Nieuws

Nijmegen was eeuwenlang het regeringscentrum van Nederland

Schilderij van de Valkhofburcht.
Schilderij van de Valkhofburcht. © Museum Het Valkhof
NIJMEGEN - Veel Nijmegenaren kennen het schilderij van Jan van Goyen uit de zeventiende eeuw. We zien een gigantisch kasteel op een heuvel dat hoog boven de Waal uittorent. Het is voor Nederland een uniek plaatje. Eigenlijk was de majestueuze Valkhofburcht toen al op zijn retour. Wat veel Nijmegaren niet beseffen, is dat het Valkhof in de middeleeuwen het regeringscentrum van de Nederlandse moerasdelta was.
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder:
Nijmegen was eeuwenlang het regeringscentrum van Nederland
Al in de prehistorie moet de Valkhofheuvel een belangrijke plek zijn geweest. Bij de Nicolaaskapel zijn diverse vondsten uit de ijzertijd gedaan. Rond het begin van de jaartelling lag de Bataafse stad Oppidum Batavorum op deze plek. In de laat-Romeinse tijd was de Valkhofheuvel het centrum van een nieuw castellum aan de Waal. De resten van dat fort dienden als basis voor een groot paleis dat Karel de Grote in de achtste eeuw liet bouwen in Nijmegen. De invloedrijke vorst vierde zeker vier keer het paasfeest op het Valkhof.
Tekst gaat hieronder verder:
Karel de Grote op het Valkhof.
Karel de Grote op het Valkhof. © Museum Het Valkhof

Paleis van formaat

De palts die Karel de Grote in Nijmegen liet bouwen, is uniek in Europa. Volgens zijn biograaf Einhard zijn slechts drie plaatsen bekend waar Karel de Grote een paleis liet bouwen. Dat zijn Aken, Ingelheim en Nijmegen. Een andere belangrijke aanwijzing voor de aanwezigheid van Karel de Grote op het Valkhof zijn de vele bezoeken die zijn zoon Lodewijk de Vrome aan Nijmegen bracht. In die tijd moet er al een paleis van formaat hebben gestaan.
Tekst gaat hieronder verder:
Karel de Grote op het Valkhof.
Karel de Grote op het Valkhof. © Museum Het Valkhof

Byzantijnse prinses

De palts op de Valkhofheuvel vervulde een centrale rol in het Heilige Roomse Rijk van de Duitse natie dat Karel de Grote stichtte. De Duitse keizers regeerden vanuit Nijmegen over de Nederlandse moerasdelta. Zij kwamen tussen 800 en 1300 ook regelmatig zelf op bezoek. De vrouw van keizer Otto II overleed zelfs in Nijmegen. Zij was de Byzantijnse prinses Theophanu. Ter nagedachtenis aan zijn moeder stichtte keizer Otto III rond het jaar 1000 de Sint-Nicolaaskapel als onderdeel van de palts op het Valkhof. Deze is nog altijd te bezoeken. Keizer Frederik Barbarossa bouwde de palts van Karel de Grote om tot de gigantische burcht die we nog kennen van de schilderijen.
Tekst gaat hieronder verder:
Schilderij van de Valkhofburcht.
Schilderij van de Valkhofburcht. © Museum Het Valkhof

Binnenhof in Den Haag

Vanaf 1247 verloren Duitse keizers hun grip op de Nederlandse moerasdelta. In dat jaar kreeg de Gelderse graaf Otto II het Rijk van Nijmegen met de Valkhofburcht in zijn bezit. De rest van Nederland kwam langzaam maar zeker in handen van de Bourgondische hertogen die regeerden vanuit Vlaanderen en Brabant. Toen de Nederlandse republiek in 1588 ontstond, nam het Binnenhof in Den Haag de positie van het Nijmeegse Valkhof definitief over als het regeringscentrum van Nederland. In 1796 gaf het Gelderse provinciebestuur opdracht om de bouwvallige Valkhofburcht af te breken.
Tekst gaat hieronder verder:
Ridders van Gelre bij graf van Karel de Grote.
Ridders van Gelre bij graf van Karel de Grote. © Omroep Gelderland

Ridders van Gelre

De Ridders van Gelre gaan vanavond op zoek naar sporen van Karel de Grote en zijn palts in Nijmegen. De Ridders reizen naar het Duitse Aken. Hier vinden ze de indrukwekkende restanten van de palts van Karel de Grote met zijn magnifieke hofkapel. Ridders van Gelre in de voetsporen van Karel de Grote is vanavond vanaf 17.20 uur te zien bij Omroep Gelderland en wordt ieder uur herhaald.