Arnhemse zorgproblemen het grootst

In hun rapport eerder dit jaar was de VNG al niet mals in haar kritiek. Arnhem werd onder meer een gebrek aan sturing en visie verweten. Dat kwamen de onderzoekers woensdagavond toelichten. Van de tot nu toe onderzochte gemeenten, komt Arnhem het minst goed uit de bus. Het oordeel dat Arnhem slechts beperkt grip heeft op wat er gebeurt, werd niet eerder gegeven.

Oplopende zorgkosten zijn voor veel gemeenten een probleem. Maar in Arnhem gaat die lijn sinds 2017 'door het dak', ziet de VNG. Twintig procent van de Arnhemmers komt inmiddels in aanraking met een vorm van zorg vanuit de gemeente, waar dat in vergelijkbare gemeenten de helft zou zijn. Waar dat aan ligt? "Waarschijnlijk omdat de toegangspoort wagenwijd openstaat."

"Het is belangrijk dat jullie een gedeeld beeld krijgen over waar jullie nu eigenlijk naartoe willen", geeft Sint de aanwezige politici mee. "Ongeacht de politieke kleur." Wat zijn de randvoorwaarden, vraagt zij zich af. "Als je de uitgangspunten niet doorvertaalt, hebben de mensen in het veld te weinig leidraad. Dan stuur je in de mist."

Doen wat nodig is, luidde altijd het Arnhemse devies. Maar net zo belangrijk is dat wijkteams de vrijheid voelen om niet te doen wat niet nodig is, stelt Sint. Ze geeft Den Bosch als voorbeeld, waar inwoners zich tijdens de lockdown ook zonder huishoudelijke hulp konden redden. "Daar kreeg men de vrijheid om te vragen: als u dat toen kon, waarom nu dan niet?" Dat maakt de echte hulpvraag scherper, maar medewerkers moeten zich daar volgens haar wel in gesteund voelen.

Ook de politiek zelf kan volgens Sint nu onvoldoende zien wat er gebeurt. "Daar schort het nog het meest aan. Monitoring is geen rocket science. Soms is het gewoon een kwestie van tellen." Maar met te veel gecontracteerde zorgaanbieders is het onmogelijk om overzicht te houden, vult projectleider Juriaan Vrind haar aan. Door aangescherpte regels, bracht de regio dat aantal onlangs terug van 900 naar ongeveer 400. "Maar alles boven de 200 is best veel", vindt Vrind.

Die zorgaanbieders moeten ook hun brood verdienen, ziet Vrind. "Dus elke klant is welkom." Als voorbeeld geeft hij aanbieders van dyslexie-behandelingen die gaan flyeren bij schoolpleinen, waarna het aantal dyslexie-verklaringen ineens spectaculair stijgt. Volgens Vrind is er een 'zakelijkere houding' nodig van de gemeente. "Aanbieders winkelen met jullie portemonnee."

Je kunt niet altijd de hand ophouden naar Den Haag, meent Vrind. "Gemeenten moeten ook naar zichzelf kijken." Hij ziet dat Arnhem al 'verwoede pogingen' deed om te verbeteren. "Maar als je niet weet met welke boodschap je op pad wordt gestuurd, is het moeilijk richting bepalen."

"Dat klinkt allemaal heel logisch", vindt raadslid Nico Wiggers (Arnhemse Ouderenpartij). "Heel verdrietig dat we uw commissie nodig hebben om daar attent op te worden gemaakt."

Het college stelt dat de conclusies van de VNG inmiddels een jaar oud zijn en de onderliggende gegevens meer dan twee jaar. "De adviezen zijn grotendeels geïmplementeerd en laten al duidelijk effecten zien. Nu gaan we met de raad nog een visie op het brede sociaal domein vaststellen."