Nieuws

'Veel beweringen, weinig argumenten', zegt hoogleraar over Scherpenzeel-soap

De blauwwitte lelievlag, het wapen van Scherpenzeel, wappert in de straten van het dorp. Steeds meer inwoners scharen zich achter het college, ruim 85 procent geeft in een peiling van de gemeente aan zelfstandig te willen blijven. De politiek blijft verdeeld. De provincie ziet geen andere mogelijkheid dat herindelen, maar of dat terecht is?
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
'Veel beweringen, weinig argumenten', zegt hoogleraar over Scherpenzeel-soap
Scherpenzeel zit politiek in een tweespalt: de coalitie - de twee grootste partijen - wil zelfstandig blijven. De oppositie - de drie kleinere partijen - wil herindelen. Acht om vijf in de gemeenteraad.
Tijd is er niet meer, de provincie is de procedure om te herindelen gestart. De provincie wil dat Scherpenzeel onder deel gaat uitmaken van de gemeente Barneveld.  
Voor de één een hogere overheidslaag die de politiek buiten spel zet, voor de ander een helpende hand. Afgelopen week kwam het college met de ultieme troef: wat wil de burger? Scherpenzeel zette een peiling uit: volgens de gemeente wil ruim 85 procent van de inwoners zelfstandig blijven, de opkomst was bijna 60 procent.

'Hoop beweringen, weinig argumenten'

Michiel de Vries - hoogleraar bestuurskunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen - bestudeerde op verzoek van Omroep Gelderland de stukken van de gemeente en de provincie. "Beide beweren een heleboel, maar argumenteren heel weinig. Ik snap echt niet waarom Scherpenzeel niet bij Barneveld zou willen, maar het wordt ook mij niet duidelijk waarom de provincie Scherpenzeel tegen haar zin in wil fuseren."
Financiële positie Scherpenzeel is zeer solide
Jan Verhagen
Er zijn twee belangrijke redenen voor de provincie. De bestuurskracht én de financiën. De Vries is helder, de financiën tot 2024 zien er prima uit. "Maar dan zegt de provincie dat het onzeker is wat de financiële situatie na 2024 is, dat vind ik flauw." De gemeente heeft ook een eigen expert ingeschakeld die de begroting nog eens onder de loep nam: Jan Verhagen. Een autoriteit op het gebied van gemeentefinanciën, bevestigt ook een door Omroep Gelderland ingeschakelde deskundige.
In zijn rapport schrijft hij dat de financiële positie zeer solide is en eigenlijk nog beter is dan de gemeente in haar eigen begroting opschreef. Ook de door Omroep Gelderland ingeschakelde deskundige is positief over de begroting van Scherpenzeel. Hij verwijst ook naar de begrotingsbrief van de provincie die het elk jaar voor alle gemeenten opstelt. Dat is voor Scherpenzeel heel positief. 

'Tijdelijke oplossing'

Maar de provincie heeft een andere lezing. Dat raakt de financiële kant van de bestuurskracht. Bestuurskracht houdt kortweg in dat je in staat ben om te doen wat je moet doen.
Het knelt volgens de provincie omdat de reserves worden gebruikt om die bestuurskracht te versterken. Dat is incidenteel geld - het raakt immers op een gegeven moment op - om structurele kosten te dekken. Maar hoe moet dat na vier jaar? Volgens Verhagen kan die reservepot worden aangevuld met de ontvangsten uit grondexploitaties. De provincie vindt dat risicovol. "Die inkomsten zijn per definitie en zeker in de huidige tijd, op lange termijn onzeker."
Om de bestuurskracht te versterken wil de gemeente ook meer samenwerken met andere gemeenten, de provincie vindt dat daar nu nog te weinig visie is. De Vries vindt dat de gemeente daar tijd voor moet krijgen. "De provincie zou de gemeente eerst moeten laten weten of ze zelfstandig kan blijven, daarna kan ze prima de visie ontwikkelen."

Verdeeldheid blijft

Ondanks het morrende college en het ontbreken van draagvlak volgens de gemeente Scherpenzeel, denkt De Vries dat herindeling een feit is. "De bevolking is tegen, de meerderheid van de gemeenteraad is tegen, maar de provincie wil het en dus is het in feite gewoon een verloren zaak voor Scherpenzeel."
Hij zegt dat de geschiedenis aantoont dat de gemeenten het altijd verliezen tegen de provincie. Waarom de provincie het toch wil kan De Vries het op basis van de stukken niet uitleggen. Net zo min als hij kan uitleggen waarom Scherpenzeel niet wil fuseren. "De OZB is lager in Barneveld, het is een prima gemeente die past bij Scherpenzeel. Ik snap dus niet waarom ze daar niet bij willen horen, maar ik snap ook niet waarom ze zouden moeten fuseren."
Scherpenzeel legt zich overigens niet neer bij de herindeling. Onlangs werd er een externe partij ingehuurd die de gemeente moet gaan helpen in de lobby tegen de provincie. De provincie wil nu niet reageren omdat het debat eerst in de Scherpenzeelse raad gevoerd moet worden. Dat is aanstaande donderdag.