Nieuws

Kleiwinning brengt nieuwe natuur in Maneswaard

OPHEUSDEN - Met nieuwe kleiputten, flauwe oevers en eilandjes moet de natuurlijke rijkdom van de Maneswaard bij Opheusden de komende tien jaar flink groeien. Volgens ontwikkelaar K3 gaat dit prima samen met het gebruik als recreatieplas. Al kunnen boten en jetski's er straks niet meer terecht.
Bekijk hier de reportage. De tekst gaat eronder verder:
Kleiwinning brengt nieuwe natuur in Maneswaard

Spoorlijntje waarmee klei werd vervoerd

Er ligt nog een spoorlijntje waarmee de klei vroeger richting de steenfabriek aan de overkant in de Blauwe Kamer getransporteerd werd. Maar het is meer dan een halve eeuw geleden dat er nog klei gewonnen werd in de Maneswaard. Dat gaat nu veranderen.
In tegenstelling tot de grote plas waar zand gewonnen is, zijn de oude kleiputten ondiep en rijk begroeid als rietmoeras. Zo moet het achterste deel aan de Veerweg -dat nu nog als agrarische grond in gebruik is- er ook uit gaan zien, vertelt projectleider Koen Akkerman.
''Door hier de klei te winnen en nieuwe natuur aan te leggen, werken we aan allerlei doelstellingen om de natuur in Nederland te verbeteren'', zegt hij. ''Tegelijkertijd leveren we klei aan de baksteenindustrie. Dus zo hebben we een win-winsituatie.''
Een deel van de bomen die hier nu onderaan de dijk staan, wordt gekapt daardoor ontstaat een vrijer zicht op de uiterwaarde.

Verondiepen met 'gebiedseigen' materiaal

Ook in de grote plas, ook wel bekend als het baggergat, moeten flauwere oevers en eilandjes voor meer soorten flora en fauna gaan zorgen. ''Het is nu eigenlijk een diepe bak water met steile oevers'', zegt de andere projectleider van K3 Thomas Nusselein. ''Door de oevers te verflauwen komt er meer licht bij de bodem en gaan er meer soorten groeien waar weer vogels en vissen op af komen. Op de eilandjes kunnen vogels ongestoord broeden.''
Het zogenoemde verondiepen van dit soort plassen ligt onder vuur omdat gebleken is dat er ook uit het buitenland allerlei bagger met verontreiniging in gedumpt is. Ook eindigen andere afvalstromen in de baggergaten zoals het granuliet dat in de plas Over de Maas bij Dreumel gestort wordt. Dat is hier niet aan de orde, stelt Nusselein, omdat er 'gebiedseigen' materiaal gebruikt wordt.
''Het materiaal dat gebruikt wordt komt vrij bij andere projecten langs de rivier'', zegt Nusselein. ''Uitgangspunt daarbij is dat het materiaal dat we hier mogen toepassen niet vuiler is dan wat we hier al aantreffen. Daar wordt op toegezien met keuringen, controle en kwaliteitsborging.''

Doorgang in de rivier gaat dicht

Veel inwoners uit de omgeving, met name ook jongeren, gebruiken het gebied op warme dagen als recreatieplas. En het is een populaire plek om vanaf de Rijn even binnen te varen en voor anker te gaan. De zonneweide en de mogelijkheid er te zwemmen of met kleine vaartuigen het water in te gaan blijft. Maar gemotoriseerde en grotere vaartuigen worden geweerd.
Nadat eerder de mogelijkheid om er boten of jetski's te water te laten al is geschrapt, willen de gemeenten Neder-Betuwe en Wageningen met de herinrichting de inlaat vanaf de rivier dicht maken. Dit vanwege de risico's die het snelle vaarverkeer op de plas met zich meebrengt.

Oude inlaat wordt vispassage

Ook de natuur heeft baat bij minder verstoring. In plaats van de huidige doorgang in de rivier, wordt een oude inlaat weer in gebruik gesteld als vispassage. ''Voor de ecologie is dit een stukje mooier'', zegt Akkerman. ''Het stroomt meer heen en weer en daardoor krijg je een soort lokstroom waar vissen op kunnen reageren.''
Deze week wordt het plan gepresenteerd aan belangstellenden. De verwachting is dat de uitvoering medio volgend jaar kan beginnen. Het hele project zal zo'n acht tot tien jaar in beslag nemen. Tijdens de uitvoering kan de Maneswaard gebruikt blijven worden als zwemplas.
Beluister hier de radioreportage: