Boerderijen in Berkelland mogen gesplitst worden

De gemeente wil ruimte geven aan woningsplitsing in karakteristieke gebouwen. Dat zijn er 263. Ook mogen vijftig gebouwen die niet karakteristiek zijn gesplitst worden. Dat laatste is een experiment. 'Na één jaar of dertig woningsplitsingen gaan we evalueren wat het effect is op het buitengebied en de (kleine) kernen. We kunnen dan ook bijsturen als blijkt dat dat nodig is', zegt wethouder Maikel van der Neut. 

Grote boerderijengebouwen zijn van oudsher geschikt voor bewoning door meerdere huishoudens. Vroeger woonde namelijk niet alleen het boerengezin in het gebouw, maar leefden ook de dieren in dat pand. Sinds de jaren 70 is dit anders en werden er schuren voor de dieren gebouwd. In het vrijkomende deel zie je sinds die tijd steeds vaker dat er familieleden of werknemers van het agrarische bedrijf in een deel van het pand wonen. 

Er zijn zo'n 1600 adressen in Berkelland waar dubbele bewoning of woningsplitsing aan de orde kan zijn. De gemeente heeft ze de afgelopen tijd allemaal aangeschreven om de problematiek in kaart te brengen.

Woningeigenaren hebben in het woonwensenonderzoek aangegeven dat ze graag met bijvoorbeeld hun ouders of overgrootouders in dezelfde boerderij willen wonen. Door nu te splitsen kunnen verschillende generaties bij elkaar op het erf blijven wonen.

Dit versterkt volgens de gemeente de vitaliteit en de leefbaarheid. Daarnaast zal het voor woningeigenaren ook financieel makkelijker worden, nu is er vaak verwarring over.

Splitsing kan echter niet zomaar: inwoners die hun woning willen splitsen moeten wel aan voorwaarden voldoen. Zo moet er duizend vierkante meter aan bijvoorbeeld oude stallen gesloopt worden. Is die mogelijkheid er niet, dan moeten de inwoners 12.500 euro storten in het gemeentelijke sloopfonds.

Een aantal partijen vindt dit oneerlijk. 'Gelijke monniken, gelijke kappen',  zegt Han Boer van D66. Alle bestaande gevallen hebben dus nooit hoeven te betalen en de nieuwe gevallen moeten dit wel. Ook de VVD heeft twijfels of zo'n sloopfonds moet, maar gaat er wel mee akkoord. 'De meeste karakteristieke panden moeten een enorme verduurzaamheidsslag maken en dat kost al heel veel geld', zegt Wim Klein Willink.

Volgens wethouder Maikel van der Neut is zo'n sloopfonds wel degelijk nodig. 'De situatie in het buitengebied is enorm veranderd en gaat ook de komende jaren veranderen. Veel boeren zullen stoppen. De stallen die leeg komen te staan, moeten gesloopt worden om bijvoorbeeld ondermijning te voorkomen.' 

Met het geld uit dit fonds kunnen overtollige gebouwen elders in het buitengebied gesloopt worden. Hiermee moet het Berkellandse cultuurlandschap in stand gehouden worden en moet leegstand en verpaupering voorkomen worden.

Hans Pelle van de PvdA vindt dat we sowieso voorzichtig moeten zijn met het toelaten van meer woningen in de gemeente. 'In 2030 zet de krimp door, we zullen straks gewoon minder inwoners hebben en als we dit gaan doen dan houden wij niet vol ben ik bang voor.' Pelle wil dat er alleen gebouwd wordt na behoefte. 'Volgens mij moeten we eerder zorgvoorzieningen bouwen dan woningen in het buitengebied.'

Mochten Berkellanders hun woning willen splitsen, dan blijven ze wel zelf verantwoordelijk voor het aanvragen van alle vergunningen. Als ze aanpassingen doen aan de woning door bijvoorbeeld een tussendeur of gezamenlijke entree te veranderen kan dat gevolgen hebben. 'Zo wijzigen bijvoorbeeld de brandcompartimenten bij het verwijderen van de onderlinge verbinding', zegt Van der Neut.