'Coronacrisis lijkt op uitbraken van cholera in de negentiende eeuw'

Steven Verhoeven (25) bestudeert de gezondheidszorg in Gelderland tijdens de negentiende eeuw. "Ik begon op 1 januari aan mijn onderzoek en toen werd het 15 maart en werd mijn onderzoek opeens actueel. Dat vond ik bijzonder mooi. Nu ik zelf ook een pandemie meemaak, snap ik beter hoe dat in de negentiende eeuw moet zijn gegaan."

De Aziatische braakloop was in 1832 reden tot grote paniek in Gelderland. De stadsgeneesheer van Nijmegen hield het verloop van de nieuwe ziekte nauwkeurig bij in een roze boekje dat bewaard is gebleven in het Gelders Archief.

Steven vindt het één van de meest interessante bronnen van zijn onderzoek. "De Aziatische braakloop staat nu beter bekend als de cholera. Dat was in 1832 een compleet nieuwe ziekte. Stadsgeneesheer Cornelis van Eldik hield met naam, adres en leeftijd bij wie ziek werd. Hij probeerde zo te ontdekken hoe de ziekte zich in Nijmegen ontwikkelde. Patiënten werden in quarantaine geplaatst in het burgercholeraziekenhuis."

Ook andere maatregelen die we nu nemen tijdens de coronacrisis komt Steven al bij uitbraken van ziektes in de negentiende eeuw tegen. "Net als nu met corona was cholera in 1832 een compleet nieuwe ziekte. Het kwam uit het niets en over de besmettelijkheid was veel discussie. De overheid adviseerde om afstand te houden en de scholen werden uit voorzorg gesloten. Ook bijeenkomsten, zoals kermissen, werden verboden."

De provincie Gelderland hield in de negentiende eeuw precies bij hoe de gezondheidstoestand van de bevolking zich per jaar, per gemeente ontwikkelde. In 1871 overleden veel mensen door een pokkenepidemie. Steven nam voor zijn onderzoek alle tabellen door en verwerkte deze in kaartjes. "In 1871 waren vooral Nijkerk en Putten zwaar getroffen. In beide gemeenten samen overleden dat jaar 161 inwoners aan de pokken. Ook de Bommeler- en Tielerwaard werden vaker getroffen door infectieziektes, terwijl difterie vaker voorkwam in de Achterhoek en Liemers."

Steven Verhoeven is één van de drie junior-onderzoekers die werken aan het project Verhaal van Gelderland. In 2022 moet het meest actuele overzichtswerk over de Gelderse geschiedenis klaar zijn.

De andere twee junior-onderzoekers zijn Veerle Driessen (24) en Rozemarijn Moes (22). Zij vertellen hun verhalen aanstaande zaterdag 1 augustus op Radio Gelderland in de programma's Zin in Zaterdag en De Hoop op Zaterdag.