'Randstedelijke arrogantie', oud-burgemeester baalt van tv-programma Typisch Achterhoek

Zelfs door de telefoon lijk je te horen dat hij zijn vuisten balt. "Ik vind dit echt een heel clichématige aanpak. Met zo'n titel moet je wel goed weergeven wat de Achterhoek is. Dit zijn extremen, best interessante mensen, maar daar moet je het niet bij laten." Volgens Van Beem, die sinds drie jaar met pensioen is als burgemeester, wordt zijn geliefde streek voor gek gezet ten overstaan van de hele natie.

"Dit is echt een overmaat aan buitenissige types. Zo ontstaat een verkeerd beeld en daar hebben we toch al last van. Alsof hier alleen maar rust en ruimte zou zijn en verder alleen maar Normaal en de Zwarte Cross. Allemaal prima elementen, maar je moet ook andere dingen laten zien."

De PvdA'er, die acht jaar eerste burger was van Neede en daarna nog eens twaalf jaar van Winterswijk, somt zonder enige aarzeling een heel rijtje van die dingen op. "Er wonen hier ook moderne mensen, er zijn prachtige bedrijven, schitterende musea. Dat komt allemaal niet goed uit de verf in dit programma", bromt hij.

Maar weet hij dan niet dat televisiemakers vaak alles uitvergroten? Televisie is soms ook gewoon amusement toch? "Nou, dan moet je het ook zo neerzetten. Kijk, in een programma als Man Bijt Hond verwacht ik dit, daar zou het beter passen. Maar hier wordt het niet met humor neergezet, men wekt de indruk een compleet beeld van de Achterhoek te willen neerzetten. Daar ben ik echt heel ongelukkig mee. En ik ben niet de enige, mijn bericht op Facebook is al meer dan honderd keer gedeeld, dat heb ik nog nooit meegemaakt."

Heeft Van Beem niet een klein beetje last van een calimerocomplex? "Nee, zeker niet. Dit is gewoon arrogant Hilversums denken, Randstedelijk. Ik heb ook de afleveringen over de Betuwe gezien, daar ben ik opgegroeid. Die waren ook heel vreemd. Men gaat vanuit Hilversum toch met een arrogante kijk de uithoeken van Nederland in en probeert ons te kijk te zetten. Terwijl we hier genoeg kwaliteiten hebben en daar ben ik apetrots op."

En opnieuw volgt er een een naadloze rij pluspunten van de Achterhoek. "We hebben hier na de gemeente Eindhoven de meeste octrooien, we hebben een fantastische maakindustrie en goed onderwijs dat daarbij hoort. Dus om ons dan zo neer te zetten, dat vind ik echt enorm arrogant."

Zijn opvolgers hebben nog niet naar het programma, beurtelings gemaakt door BNNVARA en de EO, gekeken. Joris Bengevoord, burgemeester van Winterswijk: "Ik kan er niks over zeggen, want ik heb het nog niet gezien." Dat geldt ook voor Joost van Oostrum, burgemeester van Berkelland - waarin de gemeente Neede per 1 januari 2015 opging. "Nee hoor, ik heb helemaal geen tijd om televisie te kijken", zegt hij. "Ik heb mij dus ook nog geen beeld kunnen vormen. Misschien ga ik komend weekeinde even kijken."

Thijs van Beem heeft zich dus al wel een duidelijk beeld gevormd. Moet het EO-programma volgens hem van de buis af? "Nee, dat niet. Dat is de eigen verantwoordelijkheid van de omroep. Ik hoop wel dat ze er iets mee doen, maar vooral dat meer mensen via de website van de EO hun mening gaan geven over het programma. Daarom heb ik het ook op Facebook gezet."

Typisch... volgt telkens drie weken lang een bepaalde wijk of omgeving ergens in Nederland. Het programma bestaat sinds 2018. Uit onze provincie waren in het programma eerder de Arnhemse wijk Klarendal, de Veluwe, Groesbeek, Apeldoorn en de Betuwe te zien. En nu dus de Achterhoek. Bij de EO reageren ze woensdagavond verbaasd op de kritiek.

"Arrogant? Dat verwijt doet mij zeer", zegt eindredacteur Tenco van der Hee tegen Omroep Gelderland. "We willen juist een podium bieden aan mensen die je anders nooit op televisie ziet. Niet die mensen die dag in, dag uit aan tafel zitten bij de talkshows. Het gaat erom dat wij mensen die normaal geen toegang hebben tot de media laten shinen." Van Hilversumse of Randstedelijke arrogantie is volgens hem zeker geen sprake. "Absoluut niet. Dat is niet hoe wij programma's willen maken."

Van der Hee snapt wel waar de kritiek vandaan komt. "Ik begrijp goed dat mensen denken dat het om een representatief programma gaat, maar het woord typisch is bedoeld als karakteristiek, markant. Mensen moeten niet kijken met het idee dat ze een representatief beeld gaan zien van de Achterhoek. Per serie kiezen we ongeveer 15 mensen uit, van wie we een portret maken. Dat kan nooit representatief zijn, je kunt nooit het hele verhaal vertellen."

Maar vergroten de programmamakers dingen niet toch een beetje te veel uit? "Uitvergroten is niet het goede woord. Maar als je een zak paprikachips koopt en je verwacht paprika te proeven, dan kom je ook teleurgesteld uit. Zo moet je ons programma dus ook niet kijken", aldus de eindredacteur.