Nieuws

Zin in Zondag | De dominee komt voorbij | Michael-Dominique Magielse

Priester bij de Dominicanen Michael Dominique Magielse (Foto David Meulenbeld)
Priester bij de Dominicanen Michael Dominique Magielse (Foto David Meulenbeld)
Sleutelhouder zijn.
Luister hier naar het fragment
Er bestaat een prachtig schilderij van Peter Paul Rubens uit 1614 waarin Jezus, Petrus de sleutels overhandigt. Links op het schilderij staat een imposante jezusfiguur in een opvallend rood gewaad die met de ene hand een zegengebaar maakt en met de andere hand Petrus de sleutels aanreikt. Rechts op de voorgrond buigt Petrus nederig terwijl op de achtergrond enkele leerlingen toekijken. Het schilderij verbeeldt op imposante wijze het evangelieverhaal dat we zojuist gehoord hebben.
Het is een evangelie waarin naar mijn gevoel twee elementen centraal staan, aan de ene kant de vraag van Jezus wie hij naar de mening van de mensen is en de onthulling door Petrus dat Jezus de Christus is, en aan de andere kant de belofte die Jezus doet aan Petrus dat hij de rots is waarop de kerk gebouwd zal worden. We weten dat deze uitspraak van Jezus fundamenteel is voor het petrusambt en het leiderschap in de (katholieke) kerk. Daardoor is deze passage uit het Matteusevangelie een veel bestudeerde tekst geworden.
Ik vind het eigenlijk interessanter om proberen te ontrafelen wat het nu precies betekent om sleutelhouder te zijn. Een paar maanden geleden kocht onze (klooster-) communiteit een nieuwe auto. Op het moment van de overdracht sta je daar ineens met de sleutels van de nieuwe auto in je hand. En je voelt je blij en enthousiast. Voor veel mensen is zo’n auto een statussymbool, en zijn met de sleutel ervan de koning te rijk. Maar die sleutels op zich hebben niet zoveel waarde, sommige mensen zijn hun sleutels altijd kwijt. Het gaat erom waarnaar ze verwijzen: een auto in dit geval, en naar de verantwoordelijk die je hebt als bestuurder van een auto. Dat je er netjes mee omgaat, zeker als het om een gemeenschappelijke auto gaat, dat je geen schade rijdt, dat je oplet in het verkeer en geen ongelukken maakt, dat je beschaafd bent voor medeweggebruikers. Kortom sleutelhouder zijn brengt een hele verantwoordelijkheid met zich mee.
Dit geldt ook voor Petrus die de sleutels van Jezus krijgt. En daar gebeurt iets bijzonders in de drie evangelieverzen waarin zich dat tafereel voltrekt. “Zalig zijt Gij, Simon Zoon van Jona.” Het eerste wat Jezus doet is een zaligspreking over Petrus uitspreken. Hij zegent hem. Dat gebeurt meteen nadat Petrus Jezus aangewezen heeft als “de Christus, de Zoon van de levende God.” Vervolgens zegt Jezus, “Gij zijt Petrus, en op deze steenrots zal ik mijn kerk bouwen.” Jezus verandert de naam van Sinon, in Petrus. Zijn naam valt samen met wie hij is, rots, fundament voor de kerk. En de derde stap die Jezus neemt is het noemen van wat dit dan betekent. “Ik zal u de sleutels geven van het rijk der hemelen en wat gij zult binden op aarde zal ook in de hemel gebonden zijn, en wat gij zult ontbinden, zal ook in de hemel ontbonden zijn.” Er tal van boeken met commentaren op dit specifieke vers geschreven. Het ligt voor de hand om een vergelijking te maken met wat er in de eerste lezing gezegd werd over Eljakim: “De sleutels van Davids huis zal ik op zijn schouders leggen, en als hij opendoet, zal niemand sluiten, en als hij sluit zal niemand opendoen.” Degene met de sleutels is dus een poortwachter die bepaalt wie het paleis in en uit gaat zoals bij Eljakim, of in het geval van Petrus het koninkrijk der hemelen.
Als we even terugdenken aan het schilderij dat ik aan het begin omschreef, dan stonden er achter Petrus andere leerlingen van Jezus toe te kijken. Even los van de relatie tussen de apostel Petrus en
het petrusambt in onze kerk, denk ik dat je kunt zeggen dat Petrus namens de leerlingen, ja namens ons allen de sleutels van het rijk der hemelen in ontvangst heeft genomen. Als wij met Petrus belijden dat Jezus de Christus is, de Zoon van de levende God, dat betekent dat ook wij de sleutels in handen hebben. Ook wij zijn door ons doopsel sleutelhouder van het geloof geworden. Als levende stenen in het grote bouwwerk zijn wij kleine rotsblokjes die de kerk mee opbouwen en vormgeven. Door het getuigenis dat wij door onze wijze van leven afleggen, door ons apostolaat, door onze prediking verlenen we ook andere toegang tot het rijk der hemelen.
Maar wat is dan het het Koninkrijk der hemelen? Het is daar waar Jezus is. Het Koninkrijk der hemelen zie je als mensen belijden: Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God. En wij willen niets liever dan zijn navolgers zijn!' Het Koninkrijk der hemelen dat vind je waar Jezus een plaats heeft in concrete mensenlevens en waar mensen vervuld worden met zijn Geest. Dat is het Koninkrijk der hemelen. Wij hebben net als Petrus de sleutels voor het rijk der hemelen in handen, en als goede poortwachters, of sleutelhouders dienen we hier op een verantwoordelijke manier mee om te gaan.
Het evangelie van vandaag is een scharniermoment in het verhaal dat Matteus over Jezus beschrijft. Na in Galilea al predikend rond te hebben getrokken staat Jezus nu op het punt om een aanvang te nemen met zijn weg naar Jeruzalem, waar zijn lot beklonken is. Kort na de evangelietekst van vandaag zal Jezus zijn eerste lijdensvoorspelling aan de leerlingen doen. Die moeten daar niet van weten, in het bijzonder Petrus niet die Jezus in stevige bewoordingen tegenspreekt. De rots die nu nog fundament is zal dan eerder een blok aan het been blijken, of een ‘steen des aanstoots’, zoals het sleutelwoord op de voorkant van de liturgie vermeldt. Petrus wordt een struikelblok die op het moment dat het er het meest op aankomst, zich letterlijk tegen de Heer zal keren en hem zal verloochenen.
Eigenlijk is dat een bemoediging voor ons. Wij in ons aardse leven zijn ook verre van perfect en struikelen ook geregeld. Hiermee ondervinden letterlijk aan den lijve de verantwoordelijkheid en wat het betekent om sleutelhouder van het geloof te zijn. In zijn barmhartigheid zal Christus ons de sleutels niet afnemen, integendeel, onze broosheid, onze kwetsbaarheid, maakt ons levende getuigen van het realiseren van Gods koninkrijk hier op aarde dat met vallen en opstaan gepaard gaat.
Broeders en zusters, we krijgen vandaag om zo te zeggen de sleutels in handen. Laten we er vooral enthousiast over zijn. Want de sleutels die Jezus ons aanreikt, zijn de sleutels van zijn koninkrijk. De poorten gaan wagenwijd open: ieder die wil mag leven met Christus. Iets mooiers is niet denkbaar.
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!