Nieuws

Fort Pannerden: ondergrondse 'flat' verscholen in het groen

Fort Pannerden.
Omsloten door de Waal en het Pannerdensch Kanaal ligt Fort Pannerden. Het negentiende-eeuws militaire bouwwerk ligt verscholen in het landschap van de Klompenwaard. De militairen zijn verdwenen. Bevers, ijsvogels en wilde paarden zijn nu heer en meester in dit strategische gebied. © Laurens Tijink
Omsloten door de Waal en het Pannerdensch Kanaal ligt Fort Pannerden. Het negentiende-eeuws militaire bouwwerk ligt verscholen in het landschap van de Klompenwaard. De militairen zijn verdwenen. Bevers, ijsvogels en wilde paarden zijn nu heer en meester in dit strategische gebied.
IVN-gids Henny Campschroer kent de Klompenwaard op haar duimpje. Als kind was de Gendtse er al vaak met haar vader te vinden. BuitenGewoon-verslaggever Laurens Tijink gaat met haar op zoek naar de mooiste plekjes. Dat roept bij Henny herinneringen op...
Luister naar de radiobijdrage:

Landschap is er nooit hetzelfde

Op de punt is de Klompenwaard slechts enkele meters breed. Hier splijt het uiterwaardengebied de Rijn in tweeën en ontstaan de Waal en het Pannerdensch Kanaal. Door al dat water verandert het landschap continu, met als prettige bijkomstigheid dat je er vrij mag rondstruinen. Houd wel voldoende afstand van de wilde runderen en Konikpaarden die in het gebied leven.
Tekst gaat verder onder de foto.
Koeien aan de Nederrijn.
Omsloten door de Waal en het Pannerdensch Kanaal ligt Fort Pannerden. Het negentiende-eeuws militaire bouwwerk ligt verscholen in het landschap van de Klompenwaard. De militairen zijn verdwenen. Bevers, ijsvogels en wilde paarden zijn nu heer en meester in dit strategische gebied. © Laurens Tijink
Sinds het hoge water in 1995 is de Klompenwaard een natuurgebied geworden. Daarvoor werd het voor een belangrijk deel gebruikt voor landbouw. Om de dijken elders in het land te versterken, werd klei afgegraven. Hierdoor ontstond een nevengeul, waar bijvoorbeeld de bevers nu van profiteren. Verder zijn er vossen, konijnen en vooral heel veel verschillende soorten planten en vogels. 

Kikkers paren er in missionarishouding

In een gebied met zoveel water leven natuurlijk ook kikkers. Conny herinnert zich hoe twee kikkers zich op een uitzonderlijke manier voortplantten. De dieren lagen in de missionarishouding. Het gebeurt zelden dat kikkers voor deze positie kiezen, maar dat loopt dan vrijwel altijd fataal af, legt Henny uit in onderstaande radiobijdrage...

Smokkelroute

Op het uiterste puntje van de Klompenwaard kun je lekker uitwaaien. Hier staat vrijwel altijd een straffe wind. Wandelaars hebben van een aantal grote keien kleine stoeltjes gemaakt. Henny vertelt op deze plek over de oorlog. Het gebied ligt dicht bij Duitsland en dus werd er vroeger veel gesmokkeld...
Luister naar de radiobijdrage:

Sint-jacobsvlinder

Tijdens hun wandeling komen Henny en Laurens een sint-jacobsvlinder tegen. Deze nachtvlinder is ook overdag actief. Als rups slaat hij gifstoffen op uit jacobskruiskruid. Hierdoor is het diertje als vlinder oneetbaar.
 

Strategische ligging

Centraal in het gebied ligt het fort. Rond 1870 werd Fort Pannerden op deze strategische plek gebouwd voor 500.000 gulden. Door snelle ontwikkelingen in de manier waarop oorlog werd gevoerd, bleek het fort al snel weer verouderd. Regelmatig werden daarom aanpassingen gedaan aan het enorme bouwwerk dat onder de grond uit vijf verdiepingen en 124 kamers bestaat. Later maakte het fort deel uit van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie.
Gevangen tussen de rivieren.
Omsloten door de Waal en het Pannerdensch Kanaal ligt Fort Pannerden. Het negentiende-eeuws militaire bouwwerk ligt verscholen in het landschap van de Klompenwaard. De militairen zijn verdwenen. Bevers, ijsvogels en wilde paarden zijn nu heer en meester in dit strategische gebied. © Laurens Tijink
BuitenGewoon Radio is iedere zondagochtend tussen 7.00 en 10.00 uur te beluisteren in het programma Zin in Zondag op Radio Gelderland.