Nieuws

Waar laten we straks onze overledenen? Uitvaartcentra zijn goed voorbereid

Gelderse uitvaartondernemers hebben een noodplan liggen voor het geval dat de mortuaria te vol worden. Tijdens de grootste piek in het aantal coronadoden in Italië, waren de mortuaria in dat land namelijk overvol. In Gelderland zal dit niet zo snel gebeuren, denken uitvaartondernemers. Toch wordt er nagedacht over noodscenario's. © ANP
NIJMEGEN - Gelderse uitvaartondernemers hebben een noodplan liggen voor het geval dat de mortuaria te vol worden. Tijdens de grootste piek in het aantal coronadoden in Italië, waren de mortuaria in dat land namelijk overvol. In Gelderland zal dit niet zo snel gebeuren, denken uitvaartondernemers. Toch wordt er nagedacht over noodscenario's.
'Het is druk, ontzettend druk', zegt Guus Opdenoordt, locatiemanager bij uitvaartcentrum en crematorium Waalstede in Nijmegen. Het aantal overleden coronapatiënten dat binnenkomt stijgt, en de piek is nog niet in zicht. In Noord-Brabant betekent het soms dat uitvaartcentra naar een andere locatie moeten uitwijken. In Gelderland is het nog niet zover. 'Maar dat kan nog komen. We bekijken het per dag'.
Dinsdagavond werden er nieuwe maatregelen bekend voor de uitvaartbranche. Vanaf nu mogen dertig mensen aanwezig zijn bij een uitvaart. Stoeltjes moeten anderhalve meter uit elkaar staan in de aula, de koffietafel is afwezig en handen schudden wordt ten strengste afgeraden. Een knikje naar de nabestaanden volstaat.

Hartverscheurende keuzes

Families moeten nu hartverscheurende keuzes maken. Opdenoordt: 'Een moeder werd gecremeerd, maar de familie was besmet en kon dus niet komen.' Een ander voorbeeld: ‘Een familie wilde 200 mensen uitnodigen, maar ze mochten maar dertig mensen kiezen. Wie zeg je af? Sommige gezinnen nemen nu in besloten kring afscheid, om niet te hoeven kiezen.' Een video-opname van de afscheidsdienst biedt voor sommige families enige troost. 
‘Dat doet wat met de naasten. Maar ook met ons. Je ziet dat dit moeilijk is voor onze medewerkers. Bij uitvaarten is er behoefte om bij elkaar te zijn. Dat kan nu niet.’

Mondkapjes en handschoenen

In korte tijd is er veel veranderd voor de medewerkers. Ze dragen beschermende kleding als ze een overleden corona patiënt ophalen, zoals mondkapjes, witte pakken en handschoenen. 
Medewerker van uitvaartcentrum in beschermende kleding, tekst gaat door onder de foto:
Normaal haalden medewerkers een lichaam uit huis in het bijzijn van familie. 'Dat is altijd een bijzonder moment', zegt Opdenoordt. Maar met een overleden coronapatiënt kan dat niet. De familie moet op afstand blijven. 'We willen het risico voor onze medewerkers zo klein mogelijk houden.' 

Geen ruimtegebrek

Hoeveel mensen zullen overlijden aan corona is niet te voorspellen, zegt Heidi van Haastert van uitvaartbranchevereniging BGNU. Vooralsnog lijkt er voldoende plaats om overledenen te 'bewaren' tot de uitvaart, zegt ze. De overheid heeft hierin een coördinerende rol. 'Er liggen protocollen klaar voor als het dodental te sterk stijgt.'
Sneller werken is een optie. Normaal zitten er vijf dagen tussen het overlijden en de plechtigheid. 'Bij nood kan dat worden opgeschroefd', zegt ze. 
In Gelderland is capaciteit genoeg, zegt ook uitvaartondernemer Opdenoordt. Dela, de uitvaartcoöperatie waar zijn bedrijf onder valt, is goed voorbereid: ‘Mocht er ruimtegebrek komen, dan wordt er eerst samengewerkt met andere mortuaria. Als dat niet lukt, gebruiken we mobiele koelfaciliteiten. Daarmee krijgen de centra extra mogelijkheden om overledenen te plaatsen tot de uitvaart. 

Italiaanse aantallen

Ook andere uitvaartcentra houden rekening met 'de meest vreselijke scenario's', zoals Marlies van Dijk van uitvaartverzorging Kramer in Arnhem. Dit weekend zijn de eerste overleden coronapatiënten binnengekomen, maar dat worden er naar alle waarschijnlijkheid nog meer. ‘Als er in de ziekenhuizen zoals Rijnstate of in onze rouwcentra geen capaciteit genoeg is, dan werken we samen met andere rouwcentra'. 
‘De scenario’s zijn berekend op de Italiaanse aantallen’, zegt ook uitvaartverzorger Yarden. ‘Indien nodig worden er koelunits bijgeplaatst of worden overledenen vervoerd naar een verder gelegen gebied.’
De uitvaartbranche kan de druk zeker aan, zo lijkt het. Maar de situatie wordt in de branche vooral van dag tot dag bekeken. Het belangrijkste voor uitvaartondernemer Guus Opdenoort is dat families, ondanks de beperkingen, zo waardig mogelijk afscheid kunnen nemen. 'En dat aspect is gelukkig nog niet in het geding'.