Rijk van Nijmegen / Achterhoek

Nijmeegse professor vreest pandemie rond parkinson

Neuroloog Bas Bloem.
Neuroloog Bas Bloem. © Omroep Geldelrand
NIJMEGEN - We gaan een ware parkinsonpandemie tegemoet. Dat voorspelt neuroloog Bas Bloem van het Radboudumc in Nijmegen. De autoriteit op het gebied van de ziekte van Parkinson wil alle landbouwbestrijdingsmiddelen, oplosmiddelen en zware metalen die het risico op de ziekte vergroten, in de ban doen.
“Vooral boeren lopen een groot risico", waarschuwt professor Bloem, “maar via de voedselketen wij allemaal, bijvoorbeeld als we melkproducten consumeren.”
Daarom roept hij op om zo snel mogelijk te stoppen met een aantal bestrijdingsmiddelen en een strenger toelatingsbeleid te hanteren voor nieuwe middelen. Zijn verhaal staat in het decembernummer van New Scientist, een toonaangevend wetenschappelijk magazine.

Snelst groeiende hersenziekte

“We hebben steeds meer bewijs dat parkinson een man-made disease is”, zo licht Bloem toe aan Omroep Gelderland. “James Parkinson beschreef de ziekte voor het eerst in 1817 in Londen, toen daar de Industriële Revolutie aan de gang was.”
Daarnaast is parkinson de snelst groeiende hersenziekte ter wereld, zelfs als je dat corrigeert voor het feit dat we met zijn allen steeds ouder worden. Ter vergelijking: die andere bekende hersenaandoening alzheimer neemt na correctie voor die langere levensverwachting juist licht af.
Bovendien tonen studies op muizen aan dat jarenlang gebruikte bestrijdingsmiddelen precies het hersengebied aantasten dat parkinson veroorzaakt, de zogenoemde substantia nigra.
Onder boeren komt parkinson zo vaak voor dat de ziekte in Frankrijk al als officiële beroepsziekte is erkend. Bas Bloem: “Ik drink dan ook nog maar uitsluitend biologische wijn.”

Bestrijdingsmiddel Roundup

Ook in Nederland zijn er diverse gevallen van boeren met parkinson. Het meest schrijnende geval noemt Bloem een jonge boer die achter een giertank met het bestrijdingsmiddel Roundup aanliep toen de tank uit elkaar spatte en de boer bedolven werd onder het bestrijdingsmiddel.
Op jonge leeftijd ontwikkelde hij de ziekte van Parkinson. Bloem: “Op individueel niveau kun je nooit bewijzen dat net die gebeurtenis de ziekte heeft veroorzaakt. Maar over het geheel genomen moeten we uiterst voorzichtig zijn.”

Beschermen tegen blootstelling

De moeilijkheid is volgens Bloem dat stoffen die bekend staan als veroorzaker van parkinson en inmiddels verboden zijn, in net iets andere chemische samenstelling opnieuw op de markt verschijnen zonder dat ze goed getest zijn.
De neuroloog pleit er dan ook voor om niet alleen bestaande stoffen direct te testen op hun betrokkenheid bij parkinson. Maar ook om nieuwe stoffen pas toe te laten als ze goed zijn getest op het hersengebied dat parkinson veroorzaakt. En uiteraard om zo spoedig mogelijk een beweging in te zetten richting gezondere alternatieven, zoals biologische landbouw.
Tot die tijd zouden boeren en bijvoorbeeld omwonenden zichzelf zo goed mogelijk moeten beschermen tegen een mogelijke blootstelling.