Nieuws

Tiel wil af van wispelturige kosten Werkzaak al boekt de organisatie wel succes

De kosten voor Werkzaak Rivierenland stijgen volgens de prognoses met zo'n vier miljoen euro. Dat blijkt uit de conceptbegroting voor 2020 van Werkzaak. De sterk stijgende kosten zijn aanleiding voor de gemeente Tiel om uit het samenwerkingsverband te willen stappen, al boekt de organisatie wel succes in het terugdringen van de werkloosheid. © ANP
GELDERMALSEN - De kosten voor Werkzaak Rivierenland stijgen volgens de prognoses met zo'n vier miljoen euro. Dat blijkt uit de conceptbegroting voor 2020 van Werkzaak. De sterk stijgende kosten zijn aanleiding voor de gemeente Tiel om uit het samenwerkingsverband te willen stappen, al boekt de organisatie wel succes in het terugdringen van de werkloosheid.
door Menno Provoost
Werkzaak Rivierenland is een samenwerkingsverband van acht gemeenten om de Participatiewet uit te voeren. De organisatie bestaat uit ruim 220 voltijdsbanen. Het is het loket voor bijstandsuitkeringen, begeleiding naar werk en de voormalige sociale werkvoorziening. Bij elkaar heeft Werkzaak een kleine 4.000 cliënten. Zo'n 2.700 met een bijstandsuitkering en zo'n 1.100 die binnen Werkzaak of gedetacheerd bij bedrijven werken. Zo'n 200 mensen werken met een loonkostensubsidie voor bedrijven.
De acht gemeenten betalen de bedrijfsvoering van de organisatie. Daarnaast betalen zij mee aan subsidie voor uitkeringen of loon voor de cliënten. De verdeling van de kosten is afhankelijk van het aantal inwoners uit de betreffende gemeente dat cliënt is bij Werkzaak. In 2016 betaalden de gemeenten 12,3 miljoen euro, waarvan 7,5 miljoen voor bedrijfsvoeringskosten.
In 2017 en 2018 bleven de bedrijfsvoeringskosten ongeveer gelijk, maar daalde het totale bedrag tot 11,2 miljoen. In de begroting voor 2019 is een daling van de bedrijfsvoeringskosten voorzien tot zo'n 6 miljoen euro. Door stijgende subsidiekosten zou de rekening echter toch oplopen tot 14 miljoen in 2020. Dat is nu verder bijgesteld tot 15 miljoen, waarvan ineens 9 miljoen bedrijfsvoeringskosten. De verwachte bijdragen aan subsidies zijn weer verlaagd. De miljoenenstijging van de verwachtte bedrijfsvoeringskosten komt volgens een woordvoerder van Werkzaak door prijsindexering en een wijziging in de manier van het begroten van de salarissen van de ambtenaren. Er komen geen medewerkers bij en is er ook geen stijging in de kosten van huisvesting of iets dergelijks.
Tiel betaalt verreweg het meeste: 6,9 van de 15 miljoen. Dat is 1,3 miljoen meer dan in de begroting van 2019 werd verwacht. Er zijn ook gemeenten die beduidend minder gaan betalen dan de eerdere prognose. Centrumgemeente Tiel maakt al langere tijd tevergeefs bezwaar tegen de wijze waarop de kosten verdeeld worden. De gemeente heeft woensdag aangekondigd een vertrek uit Werkzaak te onderzoeken.

Geen duidelijke verklaring

In de verwachting stijgen de kosten vanaf 2018 dus wel met bijna vier miljoen euro. Werkzaak geeft daar geen duidelijke verklaring voor. In algemene zin merkt de woordvoerder wel op dat veel cliënten ondersteuning van Werkzaak nodig hebben om aan het werk te blijven. De kosten van de organisatie nemen dus niet per se af wanneer er minder werkloosheid is. Ook zou 2018 financieel wel een uitzonderlijk goed jaar geweest zijn vanwege onder meer het vrijkomen van het restant van een opstartbudget voor de eerste drie jaar en de verkoop van panden.
Door wijzigende systematiek, wetgeving en aantallen cliënten, blijken de ramingen sterk te kunnen schommelen. Het tekort dat gemeenten aan subsidie moeten bijpassen op het budget voor uitkeringen is juist sterk teruggedrongen door de afname van de werkloosheid. Aan de andere kant zijn er steeds meer ingewikkelde constructies met gesubsidieerde arbeid. Zo heeft Werkzaak een eigen uitzendbureau en een schoonmaakbedrijf met mensen in dienst die met loonkostensubsidie en inleenvergoedingen vanuit de gemeenten betaald worden. Vervolgens werken veel van hen ook voor de deelnemende gemeenten of andere samenwerkingsverbanden zoals Avri, die Werkzaak daar dan weer voor betalen. Zo worden alle stadhuizen inmiddels door het schoonmaakbedrijf van Werkzaak, Special Facilitair, schoongemaakt.

Werkloosheid fors teruggedrongen

Zeker in Tiel zijn de afgelopen jaren onder Werkzaak grote stappen gemaakt in het terugdringen van de werkloosheid. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is het aantal Tielenaren met bijstand vanaf januari 2016 tot en met september 2018 met ruim 14 procent afgenomen, landelijk is dat 3,7 procent. Het werkloosheidspercentage in Tiel daalde volgens het CBS vanaf 2015 van 7,5 naar 4,2 procent. Tiel loopt daarmee wat in op de achterstand ten aanzien van het landelijke werkloosheidspercentage dat van 6,9 naar 3,8 procent ging. In 2019 steeg het aantal bijstandsuitkeringen in Tiel weer licht tot zo'n 1.100.
Het is moeilijk te zeggen in hoeverre Werkzaak voor de daling gezorgd heeft. Opvallend is wel dat het aantal mensen in de bijstand in deze regio volgens het CBS de afgelopen jaren alleen gestegen is in de twee gemeenten die hun loket voor werk en inkomen zelf zijn blijven doen: Neder-Betuwe en Buren. Deze gemeenten stellen overigens dat dit niet klopt en schermen terecht met een laag werkloosheidspercentage van 2,9 procent.
Behalve bij het aan het werk helpen van mensen, waar geen heldere cijfers van zijn, speelt Werkzaak een belangrijke rol als poortwachter. Zo is de zogenoemde instroompreventie in Tiel in de eerste drie maanden van 2019 ruim 65 procent. Van de 126 mensen die zich meldden voor een uitkering werden er 82 afgewezen. Werkzaak heeft de redenen daarvoor niet in beeld. Er wordt bij zo'n intake onder meer gewezen op andere mogelijke inkomensbronnen, zoals andere uitkeringen, vermogen of alimentatie. Ook kunnen mensen direct doorverwezen zijn naar vacatures, opleiding of wordt de uitkering geweigerd vanwege foutieve informatieverstrekking.
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!