Achterhoek / Rivierengebied

KIJKTIP | Hannelore vertelt hoe het is om op te groeien in een sekte

VELDDRIEL - Het verlies van je identiteit, je naam, je mening. Je moeder niet meer mogen knuffelen. Gestraft worden. Het bed moeten delen met 'de Profeet'. Het overkwam Hannelore van Otterloo in de jaren tachtig, begin jaren negentig. Ze groeide als klein meisje op tot puber in de Evangelische Gemeente Gods in Velddriel. Waar Sipke Vrieswijk en zijn minnares Aagje Folkerts de dienst uitmaakten.
Een sekte waarin na een paar jaar van saamhorigheid wantrouwen, straf en misbruik aan de orde van de dag waren. Om te waarschuwen voor dit soort sektes vertelt Hannelore haar verhaal in de documentaire Hannelore, het meisje uit de sekte.
Bekijk hieronder alvast een voorproefje. De tekst gaat daaronder verder.
'Je had geen eigen ik meer. De profeet vertelde wat je moest doen, wat je moest vinden; je deed er alles aan om hem niet boos te maken, want dan kreeg je straf', vertelt Hannelore, nu 42 jaar, gelukkig getrouwd in Hoogeveen en moeder van vier kinderen.

Hersenspoelen

Hannelores ouders raken in de jaren tachtig gefascineerd door de preken van de Sipke Vrieswijk. Hannelore is dan nog maar een peuter. Een paar jaar later trekken ze met meerdere gezinnen in een leegstaand klooster in Velddriel. Daar wordt de greep die de profeet, zoals Vrieswijk zich laat noemen, heeft op zijn volgelingen steeds sterker.
Hannelore mag steeds minder contact hebben met haar moeder en haar vader en zusje worden weggestuurd. Ze moet een bruid worden van God, zo noemt Vrieswijk het als hij vrouwen en meisjes vraagt seks met hem te hebben. 'Dat is wat hersenspoelen met je doet. Je doet dingen waarvan je dacht dat je ze nooit zou doen.'
De tekst gaat verder onder de foto.
Sipke Vrieswijk. Foto: William Hoogteyling.

Onaangenaam

Als ze geen contact meer mag hebben met haar moeder gaat ze 'op slot'. 'Het deed te veel pijn om te blijven voelen. Ik had geen eigen mening meer. De hele dag werd je gezegd wat je moest doen. School en huiswerk was niet zo belangrijk. Ik moest vooral huishoudelijke taken doen en 's avonds waren er zijn preken. Dat vond ik onaangenaam, omdat Vrieswijk zo wisselvallig was. Je wist nooit wanneer zijn toorn je zou treffen.'
Het deed te veel pijn om te blijven voelen
Hannelore van Otterloo
's Nachts moest ze vaak bij de profeet en zijn profetes in bed komen. 'Nu kijk je daar natuurlijk heel anders naar en weet ik dat het hele foute aandacht was, maar toen was het voor mij de enige aandacht die ik kreeg en was ik blij dat er tenminste iets van lichamelijk contact was.'
Tekst gaat verder onder de foto.
Sipke Vrieswijk met Hannelore en andere kinderen in het voormalige klooster in Velddriel. Foto: Frank Krake.
Als er steeds meer geruchten ontstaan over het klooster en de echtscheidingen toenemen, volgen er protesten op straat. Het wordt Vrieswijk langzaam maar zeker te heet onder de voeten en hij vlucht naar het buitenland met enkele van zijn volgelingen, waaronder Hannelore. Via Israël en Zweden komt ze in Cyprus terecht. Haar moeder wordt ondertussen verstoten en opgevangen door haar broer en zijn vrouw die al jaren proberen Hannelore en haar moeder eruit te krijgen.

Boos meisje

Als Hannelores moeder eindelijk inziet dat Hannelore gevaar loopt en de politie belt, treft ze agent Peter Withag. Hij zet alles op alles om Hannelore voor haar 18e verjaardag uit de sekte te krijgen. 'Dat lukt door de medewerking van een lokale politieagent. Maar we krijgen een heel boos 17-jarig meisje in de politieauto.'
Hannelore: 'Ik was heel boos. Mijn ouders hadden mij zelf altijd gezegd dat dit het beste leven was, in de Gemeente Gods. Dat was wat ik kende. Ik wilde bij Vrieswijk en Aagje blijven.'
De tekst gaat verder onder de foto.
Hannelore van Otterloo. Foto: Omroep Gelderland.

Zelf beslissen

Met hulp van politieman Peter en haar oom en tante leert ze langzaam dat haar leven in de sekte niet normaal was. ''Ik vond het allermoeilijkste dat ik de hele dag zelf beslissingen moest nemen. Ik was gewend dat anderen mij vertelden wat ik moest doen, wat ik moest eten, welke kleren ik moest dragen, wat ik moest vinden. Om dat allemaal zelf uit te vinden was heel vermoeiend.' De ontmoeting met haar huidige echtgenoot en het luisterend oor van hulpverleners helpen haar.
Rechercheurs weten ondertussen Vrieswijk en Aagje op te sporen die naar Engeland zijn gevlucht. Ze verdwijnen allebei jarenlang in een tbs-instelling.

Documentaire

In een openhartig gesprek met documentairemaakster Annemieke Schakelaar van Omroep Gelderland en cameraman Gerard Hellwich van RTV Oost vertelt Hannelore hoe ze nu aankijkt tegen die periode en hoe het contact nu is met haar moeder.
GLD doc - Hannelore, het meisje uit de sekte
De documentaire is gemaakt naar aanleiding van het verschijnen van het boek Hannelore, het meisje uit de sekte. Het boek is geschreven door Frank Krake en verschijnt op 5 februari bij uitgeverij Achtbaan.
De documentaire Hannelore, het meisje uit de sekte is dinsdag 4 februari vanaf 17.20 uur elk uur te zien op TV Gelderland.