Grote zorgen vanwege flink groeiende boomsector

Tony Laponder is opgegroeid aan de Woudstraat in het buitengebied van Ingen en hij woont er nog steeds. De Ingenaar is verknocht aan het landschap. 'Het heeft gewoon wat', zegt hij. 'Het open landschap, koeien in de wei. Je kunt mooi naar Lienden kijken en naar Rhenen. Je ziet er volop leven. Aan vogels, hazen, konijnen. Het is de wildernis van Ingen eigenlijk en we zijn bang dat dat straks toch definitief over is.'

Bron van zorg is de grote uitbreiding van boomkwekerspercelen in de afgelopen jaren. Vanuit laanboomcentrum Opheusden breidt de sector zich steeds verder uit naar de buurgemeenten Buren en Overbetuwe. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is de oppervlakte die de boomkwekers gebruiken voor de teelt deze eeuw in dit gebied met 55 procent toegenomen.

In de Betuwe wordt meer inmiddels meer dan veertig procent van de laanbomen in Nederland geteeld. Een groot economisch succes, maar dit heeft ook een keerzijde ervaart Laponder. 'Het gebied tussen Ingen en Lienden is nu eigenlijk al helemaal vol gepoot', zegt hij. 'Dit is het laatste stukje dat nog open is.'

Behalve dat de minutieus geplaatste rijen boompjes met bamboestokken toch een heel ander gezicht zijn, heeft het volgens Laponder een desastreus effect op de natuur. 'Alles wordt doodgespoten onder de bomen', zegt hij, 'dus er zit totaal geen leven meer in. Er zitten hier zwanen, ooievaars, scholeksters, grutto's en dat verdwijnt allemaal op deze manier.'

Daarbij ziet de Ingenaar dat de boomkwekers toch behoorlijk wat meer overlast veroorzaken dan de traditionele fruitboeren en akkerbouwers in het gebied. Laponder: 'Hele grote landbouwvoertuigen gaan er door Ingen heen, dat eigenlijk al overvol zit door de lokale ondernemers. De wegbermen worden helemaal kapot gereden. Als je ziet hoe het er hier iets verderop uitziet. Het is een modderzooi en wij zijn bang dat dat in ons gebiedje ook gaat gebeuren.'

Samen met de Milieuwerkgroep Buren zet Laponder zich in om wat er nog rest van het open landschap te bewaren. Tot dusver met weinig succes. Een bezwarenprocedure bij de rechter tegen de komst van een boomkwekerij in het buitengebied van Ingen werd verloren. Dat betekent volgens Laponder niet dat boomkwekers hier dus vrij spel hebben.

'Dat ligt eraan hoe het bekeken wordt', zegt hij. 'Ze hebben bij de Raad van State gelijk gekregen: ze kunnen zich vestigen als ze aan het bestemmingsplan voldoen. De ODR moet in feite gaan handhaven alleen daar zit het grote probleem: als een vergunning verleend is, wordt er weinig gehandhaafd.'

Los van het juridische getouwtrek vindt de Ingenaar eigenlijk dat er een discussie moet komen over wat Buren wil met het landschap en de boomkwekers.

'De gemeente Buren moet eens kijken wat er allemaal aan de hand is', zegt Laponder. 'en aan de hand daarvan samen met boomkwekers, fruitboeren, bewoners; iedereen die erbij betrokken is meer in samenspel te gaan doen. Het landschap is heel hard aan het veranderen. De gemeente heeft niet in de gaten wat er allemaal gebeurt en ik vind dat er toch ook nog wel wat gebiedjes bewaard mogen blijven.'

De gemeente Buren laat weten geen opvatting te hebben over de rol van boomkwekers in het gebied. Een woordvoerder meldt dat er nog gekeken moet worden of het wenselijk is hier beleid voor te maken.