Vuurwerkbom in de tuin; Gelderse raadsleden steeds vaker bedreigd

Een raadslid uit Nijmegen moest hard lopen toen hij door een boze stadsgenoot met een stuk hout achterna werd gezeten. In diezelfde stad werd een groep raadsleden met de dood bedreigd bij een werkbezoek aan een woonwagenkamp.

'Ik schiet jou en iedereen daar dood', was de boodschap van een woonwagenbewoner. Elders in Gelderland bedreigen en intimideren ze de raadsleden wat subtieler, maar niet minder vaak. Een derde van de Gelderse raadsleden is wel eens bedreigd, zo geven raadsleden aan in een enquête van Omroep Gelderland.

Een vrouwelijk raadslid voelde zich geïntimideerd door seksueel getinte opmerkingen aan haar deur. In een gemeente in de Betuwe moest een raadslid met sop de leuzen en rotte eieren van zijn woonhuis halen.

Niet ieder raadslid vertelt even makkelijk wat hem of haar is overkomen. 'Bij mij is er een vuurwerkbom in de tuin gegooid', zegt Peter Vos, raadslid voor de VVD in Zevenaar. 'Daar wil ik best over vertellen.'

's Nachts hoorde hij een scooter aan komen rijden. Even later ontplofte er zwaar vuurwerk en scheurde de scooter weer weg. 'Het was net in de tijd dat we in de gemeente spraken over een asielzoekerscentrum en ik me daar ook over uitliet. Voor mij is het wel duidelijk dat het met elkaar te maken heeft', stelt Vos.

Het percentage bedreigingen en agressie in Gelderland (32 procent) ligt hoger dan blijkt uit een landelijk onderzoek van vorig jaar in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, toen 28 procent van de raadsleden aangaf bedreigd, geïntimideerd of agressief benaderd te zijn. Die benadering verschilt nauwelijks in stad of in een plattelandsgemeente.

Wel zeggen vrouwelijke Gelderse raadsleden vaker (38 procent) vaker te zijn bedreigd of agressief benaderd dan hun mannelijke collega’s (29 procent). 'Dit nieuwe cijfer van bedreigingen is hoog, maar het verbaast me niet', zegt Sjir Hanssen, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Raadsleden (NVR) uit Rheden. 'Er wordt meer over gesproken, gelukkig. Daardoor komen raadsleden er makkelijkere voor uit, dat ze dit overkomt Daarnaast gaat de verharding van de maatschappij maar door. Daar zit nog geen stop op.'

Justitieminister Ferdinand Grapperhaus dient deze zomer een wetsvoorstel in om de straf voor bedreiging van publieke figuren, zoals raadsleden, te verdubbelen. Maar een hoge straf gaat het dreigen niet stoppen, denkt bestuurslid Hanssen. 'Nee, we hebben als vereniging ook een vertrouwenspersoon en een netwerk. Dat is goed, maar wel symptoombestrijding. Zolang we met z'n allen, ook politici, niet stoppen met het steeds harder en heftiger discussiëren, gaat dit door.'

Tussen heftig discussiëren en vervolgens bedreigen loopt een dunne lijn. 'Bij een inloopavond over een asielzoekerscentrum kreeg ik ook heftige reacties', zegt Hans Pelle, raadslid in Berkelland. 'Ik had voorgesteld asielzoekers in de lege kliniek in Rekken te vestigen, daar was niet iedereen het mee eens. Tot een bedreiging aan toe.'

Pelle besprak het met de burgemeester, maar deed verder geen aangifte. Zowel Pelle als zijn collega in Zevenaar, Vos, stellen dat de intimidatie of bedreiging geen gevolgen heeft gehad voor hun werk als raadslid.

Uit landelijk onderzoek blijkt dat maar zeven procent van de bedreigde raadsleden aangifte doet bij de politie. NVR-bestuurslid Hanssen benadrukt dat er altijd aangifte moet worden gedaan van bedreiging.

Hoewel het percentage bedreigingen en agressie hoger is dan eerdere landelijke cijfers zeggen verschillende raadsleden tegen Omroep Gelderland dat het ze nog meevalt. Ze kennen ook de geluiden uit andere delen van het land, zoals in Den Haag, waar de agressie nog heviger is.

Van alle Gelderse raadsleden zijn ook met een paar muisklikken contactgegevens, zoals mailadres en telefoonnummer, te vinden op de eigen website van hun gemeente. Alleen Rozendaal publiceert 'uit privacyoverwegingen' geen mailadressen. Maar in die gemeente zijn de woonadressen van alle raadsleden wel op de gemeentewebsite vermeld.

'Als volksvertegenwoordiger hoor je ook heel benaderbaar te zijn', zegt Berkelland-raadslid Pelle. 'Misschien horen tegenwoordig, naast alle fijne contacten, ook de scheldpartijen en agressie er dan bij.'

Dinsdag meer over de enquête onder Gelderse raadsleden. Zo'n 400 raadsleden uit alle 51 gemeenten hebben de vragenlijst van Omroep Gelderland ingevuld, van wie 371 volledig. Alleen de volledige antwoorden tellen mee. De antwoorden van deze groep zijn representatief voor alle 1141 gemeenteraadsleden in Gelderland.