke jeugd. Daaruit put ze inspiratie en verwerkt zo haar trauma's in literatuur. "Ik moest iets verzinnen om zo vrij mogelijk te zijn." Haar poëzie slaat aan en levert goede recensies en prijzen op.
De dichteres was negen toen haar ouders uit elkaar gingen. Van haar twaalfde tot achttiende groeide ze op in pleeggezinnen. "Ik ben heel veel in therapie geweest. Een tijd die intensief was. Je moet elke keer doorgroeien."
Volgens de Barneveldse moest ze steeds tegen zichzelf zeggen: 'ik ben dat niet'. Ze moest bewust kiezen om meer te zijn dan alleen een getraumatiseerd persoon. Tijdens een wandeling met presentator Klaas Drupsteen vertelt ze in het programma Op Weg naar Wijsheid over haar jeugd, inspiratie en doel in het leven.
Tjitske Jansen (1971) werd geboren in Barneveld. Haar ouders scheiden als ze negen is en van haar twaalfde tot achttiende groeit ze op in pleeggezinnen. Ze voltooit in 1996 de opleiding tot theaterdocent aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. In 2003 debuteert ze met haar dichtbundel ‘Het moest maar eens gaan sneeuwen’. Naast gedichten schrijft ze teksten waarin ze poëzie, proza en theater combineert. Tjitske is een van de meest gevraagde dichters op scholen en festivals. Ze woont in Amersfoort. Haar volgende bundel ‘Iedereen moet ergens zijn’ komt uit in het voorjaar van 2021.
"Het enige dat ik wilde was tijd hebben. Dus ik denk dat dat het belangrijke van schrijven is voor mij. Tijd hebben om te doen wat ik wil, om zo vrij mogelijk te zijn." Want als je geen tijd hebt of neemt, kun je volgens haar niet kijken en niet voelen. Als kunstenaar staat ze stil bij dingen die veel mensen niet opmerken: "Dat is het; er ZIJN en niet voortdurend aan alles voorbij leven."

Herkenbaar en direct

Ze schrijft het liefst over mensen, en één van die mensen is ze zelf. "Ik lees het liefste wat mensen over zichzelf schrijven. Ik wil weten hoe het is voor mensen om te bestaan, wil weten hoe het voor mij is om te bestaan." Tjitske denkt dat haar poëzie herkenbaar en direct is omdat ze iets van zichzelf deelt met de lezer.
De tekst gaat verder onder de foto.
Een route op de Walk of Wisdom.
Een route op de Walk of Wisdom. © Omroep Gelderland
Over wijsheid heeft ze na een verblijf van een paar jaar in een boeddhistisch centrum een eigen visie. "Heel veel mensen denken dat als je maar lang genoeg leeft, je vanzelf wijs wordt. Maar in het boeddhisme is wijsheid veel meer verbonden met jeugd en onschuld."
Ze hoopt dat ze haar kinderlijke energie zoveel mogelijk terug kan vinden en 'dan is het dus de kunst om weer onaangepast te durven zijn'. Want volgens de dichteres worden we vanaf onze geboorte getraind om niet eerlijk te zijn, om ons aan te passen. Van dingen moeten, van vastzitten in een systeem, 'daar word je natuurlijk doodmoe van'.

Wijs worden door te schrijven

Tjitske denkt dat je wijs kunt worden door te schrijven. Ze denkt dat schrijven een middel is om oorspronkelijk te blijven. "Proberen zo oprecht mogelijk te zijn, vind ik ook een vorm van wijsheid." Het leven is volgens haar bedoeld om je te ontwikkelen, om te leren, om niet volgend jaar nog dezelfde persoon te zijn als die je nu bent.
Ze hoopt met haar gedichten een soort 'bevrijder met woorden' te zijn, een zegen te zijn voor de mensen die haar ontmoeten. "Niet in de zin van, dan ben ik zo goed, maar dat het fijn is om er te zijn." In het wijze spreukenboekje van de presentator schrijft ze tot slot: 'Er was mos. Het levende bewijs dat je kunt groeien zonder wortels.'
Meer over de dichteres in het programma Op weg naar wijsheid, zondag 31 januari vanaf 17.20 uur op TV Gelderland. Of kijk nu al via Uitzending Vermist.
Op Weg naar Wijsheid - Tjitske Jansen