Nijmeegse veteraan in erehaag op de Dam: 'Ik mag alleen kijken naar de man tegenover me'

In blauw burgerkostuum, zijn medailles opgespeld en met een baret op zijn hoofd staat Mark Giesbers vanavond in de erehaag tussen het Paleis op de Dam en het Nationaal Monument. Dan ziet hij koning Willem-Alexander en koningin Maximá aan zich voorbijtrekken, terwijl hij zijn blik strak op de persoon tegenover hem moet houden.

'Je mag geen contact zoeken met je familie, niet knipogen. Ik mag alleen kijken naar de man tegenover me, zo'n drie uur lang, en hij naar mij', lacht Giesbers.

Voor de Nijmegenaar is het deze 4 mei precies 25 jaar geleden dat hij zich meldde bij de Nederlandse missie in Bosnië. 'Dat heeft wel meegespeeld om me aan te melden voor het erecouloir (een ander woord voor een erehaag door veteranen, red.)'

'Ik zag een oproep langskomen in het veteranenblad. Op twee zaterdagen hebben we alle informatie gekregen – het is tot op de minuut geregisseerd – en geoefend: in de houding staan, marcheren... dat was voor mij ook alweer een kwart eeuw geleden.'

Dienstplicht: destijds ontkwam Giesbers er niet meer. Kreeg hij eerder nog uitstel vanwege zijn studie in Nijmegen, op zijn 27e moest hij er toch echt aan geloven. Maar op de kazerne verveelde hij zich en daarom meldde hij zich voor de missie in Bosnië.

'Het betaalde goed, het was een avontuur en ik had geen verkering', licht Giesbers toe.

Begin mei 1994 vertrok hij. 'Het was een mooie tijd. Ik had een interne functie waarbij ik alles moest regelen wat betreft wapens, kleding, voedsel. Af en toe moest ik mee op konvooi. Dat maakte wel indruk. Er werd wel eens geschoten, er waren mortieraanvallen tijdens het uitdelen van voedsel... We zaten in de buurt van een gehucht waar een jaar daarvoor een grote slachting van Bosnische moslims was geweest. Daar kwam je dan elke dag langs...'

Hij hield er geen trauma's aan over, maar de Nijmegenaar herinnert zich goed het moment dat hij even terug was in Nederland. 'Tijdens de Vierdaagse had ik verlof. Ik kwam terug in Nederland en stond meteen de volgende dag al bladen bier te dragen bij café De Stoof (aan het Koningsplein, nu feestcafé Sjors & Sjimmie, red.). Dat was raar, dat mensen in Nijmegen helemaal niet in de gaten hadden dat het in Bosnië zo erg was.'

Op de Dam in Amsterdam zal hij straks denken aan de burgerslachtoffers van Bosnië, aan de mensen van zijn bataljon die er niet meer zijn, en aan de jongen in zijn kamp die vlak voor Giesbers' komst overleed door een ongeluk. 'Hij zat in het wachthok en liet zijn wapen vallen. Dat ging af... Het kogelgat zat nog in het plafond.'

Hoewel er maar twee minuten stilte gehouden wordt, staat Giesbers drie uur lang op in de houding. Daar maakt hij zich wel een beetje zorgen over, verklapt hij met een knipoog. 'Of ik dat ga volhouden? Er is ook geen tijd voor een sanitaire stop... Niet te veel drinken dus van tevoren.'