Nieuws
Gelderse gemeenten diep in het rood: inwoner betaalt
De gemeenten in Gelderland hebben flinke geldproblemen. De inwoners gaan die rekening van ruim 110 miljoen euro komend jaar betalen, zo blijkt uit een analyse van Omroep Gelderland. Gemeenten geven meer geld uit aan jeugdzorg en wmo en krijgen daarnaast minder geld van het Rijk.
door Harry Hekkert
Weinig is meer heilig bij noodlijdende Gelderse gemeenten. In Tiel sneuvelt de stadsbeiaardier, in Oldebroek willen ze ambtenaren vervangen door stagiaires en in Wageningen en Zutphen gaan gemeentelijke panden in de verkoop.
De gemeenten kijken tegelijk verlekkerd naar de portemonnee van hun inwoners. Brummen gaat de onroerendezaakbelasting (ozb) met 32 procent verhogen, Doetinchem stelt voor de parkeertarieven met 12,5 procent te laten stijgen en de gemeente Berg en Dal wil de forensenbelasting met 100 procent laten toenemen.
Dubbele cijfers
‘Lokale belastingen die met dubbele cijfers stijgen, dat verrast me niet’, zegt Maarten Allers, hoogleraar economie van decentrale overheden in Groningen. ‘Voor gemeenten is het vaak de enige knop waar ze nog aan kunnen draaien, wanneer ze al flink bezuinigd hebben.’
De tekst loopt verder onder de afbeelding:
In de komende twee weken stellen alle 51 Gelderse gemeenten de begrotingen voor 2020 vast. De provincie bekijkt daarna als toezichthouder of de cijfers kloppen. Als gemeenten teveel in het rood komen, dreigt ondercuratelestelling door de provincie. Acht van de 51 gemeenten hoeven niet extra te bezuinigen.
Bij de andere 43 Gelderse gemeenten dreigt een tekort op de begroting, variërend van enkele tonnen op sommige plekken tot aan 27 miljoen euro tekort in Apeldoorn. Opgeteld geven de 43 gemeenten in 2020 ruim 110 miljoen euro meer uit dan er binnenkomt.
Brief naar Den Haag
Tekorten in de jeugdzorg en minder geld uit Den Haag zorgen voor die tekorten: een probleem dat al veel langer bekend is. ‘We proberen ook al veel langer ons probleem in Den Haag aan te kaarten’, zegt René Verhulst, burgemeester van Ede en voorzitter van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, afdeling Gelderland. ‘Er is eerder al 900 miljoen euro extra voor de jeugdzorg beschikbaar gekomen voor alle gemeenten, maar dat is niet genoeg.’
In navolging van Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel overwegen de Gelderse gemeenten met een brief de minister op de geldnood te wijzen.
De Gelderse gemeenten doen ook massaal een greep in de eigen reserves, om de inwoners zo min mogelijk te laten merken van de bezuinigingen.
De Gelderse gemeenten doen ook massaal een greep in de eigen reserves, om de inwoners zo min mogelijk te laten merken van de bezuinigingen.
Panden in verkoop
Bij verschillende gemeenten slinken de reserves al dusdanig, dat er weer drastische maatregelen nodig zijn om geld op de bank te krijgen. Zutphen en Wageningen gooien om die reden al panden in de verkoop. ‘Panden kan de gemeente maar één keer verkopen’, zegt hoogleraar Allers. ‘Dat lijkt me echt een noodmaatregel.’
Allers is ook directeur van kennisinstituut COELO, dat elk jaar de woonlasten van alle gemeenten op een rij zet. Flinke verhogingen van de lokale belastingen ziet hij al een tijdje. ‘Een verhoging van de ozb met een paar procent zet voor een gemeente in nood eigenlijk weinig zoden aan de dijk. De bijdrage vanuit Den Haag is veruit de belangrijkste inkomstenbron.’
De tekst loopt door onder de afbeelding:
Toch verhogen gemeenten massaal de ozb, veelal door de inflatie van zo’n anderhalf procent op te vangen. Zesentwintig Gelderse gemeenten verhogen de ozb met meer dan 1,5 procent.
Neder-Betuwe is de enige gemeente waar inwoners komend jaar minder ozb gaan betalen, gemiddeld twee procent. Neder-Betuwe verhoogde jaren geleden na financiële problemen de ozb al met tientallen procenten en laat, nu de reserves zijn aangevuld, de inwoners jaar na jaar wat minder betalen.
Ook de gemeente Berkelland wilde in totaal drie miljoen euro uittrekken om terug te geven aan de ozb-betaler. Maar het college van B en W stelt nu voor, als bezuiniging, een streep te zetten door die belofte. Berkelland wil nu de ozb met inflatiestijging van 1,4 procent verhogen.
Gelderse gemeenten diep in het rood
Dit is een verhaal van De Belofte, ons platform voor gemeentepolitiek. Heb jij nieuws? Tip ons dan hier.
