Stikstof: mogen Duitse boeren meer dan Nederlandse boeren?

De Nederlandse boeren kijken soms met jaloerse blikken naar hun Duitse collega's. 'In Duitsland kun je nog ondernemen, dat kun je hier niet meer', zegt melkveehouder Alfred Scholten uit Woold bij Winterswijk.

'Wij staan met onze rug tegen de muur', zo gaat hij verder. 'Eerlijk gebied me te zeggen dat niet alles mag in Duitsland, maar als je kijkt naar de verschillen in het Duitse en Nederlandse stikstofbeleid, dan mag daar gewoon veel meer.' In Duitsland mag er meer stikstof uitgestoten worden dan in Nederland.

Het is een beetje technisch, maar in Duitsland heb je pas een stikstofvergunning nodig als een nieuwe project meer dan 7 mol stikstof per jaar neerdaalt in een natuurgebied. Daarnaast hebben ze ook nog een foutmarge. In Nederland mag er door de uitspraak van de Raad van State helemaal niets meer worden uitgestoten. 

Het melkveebedrijf van Scholten ligt op luttele kilometers van de grens met Duitsland en van Natura 2000-gebied het Wooldse Veen. Een uniek hoogveen gebied. In het veen zijn de afgelopen tijd herstelmaatregelen uitgevoerd.

Via het plankenpad, een zoals de naam zegt pad van planken, loop je over het inmiddels drassige gebied.  'Het gebied heeft gewoon enorm last van stikstof', zegt Udo Hassefras van Natuurmonumenten. Medio vorig jaar zijn watergangen gedempt, duikers geplaatst en een dichtgegroeid gebied is deels weer opengemaakt. 

Twee derde van het natuurgebied ligt op Duits grondgebied. 'Je moet veel communiceren met de Duitse kant, maar we proberen het natuurgebied samen te herstellen en te onderhouden.' Toch snapt ook hij de kritiek van de boeren. 'Maar dat is wel het lastige bij grenzen. Het is toch de taak van ieder land op zich om ervoor te zorgen dat kwetsbare en bijzondere natuur behouden blijft.'

Toch vindt ook hij dat er ook met de Duitse minister contact gezocht moet worden. 'Het gebied heeft gewoon heel veel last van stikstof en dat komt deels uit Nederland, maar ook uit Duitsland en ik vind dat de Nederlandse minister het hier toch met Duitsland over moet hebben. Want hoe ga je om met dit soort grensgebieden?'

Maar is het gras bij de buren ook daadwerkelijk groener? Volgens Martijn Schaap, stikstofdeskundige bij onderzoeksorganisatie TNO en hoogleraar aan de Freie Universität Berlin loopt Nederland voor als het gaat om de regels. 'Maar in Duitsland worden de regels ook aangescherpt.' De Natura 2000-gebieden staan volgens hem net zo onder druk als de Nederlandse natuurgebieden. 'Maar in Nederland staat het door de uitspraak van de rechter op de politieke agenda en dat is een groot verschil met Duitsland.'  

Ecologisch jurist Luuk Boerema: 'Iedereen weet waar het probleem zit, maar er wordt enorm om de hete brij gedanst.' Boerema staat aan de kant van de natuurbeschermers maar hij zegt ook: 'Het is duidelijk dat we niet terug moeten naar 1800. Je moet ingrijpen waar het kan en ik denk dat kwetsbare natuurgebieden heel goed in stand te houden zijn, maar je kan hele kwetsbare natuur niet altijd blijven beschermen.'

Terug naar Alfred Scholten. Het frustreert dat Duitse boeren meer mogen, maar boer worden in Duitsland dat gaat nog net een stap te ver. 'De melkprijzen zijn hier in Nederland beter dan in Duitsland. Maar we zeggen hier in het gebied wel eens, als we nou de grenspaal iets verplaatsen dan hoort Winterswijk bij Duitsland en dan hebben we met die wet- en regelgeving te maken.'