'Dit heeft er enorm in gehakt', coronapatiënten krijgen meer psychische hulp

"Hallo, ik ben Sanne, verpleegkundige hier in het ziekenhuis en ik kom even langs om een praatje te maken", zegt voormalig longverpleegkundige Sanne Linders als ze kamer 15 op de corona-afdeling van het CWZ Ziekenhuis in Nijmegen binnenloopt. Meerdere patiënten reageren verheugd en willen wel even praten. Sanne gaat eerst bij Joke Ockers uit Nijmegen zitten. Ze kletsen over de kat van Joke en over de buurvrouw. "Heel fijn", zegt Joke. "Het geeft me het gevoel dat ik echt even mijn verhaal kwijt kan en gezien word."

"Joke krijgt net als veel andere coronapatiënten niet vaak bezoek", vertelt Sanne. "Familie durft vaak niet langs te komen, omdat ze bang zijn besmet te raken of de patiënt wil zelf zijn familie beschermen. Dan is het hier best eenzaam en zijn de dagen lang."

"De gewone verpleegkundigen zijn allemaal heel druk en hebben weinig tijd voor een praatje. Dat is echt een les die we geleerd hebben uit de eerste golf en daarom hebben we er nu voor gekozen mij hiervoor vrij te maken."

Die echte aandacht is heel belangrijk, vertelt Richard Stoevenbeld in zijn woonkamer in Epe. Hij lag in het voorjaar ernstig ziek van het covid-virus op de intensive care in Apeldoorn. Een heftige tijd, vooral ook voor zijn partner Jolanda Bouwman.

"Ik moest thuis in quarantaine, terwijl Richard steeds zieker werd. Dan werd hij weer dieper in coma gebracht, op zijn buik gedraaid en zat ik thuis maar te wachten op goed nieuws. Ik heb er echt een klap van gehad." De tranen springen haar weer in de ogen als ze vertelt. Richard staat meteen op om haar een dikke knuffel te geven.  

"Het heeft heel veel impact gehad", zegt hij ook. "Er gebeurt niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk zoveel met je. Accepteren dat je niet meer kan wat je kon, dat is lastig. Ik heb veel steun gehad van de verpleegkundigen van de nazorgpoli in het ziekenhuis. Ze vertellen mij wat er met mijn lichaam is gebeurd en dat het normaal is wat ik voel. Dat helpt heel erg."

Die verpleegkundigen zijn Aly Hovingh en Lisa de Zwart. Allebei werken ze als verpleegkundige op de intensive care, maar daarnaast zoeken ze ook na drie maanden, een half jaar en een jaar contact met de patiënten die er hebben gelegen.

"Mensen konden niet meer over zichzelf beslissen; het is vreselijk om gevoerd te moeten worden, je ontlasting te laten lopen, de hallucinaties die ze hadden. Wij praten dan achteraf over wat er gebeurd is. Mensen twijfelen vaak aan zichzelf. Wij kunnen objectief uitleggen dat het normaal is wat ze meemaken. Dat het niet erg is als je na een half jaar nog niet alles kunt."

Jolanda en Aly zijn er voor alle patiënten die op de IC hebben gelegen en maanden later thuis nog tegen problemen aanlopen. Maar merken dat coronapatiënten wel specifieke problemen hebben. "Met name het verlies aan spierkracht is enorm, maar ook het vaak lange verblijf hakt er in. Zeker ook bij de partner of kinderen. Daarom vragen we die ook altijd mee te komen tijdens het bezoek aan de nazorgpoli."

Jolanda vindt het heel goed dat de nazorgpoli ook oog heeft voor familie van de coronapatiënt. "Het heeft echt zo'n impact als zo uit het niets je partner zó ontzettend ziek wordt en je ontzettend angstig bent om je geliefde kwijt te raken."

Uitgeput zijn ze, van het harde werken tijdens de eerste golf aan coronapatiënten. En toch moeten artsen en verpleegkundigen weer vol aan de bak. Verpleegafdelingen en intensive cares stromen weer vol met mensen die naar zuurstof happen. Trekken artsen en verpleegkundigen het nog? Kunnen ze meer doen voor deze patiënten nu ze het virus en de gevolgen beter kennen? Annemieke Schakelaar doet net als in het voorjaar verslag vanaf de corona-afdeling en intensive care. Ze praat met patiënten en personeel. Iedere woensdag is haar reportage Nu, in het ziekenhuis te zien op TV Gelderland vanaf 17.15 uur elk uur.