Nieuws

Nijmeegse onderzoekers: 'Nóg scherpere foto's van zwarte gaten met ruimtetelescopen'

De eerste foto van een zwart gat.
Na de eerste foto van een zwart gat werken wetenschappers van de Radboud Universiteit nu aan een methode om nóg scherpere foto's te maken van deze verschijnselen in het heelal. Dat willen ze doen door radiotelescopen de ruimte in te sturen. © Radboud Universiteit
NIJMEGEN - Na de eerste foto van een zwart gat werken wetenschappers van de Radboud Universiteit nu aan een methode om nóg scherpere foto's te maken van deze verschijnselen in het heelal. Dat willen ze doen door radiotelescopen de ruimte in te sturen.
door Karel de Jong
Zwarte gaten zijn plekken in de ruimte waar de zwaartekracht zo sterk is dat niets - zelfs geen licht - daaruit kan ontsnappen. Het idee is om twee of drie satellieten in een cirkelbaan rond de aarde te brengen die zwarte gaten gaan waarnemen. De sterrenkundigen van de Radboud Universiteit noemen het concept de ‘Event Horizon Imager’ (EHI).

Samen één grote telescoop

Dat systeem lijkt sterk op de Event Horizon Telescope waarmee wetenschappers van onder meer de Radboud Universiteit de eerste foto van een zwart gat hebben kunnen maken. Ook bij de EHI werken meerdere telescopen samen en vormen zo één grote telescoop.
Maar dit systeem heeft voordelen boven het gebruik van telescopen vanaf de aarde, zo zegt promovendus astrofysica Freek Roelofs van de Radboud Universiteit. 'De afstand tussen de telescopen wordt groter in de ruimte. Hiermee is een grote sprong voorwaarts mogelijk. We zouden foto’s kunnen maken met een resolutie die meer dan vijf keer hoger is dan de EHT.’

Foto's van kleinere zwarte gaten

Scherpere foto’s van een zwart gat leiden tot betere informatie waarmee Einsteins algemene relativiteitstheorie in meer detail getest kan worden Ook kan de EHI zo’n vijf extra zwarte gaten fotograferen die kleiner zijn dan de zwarte gaten waar de EHT nu op focust. 
De onderzoekers hebben gesimuleerd wat ze met verschillende varianten van de techniek onder verschillende omstandigheden zouden kunnen zien.  De simulaties zien er wetenschappelijk gezien veelbelovend uit, maar op technisch vlak zijn nog obstakels te overwinnen’, zegt Freek Roelofs.

Laserlinks voor data-uitwisseling

Zo wordt bij de Event Horizon Telscope de data van de verschillende telescopen op aarde uitgewisseld door harde schijven per vliegtuig rond te sturen. In de ruimte kan dat natuurlijk niet en daarom wordt er gezocht naar een methode om die data via zogenoemde laserlinks uit te wisselen.

Bewegend beeld van zwarte gaten

De Event Horizon Imager zal in eerste instantie los van de Event Horizon Telscope gaan werken. Maar er wordt ook nagedacht over een hybride systeem, waarbij de zwevende telescopen gecombineerd worden met die op aarde. Heino Falcke die aan de wieg stond van de Event Horizon Telescope: ‘Met zo’n hybride vorm zouden er ook mogelijkheden zijn voor het maken van bewegende beelden van een zwart gat, en je zou nog meer en ook zwakkere bronnen kunnen waarnemen.’
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!