Nieuws

Oud-directeur Pompekliniek: 'Onervaren tbs-personeel vangt signalen niet altijd op'

Oud-directeur Jos Poelman.
Drie ontsnappingen in korte tijd en een zelfmoord tijdens verlof. Hoe kan het zo fout gaan bij de Nijmeegse Pompekliniek? Volgens oud-directeur Jos Poelman spelen personeelstekort en onervarenheid een rol. 'Een meisje van 24 jaar, dat tegen een man van 60 jaar zegt dat hij zijn kamer moet opruimen of beslist of hij wel of geen relatie mag: dat lijkt mij ook vervelend.' © Omroep Gelderland
NIJMEGEN - Drie ontsnappingen in korte tijd en een zelfmoord tijdens verlof. Hoe kan het zo fout gaan bij de Nijmeegse Pompekliniek? Volgens oud-directeur Jos Poelman spelen personeelstekort en onervarenheid een rol. 'Een meisje van 24 jaar, dat tegen een man van 60 jaar zegt dat hij zijn kamer moet opruimen of beslist of hij wel of geen relatie mag: dat lijkt mij ook vervelend.'
door Jenda Terpstra
Een depressieve cliënt die zelfmoord pleegt en drie ontsnappingen in een periode van enkele weken. Stuk voor stuk betrof het cliënten van de Pompekliniek. 
Een incident kan pech zijn. Maar vier keer achter elkaar, dat is volgens Jos Poelmann moeilijk vol te houden. Poelmann was jarenland directeur van de Pompestichting, de TBS-kliniek in Nijmegen die zoveel in het nieuws was de afgelopen week. 

Onervaren begeleiders

Onderzoek moet uitwijzen wat er in al die gevallen is misgegaan. Maar Poelmann hoort uit het werkveld dat een tekort aan personeel en vooral het gebrek aan ervaring een rol speelt. Tbs-klinieken zitten vol met mannen. Maar wat nu gebeurt, is dat vooral vrouwen van rond de 20 jaar begeleider worden. Met weinig ervaring, zegt hij.
Het is één van de voornaamste klachten die ook tbs-cliënten neerleggen bij Omroep Gelderland. Oud-directeur Poelmann begrijpt dat wel. En het kan ook een risico vormen. Een jonge begeleider kan soms de signalen of belangrijke details missen die een ervaren kracht wel zou zien, zegt hij. 

'Slaat iemand zijn ontbijt over?'

‘Die scherpte, daar voorkom je incidenten mee. Heeft iemand best een zwaar tasje mee terwijl je samen pannenkoeken gaat eten? Is hij nerveus? Slaat hij het ontbijt over? Schrijft hij briefjes aan anderen? Dan kan het zijn dat hij van plan is te vertrekken.'
Het zijn de kleine signalen waardoor een ervaren begeleider zal zeggen: vandaag slaan we fietsen even over, zegt Poelmann. Jonge krachten kunnen het niet helpen, maar zij hebben die ervaring nog niet. Als de balans tussen oude en nieuwe medewerkers zoek is, mist een afdeling die scherpte. 'En dan kan het fout gaan', zegt Poelmann. 
Afgelopen week was Nederland in de ban van de onttrekking van Ronald van Z., die op de fiets ontsnapte en vijf dagen later werd opgepakt in Parijs. 

Zie ook:

Tbs-verlof, hoe werkt dat?

Tbs kan worden opgelegd bij een ernstig delict, zoals moord, doodslag, gewelddadige overvallen of ernstige zedenmisdrijven. Je kunt ook tbs krijgen als je lijdt aan een geestelijke stoornis of bij een risico op herhaling. Tbs is geen straf, maar een maatregel die de maatschappij moet beschermen.
Het eerste jaar zit een tbs'er meestal binnen, zegt Poelmann. Als het goed gaat, krijgt hij in kleine stapjes steeds meer vrijheid. Dat begint met een wandeling binnen de hekken, vaak met twee begeleiders. Daarna gaat de tbs'er met begeleid verlof, bijvoorbeeld een fietstochtje. 
Als begeleid verlof goed gaat, mag een tbs'er op onbegeleid verlof. Daarna volgt het meerdaags onbegeleid verlof. Vervolgens gaat de tbs'er buiten de kliniek wonen. Tenslotte volgt het proefverlof. Dit kan uiteindelijk leiden tot beëindiging van de tbs-maatregel.

Landelijk adviescollege

De beslissing wie op welk verlof mag, gaat niet over één nacht ijs, zegt Poelmann. Die wordt gemaakt door het landelijke adviescollege. Het bestaat uit rechters, deskundigen, psychologen en ervaren medewerkers. Die krijgen een boekwerk aan informatie en beslissen zo over de vrijheid van een patiënt.
Maar een kliniek moet uiteindelijk per dag bepalen of het verstandig is om op verlof te gaan, zegt Poelmann. En dat lijkt de afgelopen weken niet goed te gaan. Vorige week fietste Ronald van Z. weg tijdens een begeleid verlof. Gisteren pleegde een patiënt zelfmoord tijdens onbegeleid verlof. 
Poelmann: 'Als iemand zwaar depressief is, kan je besluiten om juist even geen verlof te doen. Om dat risico te bepalen heb je vaak toch echt ervaren personeel nodig.' 
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!