Dit zijn Jan en Bram uit Beltrum, bedenkers van de overdekte koeientuin en het bomendak

Van hovenier tot innovatief en creatief denker. Jan Pape is een bevlogen man en heeft veel (soms bijna futuristische) ideeën. Hij komt van een kleine boerderij in Beltrum met een paar koeien en varkens. Jan ging werken bij een hovenier en had later jarenlang zelf een hoveniersbedrijf. Creativiteit was voor hem het belangrijkst, maar hij werd door de bedrijfsgroei steeds meer een manager.

Hij deed zijn bedrijf over aan zijn werknemers en ging doen wat hem echt interesseert. Groene concepten ontwikkelen voor een schoner en fraaier landschap. De plannen uit de Beltrumse breinen slaan niet bij iedereen aan. Een veel gehoorde reactie op de projecten is 'te innovatief, te ver vooruit, en waarschijnlijk nu niet haalbaar'. Maar dat zal de toekomst uitwijzen.

Zoon Bram dook eerst in de techniek, maar miste het kleinschalige. Het met je handen werken in een groene, inspirerende omgeving. Dus ging Bram 'terug noar huus' en met pa samen aan de slag.

Hun koeientuin werd in Groenlo werkelijkheid en geeft de dieren ruimte, frisse en koele lucht en de 'weidevloer' (nog in ontwikkeling) gaat de urine van de koeienvlaai scheiden zodat er geen ammoniak (en dus minder stikstof) vrijkomt. De koeien voelen zich er thuis tussen de struiken en op het zand en in plaats van een logge, grote stenen megastal staat er een in het landschap tot zijn recht komende, natuurlijk ogend onderkomen met lindebomen.

Het bomendak is een testopstelling. Huidige stallen zijn objecten in het landschap, het bomendak is met zijn levende constructie daar een onderdeel van. Het is een vlies(folie) tussen de bomen. Het bestaat uit een flink aantal lindes met een (deels licht doorlatende) folie erover. Geen massieve constructie met veel staal en hout en dus weer minder CO2-productie en juist vastlegging van CO2, en productie van zuurstof door de bomen.

Aan de zijkanten wordt het folie met spanbanden naar beneden getrokken. Waar twee dakgedeeltes bij elkaar komen, wordt het folie met een gootconstructie en een band recht naar beneden getrokken. De uitlopers van de bomen groeien met de vorm van het folie dak mee en gaan de constructie dragen. Daardoor wordt de constructie sterker en gaat het op in de omgeving.

Na ongeveer vijf jaar kunnen de bomen het folie dragen. Een dragende (houten) spant kan dan weggehaald worden en ingezet worden voor de bouw van een ander bomendak. Jan: "Het doel is om het gebouw zoveel mogelijk tot een onderdeel van het landschap te maken. Het moet een verblijfsruimte voor mens en dier zijn in een natuurlijke omgeving, met veel licht, ruimte, schone lucht en veel groen."

In hun Toltuin bieden Bram en Jan ruimte aan mensen die in het groen willen vergaderen, teambuilden of workshops willen geven. Ook zijn er flexplekken. Alles in een open en natuurlijke setting met weids uitzicht over het Achterhoekse platteland. Bram: "Ik wil mensen inspireren om anders te kunnen denken. Vaak zitten we in hokjes te denken. Met de unieke plekken en projecten in de Toltuin inspireren we mensen om buiten de gebaande paden te kunnen denken.”

En de Papes hebben nog meer plannen die misschien opgepakt worden door (lokale) overheden of wegbeheerders als Rijkswaterstaat. Wat te denken van de zogeheten 'driepadsweg' waardoor drempels en snelheidsbeperkingen niet meer nodig zijn. Drie stroken asfalt met groenstroken ertussen remmen het verkeer af (de weg lijkt smaller), bieden meer veiligheid aan fietsers en zorgen voor langere levensduur van het wegdek.

En dan zijn er ook nog ideeën over wonen, van een groene, gelaagde tuinstad tot goedkope, duurzame appartementen om de jongeren toch te kunnen binden aan hun geboorteplaats waar de starters het moeilijk hebben. En dan zoals Groene Koppen-presentator Harm Edens het zegt: "Graag nu, want we hebben haast."