Zorgen om windmolens in Achterhoek: 'Ze lijken ziekmakend, stop met plannen maken'

"Ik denk echt dat er een reële kans is dat we ziektebeelden in de Achterhoek gaan zien die gerelateerd zijn aan windmolens", zegt Erich Taubert, die in het dagelijks leven uroloog is. "Als de windmolens er komen zal er serieuze gezondheidsschade ontstaan bij de Achterhoekse burger", vult arts in opleiding Jurrian Rooks aan.

Beiden maken zich grote zorgen over de plannen voor tientallen windmolens in de Achterhoek. "Toen we hoorden dat er bij ons in de omgeving - waar dat weet nog niemand - windmolens moeten komen, dan schrik je natuurlijk eerst en denk je: ik wil die dingen niet in mijn achtertuin. De hoogste gebouwen zijn hier zestig meter hoog, zoals de kerktoren, en dan wordt er ineens gesproken over een Eifeltoren in dit gebied", zegt Taubert.

"Maar ik ben medicus en ik ben al snel in de wetenschappelijke literatuur gaan kijken en dan schrik je misschien nog wel meer." Rooks maakt zich zorgen over de patiënten in zijn huisartsenpraktijk: "Wat gaat er straks gebeuren als al die mensen straks langskomen met klachten. Kunnen we dat wel aan?"

"Het begint eigenlijk al voordat er überhaupt ook maar één molen staat", legt Rooks uit. "We zien dat alleen al het maken van plannen en het praten over de komst van windmolens stress veroorzaakt bij de Achterhoeker. En we weten dat door stress de kans op hart- en vaatziekten toeneemt, dat er een hogere kans is op aderverkalking en dat betekent weer dat er meer hart- en herseninfarcten zijn. Dat zijn dingen waar we ons echt zorgen over maken."

Als de windmolens er daadwerkelijk staan, vreest Rooks voor het 'repeterend laagfrequent geluid' dat ze maken. "Deels ligt dat buiten ons gehoorspectrum, maar dat betekent niet dat het er niet is."

Mensen krijgen volgens hem last van oorsuizen, hoofdpijnklachten, misselijkheid en slaapproblemen. "En met name dat laatste is essentieel voor een goede basisgezondheid." Taubert vult aan: "Hartritmestoornissen, hart- en vaatziekten en impact op de ontwikkeling van kinderen. Heel veel van deze dingen zijn nog niet aangetoond, maar in recent wetenschappelijk onderzoek worden ze wel sterk gesuggereerd."

Aantoonbaar hard en feitelijk bewijs is er dus niet. En dat komt volgens Rooks omdat wetenschappelijk onderzoek heel veel tijd kost. "Maar de signalen zijn er wel. Op het moment dat jij onvoldoende wetenschappelijk bewijs hebt, dan ga je aan de veilige kant zitten om het risico zoveel mogelijk te reduceren." En dus willen beide mannen dat de Achterhoekse gemeenten stoppen met het maken van plannen voor de bouw van windmolens.

Nederland moet in 2050 energieneutraal zijn. De Achterhoek wil dit nog eerder, namelijk al in 2030. "De innovaties gaan op dit moment zo snel. Hoeveel kan er wel niet uitgevonden worden in die 20 jaar, de tijd waarin de Achterhoek het al geregeld willen hebben?", vraagt Taubert zich hardop af.

GGD Noord- en Oost Gelderland zegt dat er vraagtekens zijn. Marc van der Ploeg, arts Medische Milieukunde GGD: “Het is belangrijk om te letten op de risico's van slagschaduw en geluid. Voldoen aan geluidsnormen is vaak onvoldoende om overlast en gezondheidsklachten te voorkomen.”

Mensen die in de buurt van windturbines wonen, kunnen hinder van geluid hebben. Slagschaduw, zichtbaarheid en knipperende lichten kunnen ook bijdragen aan de mate van hinder. Hinder kan zich uiten in irritatie, boosheid en een gevoel van onbehagen.

Er zijn door de jaren heen wereldwijd heel wat onderzoeken geweest die juist aantonen dat er geen rechtstreeks verband is tussen de aanwezigheid van windturbines en gezondheidseffecten op omwonenden. Daarin is er geen verband gevonden tussen laagfrequent geluid van windturbines en gezondheidsklachten. Ook de Nederlandse gezondheidsinstellingen het RIVM en de GGD bekrachtigen dit standpunt in eerdere literatuurstudies over dit onderwerp. Momenteel loopt er wel een nieuw onderzoek, dat begin volgend jaar klaar is.

Politici kijken volgens Taubert op een heel andere manier naar kennis dan wetenschappers. "Wij moeten hen voorzien van feitenmateriaal en zij moeten een keuze maken." De mannen adviseren de gemeenten om eerst alleen aan de slag te gaan met zonnepanelen.

"Natuurlijk begrijp ik ook dat we niet de hele regio vol kunnen zetten met zonnepanelen, maar misschien is het wel verstandig om dat te doen en pas later te kijken wat we daarnaast nog nodig hebben." Rooks vult aan: "Voorkomen is beter dan genezen en als ik kijk naar alles wat de wetenschap nu op tafel legt, dan vind ik het nogal tricky om hiermee door te gaan."