Is deze klimaatkamer het geheime wapen voor olympisch succes?

Niet eerder werden de Spelen in zo'n uitdagend klimaat gehouden. De temperaturen liggen in de periode dat de Olympische Spelen (24 juli-9 augustus) gehouden worden ruim boven de 30 graden. Daarnaast is de luchtvochtigheid enorm hoog.

Afgelopen zomer kwamen tientallen Japanners om door die extreme hitte. Precies in de periode waarin een jaar later de Spelen zouden plaatsvinden tikte de thermometer regelmatig de 40 graden aan. De olympische marathon is daarom al verplaatst naar Sapporo, dat een stuk noordelijker ligt.

Toch moeten de meeste (buiten)sporters rekening houden met extreme omstandigheden. Louter goed koelen en genoeg drinken is niet voldoende en dus wordt er voor elke sporter een persoonlijk hitteprofiel opgesteld.

Dat gebeurt allemaal onder de vlag van Thermo Tokyo, een project dat geleid wordt door inspanningsfysioloog Thijs Eijsvogels van het Radboudumc. In een speciale klimaatkamer worden sporters op 'standje Tokio' blootgesteld aan extreme omstandigheden om uiteindelijk prestatieverlies en gezondheidsproblemen te verminderen.

Een keur aan sporters is al langs geweest in de klimaatkamer op Sportcentrum Papendal van de nationale sportkoepel NOC*NSF. Daaruit zijn zeer bruikbare resultaten naar voren gekomen.

'Maar daar kunnen we helaas niet veel over zeggen, we communiceren het wel naar de coaches, de bonden en de sporters zelf, maar het NOC*NSF wil de concurrentie natuurlijk ook niet wijzer maken', lacht Eijsvogels. 'Maar wat we in algemeenheid wel snel zagen is dat elke sporter anders reageert op de hitte.'

Uit de onderzoeken vloeit dan ook geen algemeen hitteplan voor onze Nederlandse sporters voort. 'Nee, daarom krijgt iedere sporter een eigen hitteprofiel. Daaraan zitten dan weer gepersonaliseerde koelstrategieën en warmte-acclimatie gekoppeld.'

Dat het project van Eijsvogels niet zomaar een secundair wetenschappelijk proeftuintje is, bewijst de mogelijke winst die sporters kunnen halen. Atleten die zich middels het programma volledig op de hitte kunnen aanpassen, kunnen een winst van 30 procent behalen in hun prestaties.

Hoewel de onderzoekers de omstandigheden in Tokio in het kamertje op Papendal vrij realistisch kunnen nabootsen, is Eijsvogels wel benieuwd naar de effecten van de daadwerkelijke omstandigheden in Tokio: 'Dat kent natuurlijk altijd een verschil'.

Maar dat blijft voor de onderzoekers, vermoedelijk, ook tijdens en na de Spelen gissen. 'Nee, wij gaan niet die kant op. Het is erg lastig om extra mensen naar zo'n evenement te krijgen. Daarin staan we niet hoog genoeg op het prioriteitenlijstje.'

Toch denkt Eijsvogels dat de aanwezigheid van onderzoekers zowel voor de sporters als voor de wetenschap heel interessant kan zijn. 'Zeker bij sporters die meerdere wedstrijden spelen tijdens de Spelen, die zouden daar in het verloop van het toernooi echt wat aan kunnen hebben.