'Bonsaibomen' bezoeken op het Otterlose Zand

Lopend over de slingerpaden in het Otterlose Zand vertelt boswachter Henk Ruseler over de vlakte: '150 jaar geleden bestond dit gebied alleen maar uit stuifzand.' 

Sindsdien is er het nodige veranderd. Wat als eerste opvalt zijn de sierlijke vliegdennen die her en der over de zandvlakte verspreid staan. 'Enorme bonsaibomen lijken het wel, zo veel ruimte hebben ze hier om te groeien', vertelt Ruseler. In tegenstelling tot de dennen die rondom de zandvlakte staan, is er geen concurrentiestrijd om zonlicht en dus groeien de dennen alle kanten op. Niet alleen omhoog.

De dennen zijn de afgelopen decennia letterlijk aan komen waaien. Om te voorkomen dat de vlakte helemaal dichtgroeit met de bomen maakt de Hoge Veluwe al vanaf de jaren zeventig gebruik van een groep vrijwilligers om jonge dennen te verwijderen: de dennenscheerders. Zo blijft de vlakte ook echt een vlakte.

Kijk je op het Otterlose Zand naar beneden, dan gaat er een hele nieuwe wereld voor je open. 'Als de zon er in de zomer goed op staat is het een prachtige plek om sprinkhanen te zien en te horen.'

Waar 150 jaar geleden alleen stuifzand was, is er nu vooral mos. Voor een groot deel bestaande uit 'tankmos', een koosnaampje voor het grijze kronkelsteeltje. Die bijnaam heeft het niet voor niets.

Het mos komt hier van nature namelijk helemaal niet voor. Pas rond 1960 heeft het zijn intrede gedaan in het gebied. Het verhaal gaat dat het mos in Nederland verscheen toen tanks die eerst elders op wereld reden zich over de Veluwse gronden verplaatsten en zo ook dit mos in hun rupsbanden meenamen. Met de stijging van de temperatuur en de grote hoeveelheden stikstof die tegenwoordig in regenwater zitten, heeft het mos zich enorm snel kunnen verspreiden.

Kijk je goed door het mos, dan zie je ook prachtige plantjes als rood bekermos en rode heidelucifer. Een oplettende wandelaar ziet opeens in het mos wat 'omhoog gekomen zand'. Hoe kan dit zich zo boven op het mos hebben kunnen bewegen? Radioverslaggever Laurens Tijink vroeg het aan boswachter Henk Ruseler. 

Voor meer foto's van de wandeling volg je ook onze Instagram-pagina!