Inwoners van de Betuwe konden 2000 jaar geleden al lezen en schrijven

Nadat veldheer Julius Caesar het Romeinse Rijk had uitgebreid tot de Rijn trokken de Bataven vanuit Midden-Duitsland naar het Gelderse Rivierengebied. Daar werden ze trouwe bondgenoten van de Romeinen. Bataven vochten als hulptroepen mee in het Romeinse leger. Tijdens de militaire dienst leerden ze ook lezen en schrijven in het Latijn. Na 25 jaar dienstverband kregen de Bataven een diploma en werden ze volwaardige burgers van het Romeinse Rijk.

De Bataven trokken met het Romeinse Leger mee naar alle uithoeken van Europa. In Rome zijn grafstenen gevonden van Bataafse lijfwachten van keizer Nero. Maar ook in Roemenië waren inwoners van het Gelderse Rivierengebied actief. De meeste sporen laten de Bataven achter in het noorden van Engeland. Daar vochten Bataafse hulptroepen mee bij de verovering van Brittannië en bewaakten ze de noordgrens tegen de Schotten. Aan de Muur van Hadrianus zijn talloze brieven gevonden die Bataven aan elkaar schreven. Het bekendste voorbeeld is een uitnodiging van een Bataafse vrouw die met haar man is meegereisd en een vriendin uitnodigt voor een verjaardagsfeest. Er zijn ook fragmenten van brieven gevonden van Bataven die naar het thuisfront schreven en vroegen om warme kleren.

De meeste antieke brieffragmenten worden bewaard in het British Museum in Londen. Ze behoren tot de topstukken van het Britse cultuur Erfgoed. Ook in het museum over het Romeinse legerkamp Vindolanda zijn brieven van Bataven te bewonderen. In de Betuwe zijn maar weinig teksten uit de Romeinse tijd teruggevonden, maar ze zijn er wel. Een bekend voorbeeld is een aankoopbewijs voor de aankoop van koeien, een soort bonnetje dus. Het is gevonden in de buurt van Geldermalsen en wordt bewaard in een archeologisch depot in Tiel.

De Ridders van Gelre besteden vanavond aandacht aan de Bataven in hun televisieprogramma op Omroep Gelderland. Ze laten de mooiste vondsten zien die gedaan zijn in onze provincie en die herinneren aan de Bataven. Natuurlijk staan ze ook stil bij de Bataafse Opstand. In het jaar 69 na Christus pakten de Bataven de wapens op tegen het wanbestuur van de Romeinse keizers en generaals. Na een jaar werd de opstand neergeslagen en keerde de rust terug. Ridders van Gelre over Bataven en Romeinen is de hele avond te zien bij Omroep Gelderland.