Laat een koe insecten eten en het stikstofprobleem is misschien wel voorbij

Zowel wetenschappers als veevoederfabrikanten zoeken naar manieren om koeien voldoende eiwit toe te dienen voor een hoge melkproductie, zonder dat dit gepaard gaat met een hoge stikstofuitstoot. Zo geven de provincies Gelderland en Overijssel tezamen met de EU enkele tonnen subsidie aan een onderzoek naar een diervoeder dat leidt tot minder CO2- en stikstofuitstoot.

Ook in Wageningen gebeurt dit. Met een subsidie van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek gaat de plaatselijke universiteit na of eiwitten uit het skelet van de buffalokever kunnen dienen als ingrediënt voor krachtvoer voor koeien. Onderzoekers vermoeden dat een koe zo minder stikstof uitstoot dan met het huidige voer op basis van soja.

Een koe heeft eiwit nodig om melk te kunnen geven, legt WUR-onderzoek Dennis Oonincx uit. "In de eerste maag van de pens leven bacteriën die deze eiwitten zelf kunnen gebruiken. Dat leidt tot een hogere stikstofuitstoot. Als je de eiwitten beschermt tegen de bacteriën in de pens en kunt zorgen dat ze in de darm van de koe komen, dan kan de koe deze eiwitten voor zichzelf en voor melkproductie gebruiken."

Of zijn test werkt weet de onderzoeker nog niet. "We gaan bestuderen of eiwitten gebonden aan de huid van insecten hiervoor geschikt zijn. Als het werkt kun je een hoge melkproductie combineren met een lagere ammoniakuitstoot in de natuur." 

Minder eiwit in krachtvoer levert volgens boeren en veeartsen gezondheidsrisico's op voor koeien. "Als bijvoorbeeld een jong kalf te weinig eiwit krijgt, kan die later problemen krijgen. Denk aan gevoeligheid voor ziektes of een verminderde vruchtbaarheid", verklaarde veevoerdeskundige Jan Dijkstra van de WUR eerder tegen de NOS.

Het plan van minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit om melkveehouders de uitstoot van stikstof te laten verminderen maakt het volgens Dijkstra moeilijker om vee een gebalanceerd dieet te geven. Want het gevolg kan zijn dat de veehouders meer voer geven om aan dezelfde hoeveelheid eiwit te komen als eerst. Daardoor kunnen de koeien en kalveren te dik worden.

In Ermelo staat Protifarm, een agritech bedrijf dat larven van de buffalokever verwerkt tot ingrediënten in bijvoorbeeld voedingsrepen en eiwitshakes. "We zitten op de lijn van consumentenvoeding", legt productmanager Marijn Lanting uit, "de agrarische sector is een andere tak van sport."

Maar volgens hem kan het op grote schaal produceren van eiwitten voor de melkveehouderij lucratief zijn. "Maar zover zijn we nog lang niet. Stel je voor wat je nodig hebt om eiwit voor krachtvoer voor rundvee te maken en hoe duurzaam dat dan zou kunnen. Je moet echt heel veel produceren." Verder is er nog een horde op het gebied van wetgeving, zegt Lanting: "De Europese Commissie moet het gebruik van eiwitten van insecten in rundveekrachtvoer toestaan."

En dat is geen kattenpis, voorspelt Lanting. "We hebben het over een verwerkingsproces met nogal wat haken en ogen op het gebied van voedselveiligheid. Je stopt DNA van insecten in koeienvoer."

Gert-Jan Eggink uit Laren is melkveehouder en bestuurslid van het Gelders Agrarisch Jongeren Kontakt. Hij vindt het onderzoek door 'Wageningen' 'super interessant', maar heeft ook vragen. "Dit kan jaren duren. Ik ben vooral benieuwd in welke mate, als de tests in Wageningen succesvol zijn, dit nieuwe krachtvoer dan beschikbaar is en hoe concurrerend in prijs. Kan iedere melkveehouder die wil er dan ook over beschikken?"

Veel hangt volgens hem af van de bereidheid van mensen om als consumenten op grote schaal insectenvlees te gaan eten. "Materiaal uit insecten dat niet voor menselijke consumptie geschikt, maar wel verwerkt kan worden in krachtvoer voor vee komt die beschikbaarheid ten goede."