Nieuws

MKZ-uitbraak Kootwijkerbroek: komt er na 18 jaar eindelijk duidelijkheid?

Talloze koeien werden geruimd tijdens de MKZ-crisis in 2001.
Nadat in 2001 de dierenziekte mond- en klauwzeer (MKZ) werd vastgesteld in Kootwijkerbroek, viel het besluit dat tienduizenden dieren gedood moesten worden. Vandaag, achttien jaar later, buigt de hoogste economische rechter in Nederland zich over de vraag of dat besluit terecht was. © ANP
KOOTWIJKERBROEK - Nadat in 2001 de dierenziekte mond- en klauwzeer (MKZ) werd vastgesteld in Kootwijkerbroek, viel het besluit dat tienduizenden dieren gedood moesten worden. Vandaag, achttien jaar later, buigt de hoogste economische rechter in Nederland zich over de vraag of dat besluit terecht was.
'Pa, ze hebt mie te pakken!', roept een in groene boerenoverall gestoken jongen. Hij is vastgepakt door agenten in burger en wordt afgevoerd. Hij is een van de jongeren die in 2001 wil voorkomen dat er dieren worden gedood. De ME begeleidt de ruimingsploegen die worden tegengewerkt door de dorpelingen.

Strijd van 't dorp naar de rechtszaal

In het Veluwse dorp bij Barneveld heerst een grimmige sfeer. Rijen met bussen van de mobiele eenheid staan opgesteld. De overheid grijpt in om de dierziekte MKZ aan te pakken. Die is inmiddels op verschillende plekken op de Veluwe opgedoken. Maar de bewoners van Kootwijkerbroek geloven niet dat de ziekte in hun dorp is. 
Achttien jaar na de MKZ-crisis is de strijd voor verschillende betrokkenen nog niet voorbij. Ze hebben nooit geloofd dat er daadwerkelijk een uitbraak was van de besmettelijke dierziekte. 
In 2001 leidde dat tot rellen in het dorp, nu wordt het gevecht gevoerd in de rechtszaal. Op dit moment loopt er een procedure bij de hoogste rechterlijke instantie. Daarbij is de vraag of de overheid terecht het besluit heeft genomen om de dieren te doden. 
In 2001 brak in Nederland MKZ uit. Bij elke uitbraak werden bedrijven in een ring rond het besmette bedrijf gevaccineerd. De ziekte is niet gevaarlijk voor mensen werd verteld. Toch moesten alle gevaccineerde dieren gedood en vernietigd worden. Dit vanwege de toen geldende exportregels. Rondom Kootwijkerbroek werden zestigduizend dieren gedood. 
Al meer dan 18 jaar strijdt veehouder Gert-Jan Dokter tegen het besluit dat zijn dieren werden gedood. Samen met andere veehouders en onderzoeker Lau Jansen storten ze zich op een rechtszaak tegen de Staat.
Na jaren procederen en het openbaren van stukken wordt steeds duidelijker waarop de overheid het besluit baseerde. Ook de werkwijze van onderzoekslaboratorium ID-Lelystad werd onderzocht. Het lab deed destijds de testen die MKZ moesten aantonen op een bedrijf.

Deskundigenoordeel

Het dossier ligt nu zeven jaar op tafel bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Het is in Nederland de hoogste economische rechter. De zaak loopt op zijn einde. Een speciale commissie met drie deskundigen, waaronder viroloog Ab Osterhaus, is gevraagd naar het dossier te kijken.
De drie stelden een rapport op waarin ze kritisch oordelen over het laboratorium en de kwaliteit en juistheid van de testen. De deskundigen moeten de rechter in dit uitgebreide dossier adviseren. Maandag geven ze tijdens een zitting in Den Haag een toelichting op het rapport. 

Na achttien jaar duidelijkheid

Betrokkenen verwachten dat het één van de laatste zittingen is in de zaak. Het CBb hoopt voor de zomer een uitspraak te kunnen doen. Zodat er na 18 jaar eindelijk duidelijkheid kan komen of het besluit terecht was om zo op te treden in Kootwijkerbroek.