Nieuws

Gemeenten in Rivierenland buigen zich over nieuw voorstel staatsbreedband

De Regio Rivierenland wil zelf glasvezel aanleggen in het buitengebied. Maar is dat nog wel nodig nu er twee commerciële aanbieders in het gebied actief zijn? De gemeente Buren stapte uit het project en daar worden de kabels ondertussen al getrokken, zonder overheidssteun. De overige zeven gemeenten buigen zich nu over de vraag of zij doorgaan. © Omroep Gelderland
BENEDEN-LEEUWEN - De Regio Rivierenland wil zelf glasvezel aanleggen in het buitengebied. Maar is dat nog wel nodig nu er twee commerciële aanbieders in het gebied actief zijn? De gemeente Buren stapte uit het project en daar worden de kabels ondertussen al getrokken, zonder overheidssteun. De overige zeven gemeenten buigen zich nu over de vraag of zij doorgaan.
door Menno Provoost
Zo'n vijf jaar wordt er inmiddels door de gemeenten van Regio Rivierenland gewerkt aan breedband voor het buitengebied. De gedachte is dat het voor marktpartijen niet rendabel is om in het uitgestrekte en dunbevolkte buitengebied glasvezel aan te leggen. De regio heeft daarom ook toestemming gekregen van de Europese Commissie om als overheidsorgaan zo'n netwerk aan te leggen. Maar alleen in de zogenaamde 'witte gebieden', waar nog een oude koperen telefoonlijn ligt.
Deze eis bleek begin dit jaar juist de bottleneck voor marktpartijen om in het regioproject te stappen. Bedrijven zagen het niet zitten om alleen bewoners van de witte gebieden kosteloos op een glasvezelnetwerk aan te sluiten. De aanbesteding van de regio mislukte bij gebrek aan inschrijvers.

Markt aan zet in Buren

De gemeente Buren, die in de regio de meeste witte adressen heeft, besloot eind vorig jaar om uit het regionale project te stappen. De raad vond de risico's om als gemeente in zo'n netwerk te investeren te groot. Daarbij wilden de raadsleden niet alleen voor de witte adressen (zo'n 10 procent van de huishoudens) maar voor iedereen breedband mogelijk maken. Er blijken inmiddels ook meerdere bedrijven te zijn die dat best willen doen.
De tekst gaat verder onder de video.
Gemeenten in Rivierenland buigen zich over nieuw voorstel staatsbreedband
Buren is met Digitale Stad overeengekomen om het volledige buitengebied en een aantal dorpen van breedband te voorzien. De aanleg van het hoofdnetwerk is begonnen en wordt waarschijnlijk eind dit jaar afgerond. Daarna volgen de huisaansluitingen. Dit blijkt uit te kunnen zonder overheidssteun. Inwoners die een abonnement afnemen betalen niets. Nemen zij geen abonnement maar wel een aansluiting dan betalen zij 250 euro.
'Wij zijn heel blij dat we ervoor gekozen hebben dat de markt aan zet is', zegt Nanda van Doremalen, fractievoorzitter van de VVD in Buren en inwoner van Lienden. 'Als ik nu uit mijn raam kijk zie ik de enorme rol met oranje draad die wordt uitgerold. De dag nadat we het besluit genomen hadden uit het regioproject te stappen, kwam het eerste aanbod binnen. Twee dagen later volgde Digitale Stad. Er is geen gemeenschapsgeld mee gemoeid en de aanleg is nu in volle gang.'

Regio volgt Burens voorbeeld

In het regiobestuur kwam men ook tot de conclusie dat dit aanbod van Digitale Stad wel heel dichtbij de wensen voor Rivierenland komt. Een eerdere aanbesteding voor het overheidsnetwerk mislukte omdat er geen bedrijf op inschreef. Met Digitale Stad is nu hetzelfde voorstel overeengekomen zoals dat in Buren geldt. Alleen worden de witte adressen in opdracht van Rivierenland aangelegd en doet Digitale Stad de gebieden die al een coaxkabel hebben en een aantal dorpen zelf. De gemeenteraden van West Maas en Waal, Tiel, Maasdriel, West Betuwe, Neder-Betuwe, Zaltbommel en Culemborg gaan zich de komende tijd over dit voorstel buigen.
'Een mooie constructie om het zo samen te doen', vindt Jordi Duits van Digitale Stad. Of het net zoals in Buren ook zou kunnen zonder overheidssteun, durft hij niet te zeggen. 'Die sommen worden gemaakt door de netwerkinvesteerder. Daar heb ik geen inzicht in.'
Het voorstel dat er nu ligt is in ieder geval in samenwerking met de regiogemeenten en vereist de instemming van alle gemeenteraden. Duits: 'We zien het als één gebied en één project. Het is collectief of niet. Maar we gaan ervan uit dat we gewoon kunnen gaan starten.'

Glasvezel buitenaf maakt bezwaar

Ondertussen is er ook een ander bedrijf, Glasvezel buitenaf, dat zegt een netwerk aan te willen leggen in Rivierenland, zonder hulp van de overheid. Het bedrijf maakt bezwaar tegen het regioproject en in het bijzonder tegen de afspraken die met Digitale Stad gemaakt zijn. Het zou mogelijk in strijd zijn met de regels voor aanbesteding en staatssteun.
Bij Glasvezel Buitenaf betalen deelnemers naast hun abonnement voor diensten maandelijks 12,78 euro of in een keer 1.000 euro voor het netwerk. Het bedrijf peilde dit jaar de vraag in de regio en heeft aangekondigd dat er in ieder geval in West Maas en Waal voldoende belangstelling is om te beginnen met de aanleg.

Regio wil glasvezel op alle adressen

Volgens een woordvoerder van Regio Rivierenland voldoet het plan aan alle regels. Het staatsnetwerk voor de witte adressen wordt volledig gescheiden van dat van Digitale Stad. In tegenstelling tot het netwerk in Buren wordt ook bij adressen die zich niet aanmelden de draad op een rolletje tot op de erfgrens gelegd. Zo kan een adres later makkelijk aangesloten worden, zonder hoge extra kosten.
West Maas en Waal is donderdag 5 september als eerste aan de beurt om over het nieuwe regiovoorstel te stemmen. Wethouder Sander Bos staat achter het project. 'De ambities die we namens onze inwoners hebben om zoveel mogelijk mensen aan te sluiten, op een zo open mogelijk netwerk, zonder een eenmalige of structurele toeslag voor onze inwoners past het beste in ons project', zegt hij. 'Het staat iedereen uiteraard vrij om een vergunning aan te vragen om tot aanleg over te gaan. Dat hebben beide bedrijven ook gedaan. Maar om zo veel mogelijk ijzers in het vuur te hebben dat die kabel er ook komt, blijven we achter deze ambitie staan.'

Gemeenten investeren zo'n 37,5 miljoen euro

De zeven gemeenteraden besluiten over het oprichten van een uitvoeringsorganisatie voor het overheidsnetwerk. Zij gaan dan voor bijna 9.000 adressen breedband aanleggen. Naar verwachting kost dit zo'n 37,5 miljoen euro. Bij een deelname van zo'n 60 procent van de huishoudens, zou de organisatie makkelijk uit de kosten komen.
De Burense fractievoorzitter Van Doremalen is daar niet zo zeker van. Het financiële risico was voor Buren een belangrijk argument om uit het project te stappen. De gemeente zou garant moeten staan voor een lening van bijna 11 miljoen euro.
'De markt ontwikkelt zich heel snel', zegt zij. 'Er wordt gerekend over een periode van vijftig jaar. Hoe ga je met alle ontwikkelingen op het gebied van techniek en diensten zorgen dat die klanten ook vijftig jaar blijven. Wij hebben liever dat dat door de markt wordt opgepakt. Wij zijn van mening dat de rol van de gemeente zo klein mogelijk moet zijn omdat de gemeente hier geen verstand van heeft.'

'Niet tevergeefs'

Dat wil niet zeggen dat het regioproject volgens Van Doremalen tevergeefs is geweest. 'Er zijn volop ontwikkelingen in de telecommarkt en de situatie van vijf jaar geleden, toen dit project gestart is, die is veranderd. Het is een uitzonderlijk project en er is heel hard aan gewerkt. Ik weet zeker dat mede door dit project de kwestie ook is aangezwengeld en het tot dit goede resultaat kon komen.'
Als de zeven gemeenten de komende maand instemmen dan kan volgens de Regio nog dit jaar begonnen worden en moet het netwerk voor eind 2021 af zijn.
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!