Nieuws

Podcast Verstrikt | Zes jaar wachten op hulp

Charlotte Bouwman.
Wat gaat er mis met suïcidepreventie in de zorg? En hoe gaat het nu met de mensen uit de Omroep Gelderland-podcastserie Verstrikt? 'Ik hoop op nog heel veel dierbare momenten.' © eigen archief
Wat gaat er mis met suïcidepreventie in de zorg? En hoe gaat het nu met de mensen uit de Omroep Gelderland-podcastserie Verstrikt? 'Ik hoop op nog heel veel dierbare momenten.'
Kort voordat Chiel (22) suïcide pleegde, kwam hij terecht op een wachtlijst voor hulp. ‘Hij wilde heel graag verder met zijn leven’, vertelt zus Evi in de vijfde en laatste aflevering van Verstrikt.
Maar drie maanden wachten tot de start van de behandeling ‘was gewoon echt te lang’. Of Chiel anders nog geleefd had is niet te zeggen, maar Evi heeft het er nog altijd moeilijk mee: ‘Wie zijn been breekt, hoeft ook niet drie maanden te wachten.’
Luister hier naar aflevering 5 van Verstrikt:
Verstrikt is ook te vinden in podcastapps als Apple Podcasts/iTunes, Spotify, Stitcher en Player FM. Abonneren is gratis. Zaterdag 14 december verschijnt een bonusaflevering. Luisteren is ook mogelijk via de Omroep Gelderland-app en op deze dossierpagina.

‘Nachtenlang gesmeekt om opname’

Ook Charlotte Bouwman, die meer dan tien keer werd opgenomen voor suïcidaliteit, is kritisch op de zorg. Ze kon ook vaak niet terecht, zegt ze: ‘Ik heb nachtenlang bij de crisisdienst gesmeekt om een opname. Ze zeiden: als je echt suïcidaal was geweest, dan was je al dood.’
Bouwman deelt met podcastmaker Maarten Dallinga (Anoniem Intiem) ook fragmenten uit haar zorgdossier uit 2015. Ze is dan opgenomen op een tijdelijke psychiatrische afdeling, in afwachting van eventuele behandeling.
De psychiater wil haar ontslaan. Hij schrijft: ‘Patiënt wil graag dood, zegt ze. Daarom is behandeling nu niet aan de orde, maar slechts gesprekken over de vraag wat zij uiteindelijk gaat kiezen. Zou dat voor de dood zijn, dan kan stervensbegeleiding een goede optie zijn.’ Bouwmans bed is volgens de psychiater ook ‘hard nodig’.
Ze zeiden: als je echt suïcidaal was geweest, dan was je al dood.
Charlotte Bouwman
Ze kan er nog steeds niet over uit: ‘Iemand die mij niet kende, zag een best wel goed verzorgde, intelligente, welbespraakte patiënte die gewoon heel rustig vertelde waarom zij een einde wilde maken aan haar leven.' Maar ze was ziek en wilde eigenlijk helemaal niet dood, zegt ze. Hier lees je een uitgebreide reactie van de betreffende zorginstelling.

‘Ze zat gewoon verkeerd’

Wilma ten Klooster uit Wezep doet ook haar verhaal in Verstrikt. Zij verloor in 2014 haar 15-jarige dochter Chantal aan zelfdoding. Chantal was op dat moment in behandeling bij ggz-instelling Pactum in Lochem.
Na haar dood spreekt moeder Ten Klooster met Chantals begeleider. ‘Hij zei: ze zat gewoon verkeerd. Chantal zat op een groep voor gedragsproblemen, terwijl ze psychische problemen had. Dan kun je eigenlijk alleen maar zeggen: dat weet ik, dat zeg ik al zo lang. Het komt alleen nergens door.’ Vanwege privacyredenen wil Pactum niet inhoudelijk reageren.
Als je auto stukgaat, heb je de wegenwacht binnen een half uur bij je staan.
Arne Popma, Amsterdam UMC
Arne Popma, hoofd van de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie van het Amsterdam UMC, bevestigt dat er van alles misgaat rond suïcidepreventie in de zorg. ‘Als je auto stukgaat, heb je de wegenwacht binnen een half uur bij je staan', zegt hij. 'Maar als je psychische problemen hebt, kan het zomaar zes jaar duren voordat je bij de (juiste – red.) hulpverlener zit.’ Volgens Popma is de zorg in Nederland niet toegankelijk genoeg ingericht. Hij stelt ook dat hulpverleners niet altijd weten hoe ze moeten reageren op iemand die suïcidaal is. ‘Dat is echt doodzonde.’

Seintje

Tegelijkertijd zijn er hoopvolle ontwikkelingen. Psycholoog Derek de Beurs, verbonden aan onderzoeksinstituut Nivel, vertelt in Verstrikt hoe huisartsendata mogelijk kunnen gaan bijdragen aan het voorkomen van zelfdoding. Er wordt gewerkt aan een computerprogramma waarin bezoekgegevens van patiënten die ooit een (geslaagde) suïcidepoging hebben gedaan, vergeleken worden met informatie over nieuwe patiënten.
Zijn er grote overeenkomsten in het bezoekgedrag? De bedoeling is dat huisartsen straks dan een seintje krijgen: wees extra alert.

Toekomst

Ook hoor je in aflevering 5 hoe het nu gaat met de mensen uit Verstrikt, onder wie Charlotte Bouwman. Wat betekent het voor haar dat ze er, na vele suïcidepogingen, nog is?
Maarten Dallinga ontvangt bij hem thuis Ton Baakman, die zijn moeder verloor aan zelfdoding en in de podcastserie een belangrijke rol speelt. Dallinga blikt terug op het gesprek waarin hij zijn ouders vertelde over zijn vroegere doodswens en praat met Baakman over de toekomst. ‘Er kan inderdaad van alles gebeuren’, zegt Dallinga. ‘Maar nú wil ik niet dood en hoop ik op nog heel veel dierbare momenten.’
Bekijk hier het gesprek met Maarten Dallinga in De Week van Gelderland:
Podcast Verstrikt | Zes jaar wachten op hulp

De andere afleveringen:

- Aflevering 1: hoe is het om suïcidaal te zijn?
- Aflevering 2: hoe is het als een naaste suïcidaal is? En hoe is het om een dierbare aan zelfdoding te verliezen?
- Aflevering 3: wat kun je doen om zelfdoding te voorkomen?
- Aflevering 4: wat is er gebeurd in Wezep, waar vier jongeren in korte tijd suïcide pleegden?
- Bonusaflevering (14 december): reacties van luisteraars op Verstrikt Reageren op Verstrikt? Mail naar verstrikt@gld.nl of stuur een WhatsApp-audiobericht naar 06 1093 4448. Een aantal reacties hoor je terug in de bonusaflevering. Wil je met iemand praten over zelfdoding? Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie: 0900-0113 of via 113.nl.

Zie ook:

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!