Winkelen op zondag, het lijkt in Elburg ook in deze coronacrisis geen optie

Een week geleden werd het onderwerp besproken tijdens een eerste commissievergadering. Elburg moet de lokale winkeltijdenverordening aanpassen, en een koopzondag in het zomerse toeristenseizoen is één van de opties voor de winkels in de historische Vesting. Dat idee stuit duidelijk op veel weerstand bij de drie grootste christelijke partijen; ChristenUnie, Algemeen Belang en SGP. Die drie partijen vormen samen met het CDA de coalitie, en hebben een grote meerderheid in de raad.

Hans Witteveen was afgelopen week een van de insprekers. Als voorzitter van de Vestingraad, een adviesraad voor de gemeenteraad adviseerde hij de raadsleden wel degelijk voor een zomerse koopzondag te kiezen. 'Ik weet hoe gevoelig deze kwestie ligt, dit is voor een groot deel van de raad een principiële discussie', legt hij uit. 'Dus het is ook echt aan de raad zelf een keuze te maken.'

Toch zou hij graag dit jaar een koopzondag zien, in elk geval voor de ondernemers in de Vesting. 'Als ik nu het stadje doorkijk, weet ik dat er faillissementen zijn en er nog meer aan zullen komen. De afgelopen tijd zijn er amper toeristen geweest, en juist aan het toerisme wordt in Elburg het meeste verdiend.' Hij denkt dat met een tijdelijke koopzondag, alleen deze zomer, toch nog iets van die verliezen goedgemaakt kan worden. 'Alleen al daarom moet de koopzondag op z'n minst besproken worden als één van de mogelijke maatregelen.'

ChristenUnie-fractievoorzitter Han Dickhof ziet dat toch anders. 'Wij hebben een duidelijk standpunt ingenomen over de koopzondag in ons verkiezingsprogramma. Daar zijn wij op verkozen, en ik zie op dit moment geen reden om van ons standpunt af te wijken', zegt hij nadat zijn fractie in gesprek is geweest met de Vestingraad.

'Er is al een landelijke regelgeving die voorziet in een tegemoetkoming van de personeelskosten, en we zouden ook kunnen overwegen om bijvoorbeeld de belastingen voor de terrassen kwijt te schelden.' Hij denkt dat een koopzondag geen oplossing is voor de problemen van ondernemers. 'De eerste horeca-ondernemer is inmiddels al failliet. Die heeft altijd gewoon op zondag open gemogen, dus dat heeft niets geholpen.'

De fractievoorzitter van Algemeen Belang, Agaath de Weerd, ziet wel degelijk de noodzaak om iets te doen. 'Dit gaat om mensen die we kennen', zegt ze. 'We willen ze helpen en er voor ze zijn. Tegelijk hebben we onze principiële overtuiging die vaststaat. Daar kunnen en mogen we niet aan tornen: de zondag is een rustdag.'Algemeen Belang zal dus niet voor een tijdelijke koopzondag stemmen. 'Als ik kijk naar de ondernemers, voelen we hun pijn. Dit is het lastigste dilemma uit mijn politieke carrière.'

Ze vindt het vooral belangrijk dat de binnenstad op een veilige manier openblijft. 'We roepen daarom de Vestingraad op om snel hun plannen voor de binnenstad concreter te maken, zodat we ook in de anderhalvemeter-samenleving veilig door de Vesting kunnen lopen.'

CDA-leider Cees Dijkhuizen weet dat zijn standpunt binnen de coalitie afwijkend is. 'Wij vinden dat er elke zomer een koopzondag zou mogen zijn voor de winkels in de Vesting', legt hij uit. 'Maar nu gaat het juist ook om een heel ander jaar dan anders. En dan kan dit debat nog zo principieel zijn: ik vind dat je als overheid ook solidair moet zijn met kwetsbare mensen. Ondernemers zijn solidair geweest met die kwetsbare mensen, door hun winkel te sluiten. Laten wij dan solidair zijn met de ondernemers, die het nu zwaar hebben.'

Het is dan ook zijn voorstel om toch één zomer een koopzondag te hebben. 'En misschien is het dan ook goed om met de ondernemers een afspraak te maken over die extra omzet op de koopzondag: dat ze dat in een soort broodkas storten, om de zwaarst getroffen ondernemers te steunen. Dan is de koopzondag dit jaar niet bedoeld voor de individuele ondernemer, maar voor het herstel van de binnenstad als geheel. Dit is een stevige crisis, die vraagt om ander beleid dan anders.'

Maandagavond praat de gemeenteraad verder over de winkeltijdenverordening, het is de bedoeling dat dit voorstel volgende week maandag ter stemming wordt gebracht. Mocht het zo zijn dat de koopzondag er dit jaar komt, dan pleit Witteveen voor een goede evaluatie aan het einde van het seizoen. 'Deze discussie draait ook veel om aannames. Ondernemers gaan er automatisch vanuit dat hun omzet significant zal stijgen als ze op zondag open mogen, en christelijke partijen zeggen dat de zondagsrust dan is verdwenen. Het zou goed zijn om na de zomer te kijken of die omzet inderdaad zo is gestegen, en of de beleving van de zondagsrust is aangetast.'